БҚму хабаршысы жылына 4 рет шығады

БҚМ У  Х абарш ы сы   № 4 - 2 0 1 6ж .
ақпараттық  және  әлеуметтік-педагогикалық  қолдау,  инклюзивті  білім  беру  ортасын 
қалыптастырудағы педагогикалық-ұйымдастырушылық шарттары және т.б.)
• 
Білім  беру  ортасына  қолжетімділікті  қалыптастыру  (алғышарттар,  тенденциялар, 
модельдер,  қиындықтар,  Қазақстанда,  Ресейдегі  инклюзивті  білім  берудің  даму 
перспективалары мен басым бағыттары, т.б.)
Х а л ы қ а р а л ы қ   ғ ы л ы м и -п р а к т и к а л ы қ   ко н ф ер ен ц и яға  қ а т ы с у ш ы л а р   әр 
түрлі  елдердің  білім  беру  жүйесінде  инклюзияның  басты  әрі  тиімді  әлеуметтік  тетік 
екендігі  және  осы  жүйедегі  білімді  әр  адамның  ала  алатындығы  жөнінде  ортақ  ойда 
болды;  Ю НЕСКО  инклюзивті  білім  беруді  тұтас  феномен  ретінде  қарап,  барлық 
адамдардың  сапалы  білім  алуға  тең  қолжетімділікке  ие  болатындығын  мойындады; 
инклюзия  принциптері  гуманизм  идеяларына,  ақыл-ой  мен  шығармашылық  қабілет 
мүмкіндіктерінің дамуына,  әрбір жеке тұлғаның зияткерлік, этникалық эмоционалды және 
физиологиялық 
деңгейлеріне  негізделеді.  Б ¥ ¥ -н ы ң   мүгедектер  құқықтары  жөніндегі 
конвенциясы  мүгедектігі  бар  балалар  мен  студенттерді  өздерінің  дені  сау  құрдастарымен 
бірге мектепке  дейінгі  білім  беру ұйымдарында,  мектептерде,  ұйымдарда,  қосымша  білім 
беру, орта және жоғары оку орындарында білім алуға талап етеді.
Конференцияға 
қаты суш ы лар 
тұтастай
алғанда:
-  әлемдік 
тәжірибеде 
инклюзивті 
білім 
беруде 
кездесетін 
қиындықтарды 
шешудің  оңтайлы  жолдарының 
дамуын  қарастыру,  соның  ішінде 
Ресей 
Федерациясы 
мен 
Қазақстан Республикасы;
-  әлемдік 
тәжірибеде 
ерекше  білім  алу  қажеттіліктері
барларға  инклюзивті  білім  беруді  ұйымдастырудағы  кездесетін  жалпы  қиындықтар,  Ресей 
Федерациясы  мен  Қазақстан  Республикасында  инклюзивті  білім  берудің  тиімді 
технологияларын тарату.
- 
Білім  беру  саласында  ерекше  білім  алу  кэжетгmkгері  бар  тұлғалардың  арасында 
әлеуметтік сфіюшгікгі дамыту және оларды жұмысқа орналастыру;
Қатысушылар  инклюзивті  білім  берудің негізгі  бағыттарын,  жалпы ұстанымын 
түсінуге,  практикалық  міндеттерді  іске  асыру  одан  әрі  дамытып  жетілдіруге 
бірауыздан  шешім  қабылдап,  инновациялық  білім  беруде  төмендегідей  қажетті 
ұсынымдарды әзірледі.
***
20  о к тя б р я   2016  года В З ап ад н о-К азахстан ском   государственном  
ун и верси тете  им.  М.  У тем и сова совм естно с Ф Г Б О У  ВО « О рен б ургски й  
государ ствен н ы й   п ед агоги чески й   ун и верси тет» п рош ла  М еж дународная 
н а у ч н о -п р ак ти ч еск ая   к он ф ерен ц и я  на  тем у 
« А к т у ал ьн ы е  п роб лем ы   теории  и  п р а к т и к и   и н кл ю зи вн ого об разован и я», 
п освящ енной 25-летию  Н езави си м ости  Р есп уб л и ки  К азахстан
Ц ел ь:  систематизация,  обобщение  научного  и  практического  международного 
опыта,  создание  условий  для  успешного  применения  и  передачи  инклюзивных 
практик,  вовлечение  педагогического  сообщества  и  общественности  в  разработку 
решений  в  системе  специального  и  инклюзивного  образования,  ресурсного 
обеспечения данного процесса.
338

БҚМ У  Х абарш ы сы   № 4 - 2 0 1 6ж.
Всего в конгрессе приняли участие  190 человек.
География  участников  конференции  -   Корея  (Сеул),  Израиль  (Тель  Авив), 
Республика  М олдова  (г.  Кишинев),  Республика  Казахстан  (г.  Актобе, 
Уральск, 
Алматы,  Атырау,  Караганды,  Актау,  Тараз),  Российская  Федерация  (г.  Москва,  г. 
Оренбург,  г.  Челябинск,  г.  Соль-Илецк).
На  пленарном  заседании  конференции  выступили  со  своими  докладами 
ведущие  ученные  ближнего  и дальнего  зарубежья.  Был  открыт  центр  инклюзивного 
образования «Тепло души».
Конферния работала по следующим  направлениям:
1. Психолого-педагогическое  сопровождение  лиц  с 
особыми 
образовательными 
потребностями (ООП) в современном образовательном пространстве.
2.  Актуальные  проблемы  инклюзивного  и  специального  образования  лиц  с 
особыми образовательными 
потребностями  (ООП).
3. Особенности организации педагогического процесса в  учебных  заведениях 
с инклюзивным и  коррекционным образованием.
А так же был проведен мастер -  класс на тему «Толерантность как основа 
инклюзивной компетентности педагога образовательного учреждения».
В  ходе  конференции  его  участники  представили  доклады,  провели  мастер- 
классы  по  актуальным  вопросам  теории  и  практики  специального  и  инклюзивного 
образования,  обсудили  международный  опыт  в  данном  направлении,  выработали 
концептуальные подходы к решению проблем  инклюзивного образования.
У ч а с тн и к и   к о н ф ер ен ц и и   обсудили  широкий  круг  вопросов,  связанных  с 
развитием  инклюзивных процессов в общем  и профессиональном  образовании:
использование  специальных  и  инновационных  технологий  для  реализации  Стандартов 
обучающихся с ограниченными возможностями / ограниченными возможностями здоровья;
подготовка специалистов-дефектологов,  специальных психологов,  тьюторов;
формирование  правового  поля  инклюзии  в  мировой  практике:  В  Республике 
Корея,  Израиле, Республике Казахстан, Российской Федерации,  Молдове.
В  рамках М еждународной  научно-практической  конференции  был  вынесен  на 
обсуждение ряд актуальных вопросов:
• 
Г осударственная 
политика 
в 
области 
инклюзивного 
образования 
(законодательное  обеспечение  и правовое  регулирование  инклюзивного  образования 
и положения детей-инвалидов и инвалидов).
•  Практика  инклюзивного  образования  в  России  и  Казахстане  (модели, 
методики,  психолого-педагогические  технологии  инклюзивного  образования,  опыт 
работы  по  интеграции лиц с различными отклонениями в развитии на всех уровнях и 
ступенях  образования,  психолого-педагогическое  сопровождение  инвалидов в  инклюзивном 
образовании, проблемы взаимодействия ПМПК и семьи в инклюзивном образовании и пути их 
решения,  тьюторская  поддержка,  медицинское  сопровождение  ребенка  с  особыми 
образовательными потребностями в инклюзивном образовании и т.д.).
•  Подготовка  кадров  для  инклюзивного  образования  (совершенствование 
профессионально-педагогической  подготовки  студентов,  формирование  нового 
направления в  педагогике  -   инклюзивная  педагогика,  психологическая  неготовность 
учителя к внедрению системы инклюзивного образования и т.д.).
•  Научно-методическое  обеспечение  инклюзивного  образования  (методология, 
технологии,  модели,  ресурсное  обеспечение,  условия  и  механизмы,  информационная 
и  социально-педагогическая  поддержка,  организационно-педагогические  условия 
формирования инклюзивной образовательной среды и т.д.).
• 
Формирование 
доступности 
образовательной 
среды 
(предпосылки, 
тенденции, 
проблемы, 
приоритетные 
направления 
и  перспективы  развития 
инклюзивного образования в Казахстане,  России и т.д.).
339

БҚМ У  Х абарш ы сы   № 4 - 2 0 1 6ж .
У ч астн и к и   М еж дународной  н ау ч н о -п р ак ти ч еск о й   кон ф ерен ц и и   были 
едины  во  мнении  о  том,  что  в  системах  образования  разных  стран  инклюзия 
признается  приоритетным  и  эффективным  социальным  механизмом,  реализующим 
право  каждого  человека  на  его  получение;  Ю НЕСКО  признало  инклюзивное 
образование 
как 
целостный 
феномен, 
предполагающий 
равный 
доступ 
к 
качественному  образованию  всех  лиц  без  исключения;  принципы  инклюзии 
базируются  на  идеях гуманизма,  на возможностях развитии интеллекта  и  творческих 
способностей, 
на  балансе  интеллектуальных, 
этнических, 
эмоциональных  и 
физиологических  компонентов  каждой  личности;  Конвенция  ООН  по  правам 
инвалидов  требует,  чтобы  дети  и  студенты  с  инвалидностью  учились  вместе  со 
своими  здоровыми  сверстниками  в  дошкольных  образовательных  организациях, 
школах,  организациях дополнительного образования,  ссузах,  вузах.
Участники Конференции отметили в  целом:
-   положительную  динамику  в  решении  проблем  инклюзивного  образования  в 
мировой практике,  в том числе в Российской Федерации и в Республике Казахстан;
-   общие трудности в организации инклюзивного образования обучающихся с особыми 
образовательными  потребностями  в  мировой  практике,  положительный  опыт  реализации 
технологий инклюзивного образования в Российской Федерации, Республике Казахстан.
-   развитие  социального  партнерства  в  области  образования  лиц  с  особыми 
образовательными потребностями и их трудоустройства.
***
23  нояб ря  2016 г.  в  З К Г У  им.  М.  У тем и сова  п рош л а  м еж дународная 
н ау ч н о -п р ак ти ч ес к ая   к он ф ерен ц и я «25 л ет   Н езави си м ости  Респ уб л и ки  
К азах стан   и  п ер сп ек ти в ы  Е в р ази й ск о й   и н тегр ац и и »
На 
пленарном 
заседании 
выступили с докладами:
1. Т асмагамбетов 
Асет 
Сембаевич  -   д.и.н.,  профессор,  1-й 
проректор  ЗКГУ  им.  М.  Утемисова  -  
«Тәуелсіздік 
жылдарындағы 
Қазақстанның 
даму 
жолдары» 
(РК, 
г.Уральск)
2. Байниязов 
Рустам 
Сулейманович 
-  
д.ю.н., 
профессор 
Поволжского  института  Всероссийского 
государственного  университета  юстиции
-  
«Межэтническое 
и
межконфессиональное 
многообразие 
современного 
Казахстана: 
социальный 
образ, 
нравственная сила и государственное единство» (РФ, г. Саратов)
3. Мергалиева  Лилия  Игоревна  -   д.э.н.,  профессор  ЗКГУ  им.  М .Утемисова  -  
«Экономический  прагматизм  в  современных  условиях  развития  евразийской 
интеграции»  (РК,  г.  Уральск)
4. М осквин  Илья  Ю рьевич  -   к.и.н.,  пресс-секретарь  Ассамблеи  народов 
Оренбургской  области,  эксперт  АНО  "Содружество  народов  Евразии”  -   «Казахстан
-  
Россия: 
приграничное 
сотрудничество, 
гуманитарный 
аспект 
(пример 
Оренбуржья)»  (РФ,  г.  Оренбург)
5. Жумина  Асия  Тулеубаевна,  руководитель  экспертно-аналитического  отдела 
КГУ  "Коғамдық  келісім"  аппарата  акима  ЗКО  -   «Роль  АНК  в  укреплении 
общенационального единства»  (РК,  г.  Уральск)
340

БҚМ У  Х абарш ы сы   № 4 - 2 0 1 6ж.
6. Цатхланова 
Тамара 
Тавиновна 
-  
д.э.н., 
профессор 
Калмыцкого 
государственного  университета  -   «Туризм  как  фактор  сотрудничества  России  и 
Казахстана»  (г.Элиста, РФ)
7. Базарбаев Амангельды Аскарович -  генеральный директор Фонда поддержки 
научных 
исследований 
"М астерская 
евразийских 
идей" 
-  
«Гуманитарное 
сотрудничество России и Казахстана:  к драйверам развития ЕАЭС»  (РФ,  г.  Саратов)
8. Погодин  Сергей  М ихайлович  -   к.и.н.,  председатель  правления  ОО  «Центр 
русской  культуры»  -   «Роль  этнокультурных  объединений  Западно-Казахстанской 
области в укреплении казахстанской идентичности»  (РК,  г.Уральск)
В  работе  конференции  приняли  участие  представители  целого  ряда  казахстанских 
вузов,  расположенных  в  Уральске,  Астане,  Алматы,  Кустанае,  Петропавловске,  а  также 
учёные из Российской Федерации: из Оренбурга, Омска, Саратова и Элисты.
Повестка  дня  конференции  была  очень  насыщ енной  -   на  пленарное  и  на 
секционные заседания были заявлены 52 научных доклада.
Работа конференции прошла по оснавным направлениям:
1.Достижения  Республики  Казахстан  за  годы  независимости,  реализация  в 
Казахстане  евразийской  идеи,  укрепление  казахстанской  идентичности,  единства  и 
межнационального согласия;
2. Перспективные  экономические  модели,  бизнес-проекты,  гармонизация 
правовых  систем  и  антикоррупционная  политика  в  контексте  модернизации 
Казахстана и развития ЕАЭС;
М атериалы конференции были изданы  в сборнике научных работ.
***
2016 ж ы л ы  қ а р а ш а  а й ы н ы ң  24-і  күн і М .Ө тем ісов  а т ы н д а ғ ы  Б а т ы с  
Қ а за қ с т а н  м ем л ек етт ік  ун и верси тетінд е 
Рахымжан_Отарбаев_шыгармашылыгы»'>«Қазіргі әдебиеттану, тілтану 
мәселелері және жазушы-драматург Рахымжан Отарбаев шыгармашылыгы»
а т т ы  р е с п у б л и к а л ы қ  ғы л ы м и -тә ж ір и б ел ік  к о н ф ер ен ц и я сы  өтікізілді
Конференция 
«Талант 
тұгыры»
 
атты 
бейнефильммен 
ашылды. 
Конференцияның  пленарлык  мәжілісінде 
Орал  қаласының  әкімі  Төрегалиев Нариман
Төрегалиұлы, 
белгілі 
жазушы, 
қогам
қайраткері  Құлкенов Мереке  Әбдешұлы,  еңбек 
ардагері, 
жазушының 
студент 
кездегі 
кураторы 
Меруерт 
Жолдыцайырцызы 
Жолдықайыровалар
 
алғаш кы  болып  сөз  алып, 
каламгерді мерейлі 60 жасымен кұттыктады.
М.Өтемісов  атындагы  БҚМУ ректоры, 
академик 
Асхат 
Сәлімұлы 
Имангалиев 
конференцияны  аша  отырып,  кіріспе  сөзінде 
казак  әдебиетінің  көрнекті  өкілі,  жазушы- 
драматург, 
мерейтой 
иесі 
Рахымжан 
Қасымгалиұлы  Отарбаевты
 
кұттыктай  келе, 
университеттің  ғылыми  Кеңесінің  ш еш імімен 
білім 
ордасының 
түлегі, 
мерейтой 
иесі, 
жазушы-драматург 
Р.Қ.Отарбаевка
«М.Өтемісов  атындагы  БҚМУ-дың  құрметті 
профессоры»
 
академиялык  атағы  берілгенін 
жариялап, 
жазуш ы-каламгер 
иығына 
профессорлык  мантия  жауып,  арнайы  куәлік 
табыс етті.
341

БҚМ У  Х абарш ы сы   № 4 - 2 0 1 6ж .
Пленарлык  мәжілісте  Қазакстанның  еңбек  сіңірген  кайраткері,  «Құрмет» 
орденінің  иегері,  М.Өтемісов  атындағы  БҚМ У-дың  кұрметті  профессоры, 
ақын 
Ақұштап  Бақтыгерейқызы  Бақтыгереева
 
«Рахымжан  -   өзіндік  мінез,  өзіндік 
колтаңбасы  бар  каламгер»,  «Махамбет»  гуманитарлык  зерттеулер  институтының 
директоры,  п.ғ.д.,  профессор 
Абат  Сатыбайұлы Қыдыршаев
 
«Рахымжан  Отарбаев -  
текті  сөздің  зергері»,  ф.ғ.к.,  доцент 
Рита  Бекжанқызы  Сұлтангалиева
 
«Рахымжан 
Отарбаев  драматургиясы:  тарихи  драма,  тарихи  тұлға,  көркемдік  шешім  және 
жаңаш ыл  көзкарас»,  БҚО,  Сырым  ауданы,  жалпы  білім  беретін  Бұлан  орта  мектеп- 
балабакша  кешенінің  казак  тілі  мен  әдебиеті  пәні  мұғалімі 
Ләйлі  Науайқызы 
Мақсотова
 
«Жазушы  Р.Отарбаев  шығармаларының  окушының  сөйлеу  мәдениетін 
дамытудағы  орны»  такырыптарында  ғылым-тәжірибелік  баяндамалар  жасады. 
Қазакстан  Ж азушылар  одағының  мүшесі, 
ақын  Амангелді  Ғұбайдоллаұлы  Шахин 
жазушыға арнаған «Оралыңа оралып тұр сағынтып»  атты өлең-жырын ұсынды.
Конференция  барысында 
студент 
Еркеназ 
Қалижан 
жазушы 
Рахымжан 
агага 
арнаган 
өлеңін 
-  
төл 
туындысын  оқыса,
 
филология 
факультетінің 
студенттері
Еркебұлан Ғилманов,  Мейрамбек 
Орынгалиев, Асланбек Шыгыров,
БҚО,  Сырым  ауданы,  ЖББО 
Бұлан 
мектеп-балабакша
кешенінің 
окушылары
Ғаділжан  Назарбаев,  Гүлден 
Сагидоқас,  Инабат Русланқызы
 
жазушы-драматург Р.Отарбаевтың шығармаларынан 
үзінділерді мәнерлеп окыды.
Пленарлык  мәжіліс  соңында  казак  әдебиетінің  көрнекті  жазушысы,  Қазакстан 
Республикасының  еңбек  сіңірген  кайраткері,  «Парасат»  орденінің  иегері,  мерейтой 
иесі 
Рахымжан  Қасымгалиұлы  Отарбаев
 
сөз  алып,  университет  ректоратына  алғыс 
айтып,  окырмандар сауалдарына жауап берді.
Конференция  барысында 
«Жазушы-драматург  Рахымжан  Отарбаевтың 
шыгармашылық  шеберханасы  және  әдебиеттану,  тілтану  мәселелері»,  «Қазіргі 
қогамдагы  және  білім  беру  саласындагы  сөйлеу мәдениеті:  теориясы,  тәжірибесі, 
оқыту  технологиясы  және  тәрбиелік  мәні»  атты  секциялық  мәжілістері 
ұйымдастырылды. 
Профессор  Абат  Сатыбайұлы  Қыдыршаевтың  «Кәсіби  іскер 
маманның  ауызша  сөйлеу  арқылы  әсер  ету моделі»  атты  шеберлік  класы  (мастер- 
класс)  өткізілді.
 
Конференция  түйіні  ретінде  БҚО  Қазак  драма  театрының 
ұйымдастыруымен  жазушы  -   драматург  Рахымжан  Отарбаевтың  «Ж әңгір  хан» 
драмасы  койылды. 
Конференция  корытындысында  жинакталған  материалдар 
негізінде арнайы ғылыми жинак жарык көретіні айтылды.
342

БҚМ У  Х абарш ы сы   № 4 - 2 0 1 6ж .
ғылымдарының
Зинол-Ғабден
Халықаралық
сыйлығының,
Е сім і  өлкеге,  Ж а й ы қ  ж ұ р т ы н а   ға н а   емес,  р есп уб л и каға  м әш һүр  ұ л а ғ а т т ы  
ұстаз,  сөйлеу  өнерінің 
зергер  ұ стасы ,  қ а з а қ   әдебиетінің  ш ынайы  ж анаш ы ры , 
«Қазақ  С С Р  халы қ  ағарту  ісінің  үздігі»,  «ҚР  Білім  беру  ісінің  құрметті  қызметкері», 
«Тіл  ж анаш ы ры »  төсбелгілерінің,  «ҚР  Тәуелсіздігіне  -10  жыл»,  «Ерен  ерлігі  үшін», 
«Қадыр  М ы рза  Ә лі»  а т ы н д а ғы   м ед ал ьд ар д ы ң   иегері,  М .Ө тем ісов  а т ы н д а ғ ы  
Б а т ы с  
Қ аза қ с т а н  
м ем л ек е тт ік  
у н и верси тетін ің  
проф ессоры , 
ф и л о л о ги я 
ғ ы л ы м д а р ы н ы ң  
к ан д и д аты , 
доцент, 
әдебиеттан уш ы , 
ғ а л ы м  
С е р ік қ а л и  
Ғ аб д еш ұ лы  
Ш ар аб ас о в ты ң  
т у ы л ғ а н ы н а  
70 
ж ы л  
то л у ы н а 
ар н а л ғ а н  
« ¥ м ы т ы л м а с  есім:  ұстаз,  ға л ы м ,  тұ лға»  т а қ ы р ы б ы н д а   р е с п у б л и к а л ы қ  ғ ы л ы м и -
тәж іри б ел ік к о н ф ер ен ц и я сы  өтті
Конференция  «Сөз  сардары  -   нар 
тұлға»  атты  ғалым-ұстаз  өміріне  арналған 
бейнефильммен 
ашылып, 
сахнаға 
конференция 
трибунасының 
құрметті 
төралқасы  таныстырылды.  Конференцияға 
құрметті  шақырулы  қонақтар,  Әл-Фараби 
атындағы  Қазақ  Ұлттық  университетінің 
қазақ  әдебиеті  және  әдебиет  теориясы 
кафедрасының  профессоры,  филология
докторы, 
Бисенғали 
Қабиұлы, 
ақын,
«Алаш» 
әдеби 
«Құрмет» 
орденінің 
иегері,  Қазақстанның  еңбек  сіңірген 
қайраткері, 
М.Өтемісов 
атындағы 
БҚМ У-дың 
Құрметті 
профессоры 
Бақтыгереева 
Ақұштап
Бақтыгерейқызы 
және 
профессор- 
оқытушылар, 
магистранттар 
мен 
студенттер,  ғалым-ұстаздың жан-жары Әспет апай мен  балалары қатысты.  Ш ешендік 
өнердің  озық  үлгісіндей,  ділмар  ұстаз  Серікқали  Ш арабасовты  еске  алуға  келген 
қонақтар  ғалым-ұстаздың  жасаған  игі  істерін  еске  түсіріп,  ғылым  мен  әдебиетте 
сіңірген еңбегін бағалап,  сөз  сөйледі.
«Адамның  адамшылығы  -   жақсы  ұстаздан»  -  деп, 
ұлы  Абай  айтқандай, 
Серікққали  Ш арабасов  Ғабдешұлы  -  әр  ш әкірттің  жүрегіне  ерекше  жылулық  нұрын 
себетін  аяулы  тұлға  бейнесімен  есте  қалған  ұстаз.  Ғалым-ұстаз  қазақ  әдебиеттану 
ғылымының  өзекті  мәселелерімен  айналысып  ғылыми  еңбектер  де  жазған  болатын. 
Сол  еңбектер  топтастырылып  кітап  болып  басылып  шықты.  Кітаптың  тұсаукесері  де 
конференцияда аталып өтті.
Конференция  соңында  ғалым-ұстаздың  жан-жары  Әспет  апай  ұйымдастыру 
алқасына алғысын айтып, көп естеліктерін еске түсіріп, конференцияны қорытындылады. 
«Үлкенмен,  кішімен де араласып,
Ж үретін даңғылында дара басып 
Айып па айбыны асып тұрса егер де 
Ж айықта Серікқали Шарабасов.
Күн сайын тиістісіз  түлеуге,  аға,
Керек қой «Ш ілпіктерге»  тіреу дара.
...Қайыққа көппен бірге сыймай тұғын
Ж айықта  Ш арабасов  біреу ғана»,  -  деп,  өскелең ұрпақты  азаматтық мінезімен, 
еңбекқор  қасиетімен,  сергек  болмысымен  өмірлік  үлгі  алатын  ғалым-ұстаз,тұлға 
ретінде 
қалыптастырған 
Серікққали 
Ш арабасовты 
еске 
алуға 
арналған 
республикалық ғылыми-конференция өз мәресене жетті.
343

БҚМ У  Х абарш ы сы   № 4 - 2 0 1 6ж .
***
8 ж ел то қсан   күн і «V II М ахам бет о қ у л а р ы »  ғ ы л ы м и -тәж ір и б ел ік  
к о н ф ер ен ц и я сы б о л ы п   өтті
М ахамбет 
мұрасынан
төгілер 
өнеге 
мол. 
¥ л тты қ 
құндылықтарды 
насихаттау
мақсатында 
баһадүр 
бабамызға 
арналған 
алуан 
жиындар 
баршылық. 
Бірегейі  күні  бүгін 
оздырылды.  Ол  -   «VII  М ахамбет 
оқулары» 
ғылыми-тәжірибелік 
конференциясы.
8  желтоқсан  күні,  рухани 
байлық 
бақшасы 
М .Өтемісов 
атындағы 
БҚМ У-да 
өткізілген 
көлемді 
отырыс 
бірқатар 
баяндамашылардан  құралды.  Қазақ  филологиясы  кафедрасының  ұйымдастыруымен 
түрлі 
ғылыми 
тұлғалар, 
университет 
пен 
мектеп 
мұғалімдері, 
магистранттар 
шақырту  алған  болатын.  Бума 
бағдарламаға  сай  конференция 
өкілдері 
түгелдей 
қатысып, 
тақырыпқа  сай  сөз  тарқатты.
Ш ара  бастау  алмастан  бұрын 
университет 
проректоры
Ә.С.Тасмағамбетов  алғы  сөзін 
арнап,  ректордың құттықтауын 
жолдады.  Алғашқы  баяндама 
иесі 
п.ғ.д., 
профессор,
’’М ахамбет”  ГЗИ  директоры 
А.С.Қыдыршаев  ’М ахамбет  -  арымас  Алаш   арысы,  бұлқынған  асау  намысы” 
тақырыбында  ой  өрбітті.  Кейіпкеріміздің  бөлек  болмысына,  оның  қазақ  поэзиясында 
қырын  боп  тұруына  әсер  еткен  бағзы  заманның  Доспамбет,  Ш алкиіз,  Асан  қайғы 
сынды  дуалы  ауыздылардың 
ықпалы  екендігін  айтты.  Ежелгі  синкретті  өнерді 
меңгеруі  М ахамбеттің  даралануына  алып  келгендігін  баяндай  келе,  сөз  зергері 
Р.Отарбаевтың 
тұлға 
туралы 
пікірін 
де 
тілге 
тиек 
етті. 
Көрнекті 
ақын 
Ж .М олдағалиевтің  дарабозға  арналған  «Қабір  басында»  өлеңінен  үзінді  келтіріп, 
Р.Ниязбек  атты  ақын  ағамыздың  200  жырдан  тұратын  «М ахамбет  майданы» 
кітабынан  ақпарат  берді.  «Махамбет»  ГЗИ-дың  есігі  қашан  да  ашық  екендігінен 
хабардар  етіп, тың жаңалықтардың әлі де ашылу қажеттігін түсіндірді.
Кезек 
ф.ғ.д., 
аға 
оқытушы 
Қ.Ғ. 
Аронов 
ұстазға 
келіп, 
«Махамбет 
шығармаларындағы  теңеулер  қолданысы»  атты  баяндамасы  оқылды.  Баяндаманың 
негізі  -   батырдың  ақындығы.  Өлеңдер  жүйесі  мен  ондағы  көркемдеуіш  құралдар 
қарастырылды.  Түрлі  теңеулерді  жіктеп,  үзінділер  келтірді.Түйдек-түйдек  теңеулері 
таңдай  қақтыратын  тармақтарын  мысалдармен  тізбектеді.  М ахамбет  поэзиясын 
биіктетіп  тұрған  лирикалық,  эллегиялық  сипат  басым  екендігін  жеткізіп,  жоғары 
пафос,  романтизмге  толы  туындыларының  жасалуы  осы  өзге  айрықша  теңеулердің 
арқасы екендігін баса айтты.
Ғылыми-тәжірибелік  жиын  ф.ғ.д.,  аға  оқытушы 
Ғ.Қ.Хасановтың  «Құлмат 
Өмірәлиевтің  М ахамбет  зерттеулеріне  қосқан  үлесі»  атты  баяндамасымен  жалғасты.
344

БҚМ У  Х абарш ы сы   № 4 - 2 0 1 6ж.
Акын  ш ығармаш ылығын  өз  көзімен  де  саралап,  туындылар  түгелдей  дерлік 
М ахамбеттікі  болып  санала  ма,  жок  па  деген  сауалдарға  ж ауап  ізделінген. 
Акжайыктың  ак  ш ағаласы  атанған,  акын  А.Бактыгерееваға  сөз  ұсынылды.  Ж анашыр 
апамыз 
тұлға  болмысына  тәнті  болып,  оған  бас  иетіндегін  білдірді.  М ахамбет 
Өтемісұлы 
жайында 
туындаған 
пікірлердің 
бірауыздылыкка, 
зерттеулердің 
бірізділікке 
түспей 
келе 
жатканына 
кынжылды. 
Әр 
казактың 
баласы 
махамбеттанушы  болса  деп  тілек  білдірді. 
Сондай-ак,  магистрант  А.Ж амбылкызы 
Исатай Кенжалиевтың баба өміріне сай зерттеулері туралы баяндады.  Тұлға жайында 
сыр шертетін «М ахамбет Өтемісұлы»  еңбегіне  сипаттама берді.  Ал,  осы оку  орнынан 
түлеген,  бүгінгі  таңда  мектеп  мұғалімі  Н.Бекболатова  такырып  төңірегінде  жаксы 
дайындығын көрсетті.  Өзіндік тұлғалык болмыстың баспалдағы М ахамбет  өлеңдерін 
окып,  ерліктерін  сезіну  деп  санайтындығын  жеткізді.  Акын  поэзиясындағы 
ұлтжандылык  касиеттің  есіп тұрғандығын  байката,  мектеп  оку  жүйесінде  аруакты  ер 
атында  үйірме  бар  екендігін  хабарлады.  Батыр  мирастарын  меңгертуді  максатында 
жұмыстанып,  дәстүрлі  және  казіргі  жаңа  окуту  әдісі  аркылы  игертіліп  жүргендігін 
жеткізді.  Қорытынцы  бөлімде  шара  модераторы  А.С.Қыдыршаев  калың  том-том  еңбек- 
зерттеулердің  кішкене  кесегі  козғалғанын  айтып,  түйін  сөз  БҚМУ  ғылыми  жұмыстар 
проректоры,  профессор  Ғ.И.Имашевка берілді.  Қатысушыларға аліыс  айтылып,  «Махамбет 
окуларының» аудиториясы жыл сайын арта түсуін тілейтіндігін білдірді.
345

жүктеу/скачать 7,32 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: