БөЖ №4 Пән: Саясаттану Тақырыбы: Сыбайлас жемқорлық ұлттық қауіпсіздік пен қоғамдык тұрақтылыққа төнген қатер ретінде (эссе) Орындаған: кял-23-7 оқу тобының студенті Жасұланқызы Аяулым Тексерген: аға оқытушы Исаева Л
Қазақстан Республикасы Ғылым және жоғары білім министрлігі
Ш.Есенов атындағы Каспий технологиялар және инжиниринг университеті
Туризм және тілдер факультеті
«Халықаралық қатынастар және туризм» кафедрасы
БӨЖ №4 Пән: Саясаттану
Тақырыбы: Сыбайлас жемқорлық ұлттық қауіпсіздік пен қоғамдык тұрақтылыққа төнген қатер ретінде (эссе)
Орындаған: КЯЛ-23-7 оқу тобының студенті
Жасұланқызы Аяулым
Тексерген: аға оқытушы Исаева Л.Н.
Ақтау, 2023
Кіріспе Сыбайлас жемқорлық қоғам мен мемлекеттің тұрақты дамуына қауіп төндіретін елеулі қатерлердің бірі болып табылады. Ол экономикаға айтарлықтай зиян келтіреді, азаматтардың мемлекеттік институттарға сенімін әлсіретіп, заңсыздық пен қылмысқа жағдай жасайды. Сыбайлас жемқорлық дүние жүзінің барлық елдеріне, соның ішінде Қазақстанға да қатысты жаһандық мәселе. Transparency International ұйымының мәліметі бойынша, Қазақстан жемқорлықты қабылдау индексінде 180 елдің ішінде 128-орында. Бұл Қазақстандағы сыбайлас жемқорлықтың ел дамуына кері әсерін тигізетін кең тараған проблема екенін көрстеді. Қазақстандағы сыбайлас жемқорлық әртүрлі нысандарда, мысалы, пара алу, бюджет қаражатын ұрлау, лоббирлеу, заңсыз жекешелендіру және т.б. түрде қоғамда күн сайын көрініс табуда.
Негізгі бөлім Сыбайлас жемқорлық азаматтардың мемлекеттік институттарға, ең алдымен мемлекеттік органдарға сенімін төмендетеді. Азаматтар шенеуніктердің қызметтік жағдайын жеке басының пайдасы үшін пайдаланғанын көргенде, олардың әділдік пен заңның үстемдігіне деген сенімі жоғалып, әлеуметтік шиеленіске, тіпті наразылықтарға да ұласуы мүмкін. Сыбайлас жемқорлық қылмыскерлердің жазасыз қалуына жағдай жасайды. Шенеуніктер пара алған жағдайда немесе қызметтік жағдайын жеке бас пайдасына пайдаланса, олар заңды бұзған болып табылады. Бұл қылмыстың өсуіне және құқық қорғау жүйесінің тиімділігінің төмендеуіне әкелетін жазасыздық атмосферасын қалыптастырады. Сыбайлас жемқорлық кез келген мемлекеттің ұлттық қауіпсіздігінің негіздеріне елеулі қатер төндіреді және қоғам мен жеке азамат өмірінің барлық салаларына тұрақсыздандыратын әсер етеді. 2022 жылғы 8 ақпанда Қазақстан Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев Қазақстанның 2022-2026 жылдарға арналған сыбайлас жемқорлыққа қарсы саясатының тұжырымдамасын бекітті. Бұл құжат мемлекеттің сыбайлас жемқорлыққа қарсы саясатының жаңа мақсаттары мен міндеттерін айқындайды. Осы бағдарламалық құжатқа сәйкес, Қазақстан бүгінде сыбайлас жемқорлыққа жүйелі т Сыбайлас жемқорлыққа қарсы саясаттың негізгі қағидаттарына мыналар жатады: барлығының заң мен әділеттілік алдында теңдігі, жариялылық, жариялылық және қоғам алдында есеп беру, сыбайлас жемқорлыққа қарсы шараларды кешенді пайдалану, сыбайлас жемқорлықтың алдын алудың басымдылығы, мемлекет пен азаматтық қоғам арасындағы өзара іс-қимыл, құқық бұзушылықтарды болдырмау. оның барлық нысандарындағы сыбайлас жемқорлық және т.б. Сондықтан Қазақстанда қоғамда сыбайлас жемқорлыққа қарсы сананы қалыптастыру үшін білім мен тәрбие жұмысына үлкен мән берілуде. Азаматтық қоғам институттарын нығайту және дамыту, азаматтардың құқықтық мәдениетінің деңгейін көтеру, қоғамда олардың азаматтық құқықтары мен міндеттері туралы қажетті білімдерді тарату.
Қорытынды Әрбір азамат сыбайлас жемқорлықты өзінің азаматтық құқықтарының бұзылуы ретінде қабылдап, өз құқығын қорғай білуі керек. Еліміздің азаматтары осы тұжырымдаманы жүзеге асыруға белсенді атсалысуы керек. Қоғамда сыбайлас жемқорлықтың дамуына жағдай жасалмауы үшін әрбір азамат барлық шараларды қабылдауы керек. Әрине, сыбайлас жемқорлықпен және оның көріністерімен күрес ұзақ мерзімді әрі қиын процесс. Дегенмен, қазақстандық қоғамда сыбайлас жемқорлыққа қарсы сананы қалыптастыруға бағытталған мақсатты күш-жігер азаматтарымыздың көпшілігінің сыбайлас жемқорлықтың әлеуметтік зұлымдық ретіндегі қауіптілігі және одан туындайтын зардаптары туралы қажетті білімдер жиынтығына ие болуына әкелетіні сөзсіз.
Пайдаланылған әдебиеттер https://www.gov.kz/memleket/entities/anticorruption?lang=ru