|
(н.ә. н
АзАРБАЕВ
).
5
ИННОВАЦИЯ – БОЛШАҚ
«ҮШ-АҚ НӘРСЕ АДАМНЫҢ ҚАСИЕТІ—
ЫСТЫҚ ҚАЙРАТ, НҰРЛЫ АҚЫЛ, ЖЫЛЫ
ЖҮРЕК!» (АБАЙ)
“ К
үллі
адам
баласын
қор
қылатын
үш
нәрсе
бар
. с
одан
қашпақ
КереК
. ә
уелі
–
НАдАНдЫҚ
,
еКінші
—
еріНШекТік
,
үшінші
–
зАЛЫМдЫҚ
деп
білесің
. н
адандық
—
білім
–
ғылымның
жоқтығы
,
дүниеден
ешнәрсені
оларсыз
біліп
болмайды
.
Б
іЛіМсіздік
–
хай
-
уандық
болады
.
е
ріНШекТік
—
Күллі
дүниедегі
өнердің
дұшпаны
.
т
алапсыздық
,
жігерсіздіК
,
ұятсыздық
,
КедейліК
—
бәрі
осыдан
шығады
..."
/
38–
Ші
ҚАрАсөз
/.
“ө
зің
үшін
еңбеК
қылсаң
,
өзі
үшін
оттаған
хайуанның
бірі
бола
-
сың
,
а
дамшылықтың
қарызына
еңбеК
қыл
-
саң
,
а
лланың
сүйген
құлы
боласың
"
/37–
Ші
ҚАрАсөз
/.
“ қ
улық
саумақ
,
Көз
сүзіп
тіленіп
,
адам
саумақ
–
өнерсіз
иттің
ісі
. ә
уелі
құдай
-
ға
сыйынып
,
еКінші
өз
қайратыңа
сүй
-
еніп
,
еңбегіңді
сау
,
еңбеК
қылсаң
,
қара
жер
де
береді
,
құр
тастамайды
"
/ 4–
Ші
ҚАрАсөзі
/.
"е
гер
ісім
өнсін
десең
,
ретін
тап
"
/37–
Ші
ҚАрАсөз
/.
"б
ақпен
асқан
патшадан
м
имен
асқан
қара
артық
.
с
ақалын
сатқан
Кәріден
е
ңбегін
сатқан
бала
артық
. "
“е
гер
де
мал
КереК
болса
,
қолөнер
үйренбеК
КереК
. м
ал
жұтайды
,
өнер
жұтамайды
. а
лдау
қоспай
адал
еңбегін
сатқан
қолөнері
–
қазақтың
әулиесі
сол
"
/ 33–
Ші
ҚАрАсөз
/.
" ә
Кесінің
баласы
–
адамның
дұшпаны
,
а
дамның
баласы
–
бауырың
."
"а
дам
баласын
заман
өсіреді
,
Кімде
–
Кім
жаман
болса
,
замандасының
бәрі
виноват
"
/37–
Ші
ҚАрАсөз
/.
"е
р
артық
сұраса
да
,–
азға
разы
болады
,
е
з
аз
сұрар
,–
артылтып
берсең
де
разы
болмас
" /
37–
Ші
ҚАрАсөз
/.
"қ
айратсыз
ашу
–
тұл
,
т
ұрлаусыз
ғашық
–
тұл
,
ш
әКіртсіз
ғалым
–
тұл
. "
ө
ТКеН
ҒАСЫРДАҒЫ
А
БАй
жЫРЛАҒАН
СОЛ
зАМАНА
шЫНДЫҒЫ
Бү
-
гІН
Де
өз
МәНІН
жОйҒАН
жОҚ
. ұ
ЛЫ
А
БАй
МұРАСЫНЫҢ
өМІРшеҢДІгІ
–
ОНЫҢ
УАҚЫТпеН
,
ҒАСЫРМеН
САБАҚТАСТЫҒЫ
,
БүгІНге
ДейІН
Де
,
еРТеҢ
Де
МәН
-
МАҒЫНАСЫН
,
АйТАР
ОйЫНЫҢ
МәНІН
жОйМАУЫНДА
жАТЫР
.
А
БАйДЫҢ
фИЛОСОфИяЛЫҚ
әДеБИ
МұРАСЫ
МәҢгІЛІК
МәНДІЛІКТеРМеН
,
ұЛТТЫҚ
ҚұНДЫЛЫҚТАРМеН
шЫНАйЫ
үНДеСУІМеН
ТАҢ
ҚАЛДЫРАДЫ
.
ИӘ, «УЛЫ СИЯ, АЩЫ ТІЛ, НЕ ЖАЗЫП КЕТСЕ ДЕ ЖАЙЫ СОЛ!..»
к. ШӘКЕРБАЙҚЫЗЫ
ү
СТІМІзДегІ
жЫЛДЫҢ
ТАМЫзЫНДА
АяУЛЫ
АҒАМЫз
,
ҚОҒАМ
ҚАйРАТКеРІ
,
ТІЛ
ҒЫЛЫМЫНЫҢ
НегІзІН
САЛУшЫ
А
хМеТ
Б
АйТұРСЫНОв
«Қ
АзАҚТЫҢ
Б
АС
АҚЫНЫ
»
Деп
ұЛЫҚТАҒАН
А
БАйДЫҢ
,
КЛАССИК
фИЛОСОф
АҚЫН
,
ұЛЫ
АҚЫН
А
БАй
Қ
ұНАНБАевТЫҢ
170
жЫЛДЫҚ
МеРейТОйЫ
жеРІМІзДе
КеҢІНеН
АТАЛЫп
өТІЛДІ
. А
БАй
өЛеҢДеРІНІҢ
,
ҚАРАСөзДеРІНІҢ
-
МәҢгІ
өЛ
-
МейТІН
шЫҒАР
-
М А ш Ы Л Ы Қ
М ұ Р А С Ы Н Ы Ң
А Д А М з А Т
үшІН
,
ұР
-
пАҚ
ТәРБИеСІ
үшІН
МАҢЫзЫ
еРеКше
зОР
.
Б
А С Қ А С Ы Н
АйТпАҒАНДА
,
ә Л е У М е Т Т І К
,
Қ О Ғ А М Д Ы Қ
,
АДАМИ
САН
ТүРЛІ
МІНез
-
ҚұЛЫҚ
,
пСИ
-
х О Л О г И я Л Ы Қ
ТәЛІМДІК
-
ТәР
-
БИеЛІК
МәСеЛеЛеРДІ
,
жАЛпЫ
АйТҚАНДА
ҚАзАҚ
ҚОҒАМЫНДАҒЫ
ҚАзАҚЫ
МІНез
-
ҚұЛЫҚ
,
ұЛТТЫҚ
ДІЛДІ
А
БАйДАй
АйҚЫН
ДА
,
ТеРеҢ
,
жүРеКТеН
жүРеККе
жеТКІзІп
жАзҒАН
АҚЫН
жОҚ
.
Т
ОҚСАН
АУЫз
СөзДІҢ
ТОБЫҚТАй
ТүйІНІН
АСҚАН
фИЛОСОфИяЛЫҚ
ше
-
БеРЛІКпеН
ТүйІНДейТІН
А
БАйДЫ
ТАҒЫ
БІР
ОҚЫСАҚ
,
ОҚЫҒАН
үСТІНе
ОҚИ
ТүССеК
,
КөКІРеККе
ТОҚИ
ТүССеК
, «М
әҢгІЛІК
еЛДІҢ
»
БОЛАшАҒЫ
Деп
үМІТ
еТКеН
ҚИУ
БОСАҒАСЫН
АТТАҒАН
жАС
ұРпАҚ
!
...Д
ОСТЫҚ
,
ҚАСТЫҚ
,
БАР
ҚЫзЫҚ
—
жүРеК
ІСІ
,
А
Р
–
ұяТТЫҢ
БІР
АҚЫЛ
—
КүзеТшІСІ
.
А
Р
МеН
ұяТ
СЫНБАСА
,
өзге
ҚЫЛЫҚ
А
РЫН
,
АЛҚЫН
–
БұЛ
КүННІҢ
МәРТеБеСІ
...
***
...Д
әМІ
ҚАйТпАС
,
БұзЫЛМАС
ТәТТІ
БАР
МА
?
Б
ІР
БеС
КүННІҢ
ОРНЫ
жОҚ
АпТЫҒАРҒА
.
Қ
Ай
ҚЫзЫҒЫ
ТАТИДЫ
СұМ
өМІРДІҢ
Т
АТУДЫ
АРАз
,
АРАзДЫ
жАТ
ҚЫЛАРҒА
?!.
***
...А
ТЫМДЫ
АДАМ
ҚОйҒАН
СОҢ
,
Қ
АйТІп
НАДАН
БОЛАйЫН
?!..
х
АЛҚЫМ
НАДАН
БОЛҒАН
СОҢ
,
Қ
АйДА
БАРЫп
ОҢАйЫН
?!..
***
С
еНБе
,
жұРТҚА
ТұРСА
ДА
ҚАНшА
МАҚТАп
,
ә
УРе
еТеДІ
ІшІНе
ҚУЛЫҚ
САҚТАп
.
ө
зІҢе
СеН
,
өзІҢДІ
АЛЫп
шЫҒАР
–
е
ҢБегІҢ
МеН
АҚЫЛЫҢ
еКІ
жАҚТАп
...
***
...Т
УЫСҚАНЫҢ
,
ДОСТАРЫҢ
–
БәРІ
еКІұшТЫ
,
С
ОЛ
СеБепТІ
ДОСЫҢНАН
ДұшпАН
КүшТІ
.
С
үйСе
жАЛҒАН
,
СүйМеСе
АяНБАҒАН
Б
ұЛ
Не
ДегеН
зАМАНҒА
ІСІМ
ТүСТІ
?!..
***
...А
ДАМ
ДегеН
ДАҢҚЫМ
БАР
,
А
ДАМ
ҚЫЛМАС
хАЛҚЫМ
БАР
,
ө
СеК
пеНеН
өТІРІККе
Б
әйге
АТЫНДАй
АҢҚЫЛДАР
...
***
...Н
ИеТІҢ
ТүзУ
БОЛСА
СеНІҢ
АппАҚ
,
е
КІ
еЛІ
АУзЫҢА
ҚОйСАҢ
ҚАҚпАҚ
.
С
ЫБЫР
,
өСеК
ДегеНДІ
СЫРТТАй
жүРІп
,
Ғ
ЫЛЫМ
,
өНеР
,
МАЛ
ТАппАҚ
–
жұРТҚА
жАҚпАҚ
...
***
...Б
ІР
ҒЫЛЫМНАН
БАСҚАНЫҢ
.
Б
әРІ
КеСеЛ
АСҚАНҒА
.
ө
йТКеН
АДАМ
жОЛЫҒАР
,
К
ешІКпей
–
АҚ
ТОСҚАНҒА
...
***
...А
ҚЫЛМеН
ОйЛАп
БІЛгеН
Сөз
,
Б
ОйЫҢА
жұҚпАС
СЫРҒАНАР
.
Ы
НТАЛЫ
жүРеК
СезгеН
Сөз
Б
АР
ТАМЫРДЫ
ҚУАЛАР
...
А
БАйдЫң
ҚАрАсөздеріНеН
:
Ғ
ылым
ТАппАй
мАқТАнБА
,
о
рын
таппай
баптанба
,
қ
ұмарланып
шаттанба
,
о
йнап
босқа
Күлуге
.
б
ес
нәрседен
қашық
бол
,
б
ес
нәрсеге
асық
бол
,
а
дам
болам
десеңіз
.
т
ілеуің
,
өмірің
алдыңда
,
о
ған
қайғы
жесеңіз
.
ө
сеК
,
өтіріК
,
мақтаншақ
,
е
ріншеК
,
беКер
мал
шашпақ
–
б
ес
дұшпаның
,
білсеңіз
.
т
алап
,
еңбеК
,
терең
ой
,
қ
анағат
,
рақым
,
ойлап
қой
–
б
ес
асыл
іс
,
Көнсеңіз
.
ж
амандық
Көрсең
нәфрәтлі
,
с
уытып
Көңіл
тыйсаңыз
.
ж
ақсылық
Көрсең
ғибрәтлі
,
о
ны
ойға
жисаңыз
.
ғ
алым
болмай
немене
,
б
алалықты
қисаңыз
?
б
олмасаң
да
ұқсап
бақ
,
б
ір
ғалымды
Көрсеңіз
.
о
ндай
болмақ
қайда
деп
,
а
йтпа
,
ғылым
сүйсеңіз
,
с
ізге
ғылым
Кім
берер
,
ж
анбай
жатып
сөнсеңіз
?!
д
үние
де
өзі
,
мал
да
өзі
,
ғ
ылымға
Көңіл
бөлсеңіз
!...
Достарыңызбен бөлісу: |
|
|