Болат мырзалиев
жүктеу/скачать 14,41 Mb. Pdf көрінісі
|
Наука и жизнь Казахстана 4 6 2020
| ҚОРЫТЫНДЫ
Жалпы қазақ тілі прецедентті ономастикалық кеңістігінің басым бөлігін антропонимдер, поэ- тонимдер, топонимдер, хрононимдер құрайды. Айшықты да сұлу, мағынасы жарасымды, ай- туға оңай, ықшам есімдерді талғап, таңдап қою – жұрт санасынан берік орын алған, жалпыха- лықтық дәстүр. Осымен байланысты көптеген тарихи оқиғалар атақты адамдардың іс-әрекет, белгілі есімдері арқылы бүгінге жетіп, ұрпақтар санасынан берік орын алуда. Ондай мыңдаған есімдер тіліміздегі мағыналы сөздер сияқты ұзақ ғасырлар өмір сүріп ескіріп, оның орнын жаңа есімдер алып ауысып отырады. Көне заман жә- дігерлері сияқты оларда да өткен ғасырлардың үні сақталады. Әлбетте, атақты батырлар мен ақылгөй даналардың, белгілі ақындар мен тіл- маш шешендердің, хандар мен сұлтан, билердің есімдері ұрпақтан-ұрпаққа ауысып, жалғасын табуда. Қазіргі қазақ есімдері құрамы мен саны жағынан орасан бай да көп [Жанұзақ Т. Есімдер сыры 2004; 6-7б]. Ата-ана, туған-туыстар балаларын емірене жақсы көріп, ерекше сүйіспеншілікпен, айым, күнім, шолпаным, сәулем, жарығым, шырағым, жаным деп атаумен қатар, мал төлдерінің атау- ларымен: қозым, құлыным, құлыншағым, ботам, боташым, ботақаным, торпағым десе, көгерші- нім, қарғам, қарғашым, құсым, ақ құсым, үкім, торғайым, боз торғайым, сұңқарым, лашыным сияқты құс атаулармен еркелету атауы да халық дәстүрі мен мәдени көрінісінің бір үрдісі. жүктеу/скачать 14,41 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|