Біз гендерлік зорлық – зомбылыққа қарсымыз!
Ауылдың сыртына апарып, ұрды"
жүктеу/скачать 75,49 Kb.
|
Ауылдың сыртына апарып, ұрды"Жәнібек екеуміз үйленіп, оған Мерей және Абылайхан есімді екі ұл туып бердім. Махаббатымыз сөніп, орнына күнделікті өмірдің тіршілігі келді. Тұңғышымыз дүниеге келгеннен кейін Жәнібек жанжал шығаруды әдетке айналдырды. Мені ұратын, тәрелкелерді лақтыратын, шашымнан сүйрейтін. Сол кезде кетіп қалуым керек еді, бірақ баламен ешкімге керек емес екенімді ойлап, қорықтым. Ең қорқыныштысы, 2014 жылдың тамызында Жәнібектің анасы мен қарындастары жанымызға көшіп келгенде басталды. Олар ұсақ-түйекке бола тиісетін, енем ұрсып, кемсітетін. Жәнібекке мені айтып, шағымданатын. Бір күні ол мені ауыл сыртына апарып, бар күшімен қатты теуіп «балаларды мәңгіге ұмыт» деді. Оның қатты табанының әр ауыр соққысын сездім. Ол кезде мен мұндай күйеумен тұрғанша, балалармен жалғыз өмір сүргенім дұрыс деп ойладым. Соңғы күшімді жинап, әрең үйге жетіп, ұлдарымды алып кеттім және полицияға арыз жаздым. Мен бұл әрекетім үшін ешқашан өкінбеймін" Қазақстандағы БҰҰ Әйелдер құрылымының тұрақты өкілі Мария Доценконың айтуынша, пандемия басталған кезден бері тұрмыстық зорлық-зомбылық туралы шағымданған Қазақстан азаматтарының үлесі 25%-ға өскен. ҚР ІІМ дерегінше, тұрмыстық зорлық-зомбылыққа қатысты 125 мыңнан астам шағым түскен. Бұл орта есеппен алғанда күн сайын 340 әйел көмек сұрайды деген сөз."Бұл - өте қорқынышты. Адамдар тұрмыстық зорлық-зомбылыққа тап болған жағдайда не істеуі керек екенін, қайда хабарласуы керек екенін білуі керек", – деді Мария Доценко.Нақты айтар болсақ, бұл саясаттың қазаққа түккеде қажеті жоқ. Бірақ халық оны бізсізде өз санына салып алған сынды. Бұл дерт қазаққа ғана емес, кез-келген халыққа қауіпті. Қаймана қазақ дәстүрінде қабылдамаған жат қлық, ендігі әйелді әйелмен әжуа қылып,ер мен ердің ерсілігін танытты. ІХ ғасырдың екінші жартысында осы саясатты ойлап тапқан Батыс қазір осының зардабын тартып отыр. Өз батпағына өзі малынып жатқаны жалған емес. ХХ ғасырдың басында Еуропаның құлдырауы атты еңбегінде философ Освальд Шпенглер осы жайлы күзде солатын гүлге теңеп анықтама берген еді. Гендерлік саясат арқылы «еркек пен әйелді тең құқылы жасадық», – деп әлемге жар салған Еуропа елдері қазір бармақтарын шайнап, өкініп отыр . Бұл саясаттың жемісін кез келген Еуропаға барған адам көре алады. Көшеде жас бала жоқтың қасы, қаптаған түріктер, цнегрлер мен сығандар, жергілікті халық саусақпен санарлық. Сонымен Европаның менмін деген гендірлік әлеуметтануына сипаттама берейік.Гендерлік әлеуметтану – бұл адамның өз гендерлік рөлін игеру үдерісі. Осы үдеріс арқылы «ер» және «әйел» ұғымына сәйкес қоғамдағы этикет нормаларын, жынысына қатысты құндылықтарды, қажеттіліктерді меңгеруге болады.Бүгінгі таңда «гендер» ұғымы бәріміздің жиі еститін таныс сөзімізге айналды. Бұл ұғымның әйел мәселесіне байланысты екенін аңғарамыз. Осы ұғымға терең үңіле қарасақ, «гендер» тепе-теңдікті үйлестіріп отыратын саясатты қамтиды. Демек, тепе- теңдіктің өлшемі – ер азамат. Ал әйел ер адамнан кем болмауы тиіс.Осы саясатты қабылдамаған Қытай, Үндістан, көршіміз Өзбекстан, тағы басқа елдер адам санынан тапшылық көріп отырған жоқ. Халқымыздың табиғатында өкінішке қарай, әсершілдік, өзге жұрттан көргенімізді пайда-зиянына қарамасй сол қалпы қабылдайтын әдет бар. Мәселен, арақ ішу, темекі тарту, есірткі заттарын пайдалану, қыздарымыз тізеден жоғары сандарын жалтыратып жүретін қысқа көйлек кию сияқты салтымызда жоқ келеңсіз нәрселерді тез үйреніп ала қойдық.Ол аз болғандай қасиетті Құранға қарсы шығып, гендерлік саясатты елден бұрын қабылдай салдық. Қасиетті Құран Кәрімнің 4-сүресі Ниссаның 33-аятында «Еркектер әйелдерді билеуші. Өйткені Алла, бірін-бірінен артық қылды… Ал енді жақсы әйелдер; бой ұсынушылар, Алла қорғауға бұйырған көмескі нәрселерді (абройын) қорғаушылар десе, 31-аятта: «Алланың біріңе-біріңді артық еткен нәрсесін көксемеңдер. Еркектердің еңбектерінің үлесі өзіне және әйелдердің еңбектерінің тиесісі өзіне тән» деп соқырға таяқ ұстатқандай айтып берген. Демек әйелдер еркектерден төмен екенін ұмытпаулары керек. Құран кәрімнен аттамайық! Қазір бізде әкесіз өскен балалар көп. Олар еркектің өмірде алатын орнын түсінбей өседі. Олар үшін еркек табыс көзі ғана. Осы Құран Кәрімдегі аятқа мән бермей қарсы шыққан елдерде демография өспей, құлдырауда. Гендерлік саясат әйелдерге тең қол жетімділікті және өмірдің барлық салаларына қатысуды қамтамасыз етуі қажет. Қазақстан Республикасындағы гендерлік саясаттың негізгі принциптері ерлер мен әйелдер үшін Қазақстан Республикасы Конституциясымен кепілдендірілген тең құқықты және бостандықты орнатады. Гендерлік теңдік саясатының алға жылжуы үшін әйелдерге саяси, экономикалық және қоғамдық өмірге араласу қажет. Демократиялық, зайырлы және құқықтық мемлекетті бекітуде қазақстан әйелдерінің рөлі ерекше. Қазақстанда демографиялық өсімді қамтамасыз етуде әйелдердің үлесіне баға жетпейді, себебі, балалардың туылуы, олардың тәрбиесі нәзік әйелдердің мойнында. Сонымен қатар олар өмірлік маңызды салаларда еңбек етеді, мемлекеттік басқару жүйесінің көп бөлігі солардың еншісінде. Әйел отбасы құндылықтарының мүддесін қорғайды. Күнделікті және байқалмайтын отбасы туралы қамқорлық, өз жанұясы үшін жан жайлылығын жасау, жайлы жағдай және амандық — бұлардың барлығы әрбір әйел үшін абзал міндет. Біздің елімізде гендерлік саясаттың міндеттеріне мыналар жатады: билік құрылымына әйелдер мен ерлердің тең қатысуы, экономикалық тәуіелсіздік үшін тең мүмкіндіктерді қамтамасыз ету, отбасындағы тең құқықтар мен міндеттер үшін талаптар құру, жыныс белгілері бойынша күштеу бостандығы, біздің қоғамымыздың дамуында әйелдердің рөлін бұдан әрі дамыту үшін жаңа мүмкіндіктер ашатын шешімдер.Қазіргі таңда гендерлік саясатқа біздің мемлекетімізде аса көңіл аударылуда. Осыған орай отбасылық саясат саласында қандай жетістіктер болды және көкейкесті мәселелер барма, соған тоқталып өтейік. Гендерлік стратегияны іске асырылған жылдары отбасылық-неке қатынастарында тұрған ерлер мен әйелдердің құқықтары мен мүмкіндіктерінің кеңеюінде оң динамикаға қол жеткізілді.Отбасы міндеттерін еңбек қызметімен ұштастыру мүмкіндіктерін жасау мақсатында еңбек заңнамасында ата-аналардың икемді жұмыс түрлері мен бала күтімі бойынша демалыс алуға құқықтары туралы нормалар бекітілген. Сонымен қатар, әйелдердің, жүкті әйелдердің және баласы (балалары) бар әйелдердің еңбегін реттеу ерекшеліктерін бекітетін нормалар да пайда болды жүктеу/скачать 75,49 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|