Әр секунд сайын жүздеген мың қолдану-

196
ҚАЗА
ҚСТАННЫ
Ң
 ҒЫЛЫМЫ
 МЕН
 Ө
М
ІР
І •
 НАУКА
 И
 ЖИЗНЬ
 КАЗАХСТАНА
 • 
SCIENCE
 AND
 LIFE
 OF
 KA
ZAKHST
AN
компаниясының веб-сайтында немесе мобильді 
қосымшаларда  толтырылатын  ақпараттың  көп 
бөлігі  тексеріледі,  сондықтан  қателіктер  қаупі 
азаяды.
Сақтандыру полисін қолма-қол ақшамен және 
қолма-қол  ақшасыз  төлеуге  болады,  ал  әлеуетті 
сатып алушылар көптеген заманауи төлем плат-
формалары мен қызметтерін ескере отырып, тө-
лем әдісін таңдауда таңдау жасай алмайды.
Сақтандыру  полисін  төлегеннен  кейін  сіз 
сақтандыру  келісімшартын  және  бірегей  келі-
сімшарт  нөмірі  бар  сақтандырудың  бірыңғай 
дерекқорын  көрсетілген  электрондық  пошта 
мекенжайына (электрондық пошта мекен-жайы) 
немесе сақтандыру компаниясының ұялы теле-
фонына  жіберуіңіз  керек.  Содан  кейін  сіз  сақ-
тандыру  полисінің  жарамдылығын  сақтандыру 
компаниясының  бірегей  веб-сайтында  немесе 
бірыңғай сақтандыру деректер базасында тексе-
ре аласыз.
Осылайша,  онлайн-сақтандыру  нәтижесінде 
сақтандыру  компаниясының  бланкісінде  қағаз 
сақтандыру  полисі  қажетсіз  болады,  ресімдел-
ген сақтандыру полистері бойынша барлық ақ-
парат  сақтандыру  компаниясының  ақпараттық 
жүйесінде және бірыңғай сақтандыру деректер 
қорында сақталады. Бұл, мысалы, автокөлік құ-
ралдарының  жүргізушілеріне  жол  полициясы 
қызметкерлеріне ұсыну үшін басып шығарылған 
сақтандыру полисін өзімен бірге алып жүрмеуге 
мүмкіндік береді, өйткені барлық ақпарат бірың-
ғай сақтандыру деректер қорына сұрау салу ар-
қылы тексерілуі мүмкін [Жуйриков К. К., Алматы 
2000 ж.].
Сонымен қатар, сақтандырудың онлайн қыз-
меті сізге сақтандыру келісімшартын (сақтанды-
ру  полисін)  жасау  кезінде  көрсетілген  телефон 
нөмірімен  немесе  электрондық  поштаның  ме-
кен-жайы  бойынша  бұрын  жасалған  сақтанды-
ру шартын өзгертуге, қайта жариялауға немесе 
алдын-ала тоқтатуға мүмкіндік береді. Сонымен 
қатар,  сақтандыру  жағдайы  туындаған  кезде, 
сіз  сақтандыру  төлемін  алуға  веб-сайт  арқылы 
немесе  сақтандыру  компаниясының  мобильді 
қосымшасы, соның ішінде электрондық немесе 
сканерленген құжаттар арқылы жүгіне аласыз.
Интернеттегі сақтандырудың артықшылықта-
ры сөзсіз – бұл сақтандыру полистерін кез-кел-
ген уақытта тәулік бойы шығаруға болатын жағ-
дайдан басқа, сақтандыру агентінің қызметтерін 
пайдалану  қажеттілігін  болдырмайтын  және 
сақтандыру  полистеріне  немесе  сәйкес  емес 
нысандарға қатысты алаяқтық әрекеттерге жол 
бермейтін жағдайларды қоспағанда.
Қазақстан  Ұлттық  Банкі  және  сақтандыру 
компаниялары  әртүрлі  қызметтерді  жаппай 
цифрландыру дәуірінде Интернеттегі сақтанды-
ру қызметінің жаңа түрі біздің ғаламтор кеңісті-
гіндегі  ең  танымал  өнімдердің  біріне  айналады 
деп санайды.
Айта  кету  керек,  сақтандыру  дегеніміз  –  қо-
лайсыз  жағдайлар  мен  туындаған  кезде  аза-
маттардың  мүліктік  мүдделерін  қорғау  жүйесі. 
Сақтандыру – электрондық немесе қағаз түрін-
де  болсын,  тұрғындардың  мүліктік  мүдделерін 
әлеуметтік-экономикалық  қорғаудың  ең  көне 
және тұрақты түрлерінің бірі.
Медициналық туризм нарығы қарқынды да-
мып  келеді,  және  бұған  себеп  бар.  Қазақстан 
халқы шетелдік клиникаларға үш себепке негіз-
делген – ауруларды дәл диагностикалау, күрделі 
операциялар және жергілікті дәрігерлердің емі.
Біздің дәрігерлерді кінәлауға болмайды, өйт-
кені емдеуден бас тартудың басты себебі – біз-
дің клиникалардың техникалық жабдықталмауы 
және  жаңа  медициналық  әзірлемелердің  жоқ-
тығы.  Мәселен,  израильдік  дәрігерлер  бірнеше 
жылдар бойы қатерлі ісік ауруын емдеудің жаңа 
әдістерін қолдануда, бірақ біздің елде олар еш-
қандай себеппен қабылданбады. Немесе, мыса-
лы,  Швейцарияда  энфимма  енгізілді,  ауыр  де-
мікпенің  қабынуы  кезінде  бронхтардағы  артық 
ауаны шығаратын кішкентай желдеткіштер және 
қан  ағымындағы  спецификалық  емес  өкпе  ту-
беркулезін емдеу, сонымен қатар науқастың 45 
минуттан кейін тыныс алуы [Жуйриков К. К., Ал-
маты 1994 ж.]. 
Кейбір  қазақстандықтардың  шетелде  тегін 
ем алуға квота алуға мүмкіндігі бар. Бірақ квота 
белгілі бір ауруларға ғана қатысты болады, мы-
салы,  жүрек,  бауыр,  бауыр  және  сүйек  кемігін 
ауыстыру қажет болса.
Шындығында,  шетелдік  дәрігерлердің  қыз-
метін онкология, жүрек аурулары және нейро-
хирургия  және  гигиена  саласындағы  адамдар 
пайдаланады.
Шетелге  шығатын  адамды  ерікті  медицина-
лық сақтандыруды ұйымдастыру қажет, өйткені 
бұл виза беру кезіндегі көптеген елдердің заңна-
масының талабы.
Мәселен, виза алған кезде Еуропалық Одақта 
ең аз медициналық сақтандыру бойынша 30 000 
евро мөлшерінде медициналық келісімшарт жа-
сасу талап етіледі (ЕО ережесі (ЕО) № 810/2009 
Еуропарламент  пен  2009  жылғы  13  шілдедегі 
Кеңес). Бұл медициналық сақтандыруға қойыла-
тын талаптар Жапония, АҚШ, Канада, Австралия, 
Черногория,  Таиланд,  Азия,  Латын  Америкасы 
және т.б. қолданылады.
Қазақстандық сақтандыру компаниялары тек 
стандартты  сақтандыру  өнімдеріне  негізделген, 
оларды  тек  жазатайым  жағдайлардан,  қалалық 
ауруларда  және  стоматологиялық  ауруларда 
қолдануға болады.
Сақтандыру  компаниясы  медициналық  кө-
мекке, медициналық кеңестерге, тағайындалған 
дәрі-дәрмектерге,  билеттерге,  тасымалдауға, 
үйге қызмет көрсетуге және үйге қайтуға, қайтыс 
болған жағдайда шыққан елге ақы төлейді.
Жоғарыда  айтылғандарды  ескере  отырып, 

197
ҚАЗА
ҚСТАННЫ
Ң
 ҒЫЛЫМЫ
 МЕН
 Ө
М
ІР
І •
 НАУКА
 И
 ЖИЗНЬ
 КАЗАХСТАНА
 • 
SCIENCE
 AND
 LIFE
 OF
 KA
ZAKHST
AN
шетелдіктерге арналған медициналық сақтанды-
ру сізді шетелде жүргенде күтпеген жағдайлар-
дан қорғамайтыны түсінікті. Сондықтан, шетелде 
емделу кезінде сізді сақтандырудың қандай түрі 
асқынулардан қорғайтыны туралы ойлану керек.
Мұндай сақтандыру өнімдері қазіргі уақытта 
Қазақстанның  сақтандыру  нарығында  жоқ.  Со-
нымен  бірге,  қолданыстағы  заңнама  Қазақстан 
Республикасының  азаматтарына  шетелге  жұ-
мыс,  оқуға,  емделуге  немесе  демалуға  барған 
кезде  шетелдік  сақтандыру  компанияларымен 
сақтандыру  шарттарын  жасасуға  мүмкіндік  бе-
реді. («Сақтандыру қызметі туралы» ҚР Заңының 
5-1 бабы).
Әдетте, сақтандыру компанияларының өзде-
рі  халықаралық  клиникалар  мен  медициналық 
орталықтардың рөлін атқарады. Олар асқынулар 
немесе медициналық қателіктер туындаған жағ-
дайда тегін медициналық көмек ұсынады.
Бірақ  тәжірибе  көрсеткендей,  пациент  кез-
келген  жағдайда  қосымша  шығындарды  алады 
және  ол  бұл  туралы  білуі  керек.  Халықаралық 
клиникамен  жасалған  келісім-шартта  форс-ма-
жорлық  жағдайлардың  барлығы,  медициналық 
орталық  көрсететін  қызметтер,  сондай-ақ  па-
циенттің өзі көрсететін қызметтер болуы керек. 
Клиникамен келісім-шарт болған жағдайда нау-
қасты емдеу, бақылау және жеткізу бойынша қо-
сымша қызметтер болуы керек.
Сөзсіз,  көптеген  клиникалық  мәселелер  бо-
йынша сақтандыру шартын жасасқан жөн. Халы-
қаралық  тәжірибеде  медициналық  қызметкер-
лерге  ауру,  ауру  немесе  емделмеген  жағдайда 
сотқа жүгінгеннен кейін бір ай ішінде күтпеген 
шығындарды өтейтін сақтандыру бағдарламала-
ры бар [Жуйриков К. К., Алматы 2000 ж.].
Алайда,  кез  келген  жағдайда,  сіз  шетелде 
болған  кезде,  сіз  өзіңіздің  мүдделеріңізді  және 
қазіргі  жағдайды  сақтандыруға  шешім  қабыл-
дайсыз.
Айта кету керек, биылғы жылдың 1 қаңтары-
нан бастап Қазақстанда электронды сақтандыру 
енгізілді, енді сіз сақтандыру полисін сақтандыру 
компаниясының веб-сайтынан онлайн режимін-
де сатып ала аласыз.
Алдын  ала  мәліметтер  бойынша,  2019  жыл-
дың  бірінші  тоқсанында  1  миллионға  жуық 
электрондық  саясат  сатылды,  бұл  жылдық  кө-
лемнің  20%  құрайды.  Алайда  сатып  алынған 
сақтандыру компанияларының саны өте аз. 2019 
жылғы 1 наурыздағы жағдай бойынша автомо-
бильдерді міндетті сақтандыру полистерінің үле-
сі 0,6% құрады.
Бұл жағдай бастапқыда белгілі болды, өйткені 
бір жағынан, қаржы нарығы, әсіресе сақтанды-
ру нарығы консервативті болса, екінші жағынан, 
сақтандырушылар жыл басынан бастап мемле-
кеттік деректер базасындағы кейбір нақты емес 
мәліметтерге тап болды. Бұл сақтандыру компа-
ниясының кеңсесіне келмей-ақ, өз бетінше по-
лис сатып алғысы келетін автомобиль иелеріне 
арналған.
Жасалған  Сақтандыру  келісімшарттары  бі-
рыңғай  дерекқорда  сақталатынына  және  жол 
полициясының  еркін  бақылауына  қарамас-
тан,  сақтандыру  компанияларының  клиентте-
рі  «электронды  сақтандыру  кезеңіне»  оқытыла 
алмайды, олардың көпшілігі үшін қағаз құжаты 
қажет.
Қазақстан  қаржыгерлері  қауымдастығының 
сақтандыру  және  қор  нарығын  дамыту  орта-
лығының атқарушы директоры Ерлан Бурабаев 
сақтандыру  нарығы  мемлекеттік  деректер  ба-
засына  енгендіктен,  бұл  мәліметтер  базасының 
тазалығында  бірқатар  проблемалар  болғанын 
айтты.  Әрине,  бұл  мемлекеттік  органдарға  дұ-
рыс  емес  ақпаратты  түзетуге  мүмкіндік  береді. 
Бірақ  бұл  сақтанушының  жеке  интернет-саясат 
жасауға  деген  ынтасын  бұзуы  мүмкін  емес  пе? 
Интернеттегі саясаттың негізгі мақсаты, керісін-
ше,  сақтандыру  полистерінің  орындалуын  же-
ңілдету болды [Жуйриков К., 2001г. 22-28с.].
Мысалы, кейде сіз мемлекеттік деректер ба-
засына кіре алмайсыз, ал кейде клиент ұсынған 
мәліметтер сәйкес келмейді. Бұл жағдайда сақ-
тандырудың  бірыңғай  дерекқоры  Мемлекеттік 
несие бюросынан сұрау салады және клиентке 
не болатынын түсіндіреді.
Сақтандыру компаниясының өкілдері заңна-
маға  енгізілген  өзгерістерге  сәйкес  тұтынушы-
лардың  деректерін  мемлекеттік  деректер  ба-
засындағы  деректермен  үйлестіру  қажет  дейді. 
Бұл жеке куәліктерге, төлқұжаттарға, жүргізуші 
куәліктері мен клиенттерді тіркеу туралы куәлік-
терге де қатысты:
«Егер клиенттің құжаттарында қателер болса 
(мысалы, жеке куәліктің көшірмесі мен жүргізуші 
куәлігі сәйкес келмесе), міндетті сақтандыру по-
лисін  сақтауға  болмайды.  Бұл  жағдайда  клиент 
уәкілетті органға құжаттағы қатені түзету туралы 
өтініш беруі керек. ».

жүктеу/скачать 14,41 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: