Болат мырзалиев
жүктеу/скачать 14,41 Mb. Pdf көрінісі
|
Наука и жизнь Казахстана 4 6 2020
| Осыған сәйкес, «Үштұғырлы тіл» саясатын
пайдаланудың мынадай міндеттерін анықта- дық: – білім алушыларға үш тұғырлы тілді үйрету- дің тиімді бағдарламаларын пайдалану бойын- ша шетел педагогтарының озық тәжірибелерін зерттеу; – білім алушылардың танымдық және тілдік қабілеттерін қалыптастыру әдістемесін әзірлеу; – тілдердің үштұғырлығын дамыту үшін лек- сикалық оқу материалдарын іріктеп алу және жүйеге келтіру; – білім алушылардың үйреніп жатқан тілдері бойынша қолданыстағы сөздік қорларын дамы- ту жағдайын анықтау; – көптілді үйрету бойынша білім алушылар- дың білімдерін бағалау критерийлерін әзірлеу [Еркін А., 2012, 27 б.]. Еліміздің жоғары оқу орындарында «Үштұ- ғырлы тіл» мәдени жобасын дамытқан ғалым- педагогтардың бірі – С.С.Құнанбаева. Ол шет ті- лін оқытудың инновациялық теориялық-әдісна- малық негіздерін енгізген және үш тұғырлы тілді терең меңгерген маманның кәсіби біліктілік үлгі- сін ұсынды [Баусариева С., 2016, 3б]. Біз осыдан, ғалым-зерттеуші С.С.Құнанбаеваның еңбектерін негізге ала отырып, болашақ педагог-психолог- тардың кәсіби біліктілік үлгісін ұсынуды жөн көр- дік. Мәселен, үш тілде оқитын топтардағы бо- лашақ педагог-психологтардың кәсіби білікті- лік үлгісі мынадай: а) заманауи интерактивтік және инновация- лық технологияларды еркін қолдана алатын пе- дагог-психолог; б) мемлекеттік тілдің басты мәртебесіне сү- йене отырып, үш тілді жетік меңгерген және сол салада жұмыс істей алатын педагог-психолог. Педагогикалық-психологиялық пәндерді оқыту барысында инновациялық технология- ларды пайдалану негізінде білім алушылардың басқа тілде қарым-қатынас жасаудың барлық аспектілерін және пәннің мазмұнын меңгеруде білім, ептілік, дағдысын жан-жақты қалыптасты- рудың мүмкіндіктерін үйренеді. ЖОО-да «Үштұғырлы тіл саясатын тиімді іске асыру – болашақ педагог-психологтарды кәсіби даярлауда аса маңызды. Ғалым Н.Рсалиеваның көзқарасымен келісе отырып, болашақ педагог- психологтардың көп тілді білуінің позитивті жақ- тары мен міндеттерін көрсетуге болады [Абд- рахманова Ж., 2013]: – генологиялық тұрғыдан, мүлдем басқа мә- 53 ҚАЗА ҚСТАННЫ Ң ҒЫЛЫМЫ МЕН Ө М ІР І • НАУКА И ЖИЗНЬ КАЗАХСТАНА • SCIENCE AND LIFE OF KA ZAKHST AN дениет өкілімен тікелей, аудармашысыз, емін- еркін қарым-қатынас жасай алуы; – ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізуде қазақ және орыс тілдеріндегі әдебиет көздерін ғана пайдаланып қана қоймайды. Сонымен қа- тар, ғылымы озық дамыған шетелдердегі мол мәліметтерге қол жеткізе алуы; – ғаламтордағы үш тілдегі мәліметтерді жыл- дам меңгеруі; – үш тілді меңгерген жастар және экономи- касы дамыған мемлекеттерде білім алуға және сол озық тәжірибені елге алып келуге мүмкіндік алуы; – өз зерттеулерінің нәтижесін алыс-жақын шетелдердегі жоғары халықаралық деңгейдегі конференцияларға, конгрестерге, симпозиум- дарға шығарып, көрсете алатын болуы; – өзге мәдениеттердің көркем әдебиетін өз түпнұсқасында оқып, таныса алу мүмкіндігіне ие болуы; – пән саласындағы төл әдебиеттеріміздің озық үлгілерін жетекші шетел тілдеріне түпнұс- қасынан аудару процесінің басталуы; – ағылшын тілін оқытудың әдіснамасын әлем- дегі ең жетілдірілген тіл үйрету тәжірибесі ретін- де пайдалана алуы; – өндірістің қай саласында болса да, ағылшын тілін немесе басқа да шетел тілін білетін маман- ның жалақысымен салыстырмалы түрде алған- да, жоғарырақ болуы т.с. Сонымен бірге елімізде іске асырылып жат- қан болашақ педагог-психологтарды кәсіби даярлауда «Үштұғырлы тіл» саясатының пози- тивті аспектілерімен қатар, мынадай негативті аспектілерінде қарастырғанды жөн көрдік. Атап айтатын болсақ, – тілдерді меңгеру – білім алушының ұзақ уа- қыты мен көп энергиясын алуы; – өндірісте құжаттарды рәсімдеуде жұмыс- тың бірнеше еселенуі; – компьютерде тілдерді ауыстырып отыруда уақыттың шығын болуы; қай тілде тұрғанын біл- мей, сөйлемді жазып қоюы, өшіріп, қайта жазуы, жүйкеге де елеулі дәрежеде ықпал етуі; – қазақ тілін басқада тілдер фонетикалық тұр- ғыдан да, грамматикалық тұрғыдан да, лексика- лық тұрғыдан да бағындырып алуы; – басым түсетін тілдерде сөйлейтін халықтар- дың тілін, менталитетін үйренуі білім алушылар- дың жалпы рухани құндылықтарының төмен- деуіне алып баруы және т.б. жүктеу/скачать 14,41 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|