Болат мырзалиев
жүктеу/скачать 14,41 Mb. Pdf көрінісі
|
Наука и жизнь Казахстана 4 6 2020
| Keywords: parasitosis, toxoplasma, diagnosis of red blood cells, agglutinates, microbiology, virology,
immunological reactions, reverse hemagglutination reaction. КІРІСПЕ Жер жүзінің әр түрлі елдерінде, соның ішінде Қазақстанда жануарлар арасында токсоплазма қарапайымдылары кеңінен тараған [Мұхамета- лин Қ., 1973, 154 б., Халила Ә.Н., 2000, 17 б.]. ҚР АШМ мал дәрігерлік Департаментінің жыл- дық есептерінде малдардың токсоплазмоз ауруы- ның деңгейі жыл сайын артып келетіндігін көрсе- теді. Көптеген ғалымдардың мағлұматтары бойын- ша токсоплазмоздан ауырған сиырдың сүт өнімі азаяды, ірі қараның 15% – дейін дертке шалдығуы- на байланысты өлім – жітім көбейетіні келтірілген. Кез келген ауруды, соның ішінде токсоплаз- мозды алдын – ала анықтау арқылы жоспарлы, жүйелі түрде сауықтыру шараларын жүргізуге болады. Сондықтан малдарды паразиттерден сауықтыру үшін олардың негізгі иелерінде тара- луын анықтау әдістері терең зерттелуі тиіс. Токсоплазма қарапайымдылары қой, ешкі, ірі қара, түйе, жылқы және жабайы жануарлардың күйіс қайыратындары мен етқоректілердің па- разиті, кейде адамдарға да қауіп туғызады. Мал токсоплазма қарапайымдыларымен зақымданғанда ұзақ уақыт ауырып, арық- тайды, мал өнімі кемиді, жаппай өлім жітімге ұшырайды. Токсоплазма қарапайымдыларының негізгі иелерінде таралуы бойынша ғылыми зерттеу жұмыстар кем жүргізілген. Кейбір деректерде токсоплазма қарапайымдыларының негізгі ие- лерінде таралуын микроскопиялық әдістермен зерттеу нәтижелері келтірілген. Ауруды аңықтау клиникалық белгiлерiне және микроскопиялық әдістермен зертхана- лық зерттеу арқылы жүргiзiледi. Аурудың кли- никалық белгiлерi анық емес, көмескi және зертханалық зерттеулер көп уақытты қажет етедi. Мал нәжiсiн микроскопиялық әдістер мен анықтау. Малдың 2 – 4 грамм өлген малдар- дан алынған ұлпаларды фарфордан жасалған түйгiшке салып, ұстiнен су құйып араластыра- ды. Сонан соң сұйықты сүзгiшпен сұзедi. Сүзiл- ген 5 – 6 мл. сұйықты тұнбаға түсіредi. Тұнба- 223 ҚАЗА ҚСТАННЫ Ң ҒЫЛЫМЫ МЕН Ө М ІР І • НАУКА И ЖИЗНЬ КАЗАХСТАНА • SCIENCE AND LIFE OF KA ZAKHST AN ның үстiндегi сұйықты ақырын төгiп, тұнбаға 1 – 2 тамшы пайызды виолет ерiтiндiсiн қосады. Бiр минутта токсоплазма қарапайымдылары жақсы боялады. Боялған паразиттерді әйнекке жұқалап жағып, микроскоппен зерттейдi. Көптеген зерттеушілердің мәліметтерінде малдың токсоплазмозын серологиялық әдіс- термен анықтауға болатыны көрсетілген. [Ха- лила Ә.Н. Малдың паразит ауруларын иммуно- логиялық әдiстермен анықтау, Ғылым. 1996]. Осыған байланысты токсоплазма қарапа- йымдыларының малдарда таралуы мен биоло- гиясын және экологиясын зерттеу үшін жаңа, тиiмдi әдiстер енгiзу өзектi мәселе болып са- налады. Осы уақытқа дейiн микробиология, вірусо- логія т.б. салаларда кеңiнен қолданылып жүр- ген иммунологиялық әдiстер паразитология саласында әлiде кем қолданылып келедi. Бұл жағдайлардың себептерiне токсоплаз- ма қарапайымдыларының антигендiк құрылы- мының толық зерттелмеуi, сезiмталдығы жоға- ры, қойылуы жеңiл және өндiрiсте тиiмдi диаг- ностикумдар алу әдiстерiнiң болмауы немесе кеңiнен енгiзiлмеуi жатады. Сондықтан, иммунологиялық реакциялар- ды қоюға және токсоплазма қарапайымдыла- рының антигендерiн анықтауға сезiмталдығы жоғары диагностикумдар алу әдiстерi зерттелу қажет. Осыған байланысты біз ғылыми зерттеу жұмыстарымызда токсоплазма қарапайымды- ларының таралуын анықтау үшін иммуноло- гиялық әдістерді колдану жолдарын зерттедік. жүктеу/скачать 14,41 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|