Жоғарыда айтқанымыздай, жылдардың орасан зор еңбегімен жасалған туындылардың секундтарда қалай жойылатынын мысалдармен келтірдік. Өкінішке орай, дәл осындай процесс бізге де қатысты. Біз жылдар бойы жасаған өте жағымды «өмірді қабылдау» бір оқиғада жойылуы мүмкін. Иә, әрбір маңызды оқиғадан кейін біздің бүкіл өміріміз бұзылмауы мүмкін, бірақ өте «жара салған» оқиға біздің өмірімізде үлкен өзгерістер тудыруы мүмкін. Ірі көлік апатынан кейін біз бұдан былай рульге отыра алмаймыз, біз жүрегімізге жара салынғаннан кейін ер адамға(әйелге) сенбеу керектігін ұғынамыз және жақын адамыңыздан айырылу арқылы қауіпсіз сезінуіміз жойылады. Тіпті, өте келеңсіз оқиғалардан кейін «өмір – адамдар үшін» деген сөз ирониямен айтылады. Шынында да, біз өмір бойы үлкен оқиғаларды бастан кешіреміз. Өкінішке орай, әлемдегі ең «бақытты» адамның да мәңгілік бақытқа бөленуі мүмкін емес. Жаман оқиғалар өтіп, әдеттегідей «өмір жалғасуда» болса да, біз миымыздың шектен тыс қорғаныс жағының арқасында олардың әсерін өмір бойы сезінеміз.Біз бұл тақырыпты, әсіресе кітаптың соңындағы денсаулық бөлімінде егжей-тегжейлі қарастырамыз. Денсаулығыңызда ешқандай проблема болмаса да, миымыздың әсері мен денемізге бастан кешкен оқиғаларды түсіну үшін осы тарауды оқуды ешқашан «елеусіз қалдырмауға» кеңес беремін. Кейінірек егжей-тегжейлі талқылайтын болсақ, біздің миымыз біз бастан кешірген жарақаттарды тым байыпты қабылдау арқылы үш түрлі өлшемде әрекет етеді. Психология, ми және мүше мөлшері. Біздің миымыз осы үш түрлі аймақта бір уақытта жалғасатын «биологиялық бағдарламаларды» бастайды. Бізді мүлдем қарабайыр жолмен қорғауды көздейтін бұл биологиялық бағдарламалар миллиондаған жылдар бұрын жарамды болғанымен, олар біздің қазіргі өміріміз үшін өте «мағыналы» емес. Жаман оқиға туралы қауіп дабылы миымызда тірі болғанша және біз бұл оқиғаны қайтадан бастан кешіруден әрқашан қорқатын болсақ (біздің санадан тыс уақыт туралы түсінік жоқ екенін есте ұстайық), біз бұл бағдарламалардың әсерін сезінуді жалғастырамыз. Айтпақшы, Ницшенің «Сені өлтірмейтін нәрсе күшті етеді» деген сөз тіркесі шын мәнінде өте «талғампаз» болғанымен, оның негізділігі көп емес екенін атап өткен жөн. Әзірге бұл мәселенің егжей-тегжейіне тоқталмай-ақ, өте үлкен травматикалық оқиғалар өте үлкен жағымсыз эмоцияларды тудыратынын және олар біздің өмірімізде тұрақты және терең із қалдыруы мүмкін екенін еске сала кетейік. Мен жеке даму кітабынан күтпеген жерден негативтерге назар аудардым деп ойламаңыз! Міне, жақсы жаңалық: Бұл кітаптың ең күшті жері - ол сізге осындай жарақаттардың мидағы салдарын өте қысқа мерзімде тазартуға және өміріңіздегі ең маңызды өзгерістерді жасауға нұсқау береді. Келесі беттерде сіз бастан өткерген зорлық-зомбылық, жаман оқиғалардан жасалған бағдарламаларды бір-бірден жабасыз! Шындығында, миымызда фондық режимде жұмыс істейтін мыңдаған бағдарламалар бар, олар қажет кезде алға шығады. Кітаптың басында біз мысықтан қорқуы бар және мысықты көргендіктен үстелге көтерілетін адамдар туралы айттық. Бұл адамдар бұл әрекетті «қандай логикамен» жасайды? Әрине, ұтымды ой жоқ. Адам бұл реакцияны автоматты түрде береді. Фондық режимде жұмыс істейтін және бізді «қауіпті мысықтардан» қорғауға тырысатын бағдарлама мұндай әрекетті тиісті ортада белсендіру арқылы жүзеге асырады. Сіз өз-өзіне керемет сенімді және бір-бірімен тамаша сөйлесетін, көпшіліктің алдына шыққанда дауысы мен қолы дірілдеген «ағаның» куәсі болдыңыз ба? Мен көрдім. Бұл маған жиі келетін мәселе және біз шешімін оңай таба аламыз. Бірақ, көкейде жүрген сауал мынау: «Дастандарды» жеке-дара жазатын бұл адам қоғаммен бетпе-бет келгенде неге шиеленісіп қалады? Бастауыш сыныпта мұғалім сұраққа қате жауап беріп, сыныптағы барлық балалар күліп жіберген кезде жасалса керек және ол ұқсас ортаны тапқан бойда жұмыс істей бастайды. «Қауіп бар, кет ол жерден!» Сіз өте бір-бірімен байланыссыз фобиялары бар адамдар туралы естідіңіз бе? Мысалы, 90-шы жылдардағы танымал комедия жұлдызы Эдди Мерфиден қорқатын адам бар ма?.. Иә, сіз дұрыс оқыдыңыз, мен Эдди Мерфи фобиясы бар адам туралы айтып отырмын. Мен көрдім!