Біз миымызды басқара алмаймыз
Біздің өмірді қабылдауымыз автоматтандырылған
жүктеу/скачать 20,99 Kb.
|
Философия Әбділ Аида
| Біздің өмірді қабылдауымыз автоматтандырылған.
Мен көлік жүргізуді мысал ретінде алдым, өйткені, бұл белгілі бір жасқа жеткен көптеген адамдардың әдеттегі тәжірибесі. Мен айтқан процес, үйрену процесі біздің өмірімізде жүз мың рет қайталанды (сәби кезіміздегідей қарқынды болмаса да) және қайталануда. Соңғы рет қашан жаңа туған нәрестемен уақыт өткіздіңіз? Егер өткізген болсаңыз “қызық бұл бала не ойлап жатыр екен” деп ойлап көрдіңіз бе? Сәбидің санасындағы нәрсе соншалықты күрделі ойлар мен инстинктивтік қажеттіліктер емес екені белгілі. Біз әлемге өте тез бейімделетін болсақ та, біз әлемге бос келеміз. Біз тартылыс күші, заттар немесе адамдар туралы ештеңе білмейміз. Бұл тек бізді нәресте кезімізде сол нәрселерге бағыттайтын біздің инстинкттеріміз. Содан кейін қайталанатын «үлгілер» бізге шарт қоя бастайды. Мысалы, біз көрген кез келген затты қолымызда ұстай алмайтынымызды сезінеміз, өйткені көру аймағымыздағы барлық заттар мұрнымыздың астында орналаса бермейді және біз көру бұрышы мен қашықтық-жақындық туралы түсінігімізді қалыптастырамыз. Иә, мүмкін, біз қатты қалайтын ашық түстері бар заттарды ұстай алмағандықтан ұнжырғамыз түсуі мүмкін. Бірақ, ақырында, біз бұл фактіні қабылдап, оны санадан тыс қалдырамыз. Үнемі сүйіспеншілік пен ас-ауқатымызды беріп тұратын анамыз көрші бөлмеге кетіп қалса, дүниеден ғайып болғандай күй кешеміз. Бірақ, жанымызға қайта келгенде көңіліміз орнына түседі, бірақ кейін бұған да үйренеміз. Бұл бөлінуге тек біз ғана емес, тіпті біздің денеміз де жауап береді. Біздің терімізді бөртпе басып кетті. Бұған да ұнжырғамыз түседі.(Денсаулық бөлімінде біздің денеміз неге жауап беретінін егжей-тегжейлі қарастырамыз.) Сәби кезіміздегі барлық қайталанатын нәрселер бізге әлемнің ережелерін үйретеді. Біраз уақыттан кейін біз әлемнің ережелеріне күмән келтірмейміз. Қайсысымыз бір зат жерге құлайын деп жатқанда “е, ауырлық деген бар ғой, жерге түссе, сынып қалады, оны ауада ұстап тұруға тырысайын» деп талдау жасап отырамыз? Ешқайсымыз енді әлемді қабылдау ережелеріне күмән келтірмейміз. Әрине, қазір бұл ережелер мен біздің реакциялардың бәрі санадан тыс. Бұл автоматтандыру процесі бізді жеделдету арқылы өмір сүру мүмкіндігімізді арттырса да немесе қайталанатын жағдайларда ойлау қажеттілігін жою арқылы жұмысымызды жеңілдетсе де, көптеген жағымсыз салдарлар әкеледі. Өкінішке орай, бұл мүмкіндіктер емес, автоматтандырылған жақсы жауаптар ғана! жүктеу/скачать 20,99 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|