БоөЖ №5 экг-ні тіркеу және талдау қағидалары Орындаған

1) Жүректің өткізгіш жүйесі.

Жүректің өткізгіш жүйесі дегеніміз - жүректің қалыпты жұмыс істеуін қамтамасыз етуге бағытталған жүректің әр түрлі бөліктерінің (жүрекшелер мен қарыншалар) үйлесімді жұмысын қамтамасыз ететін жүректің анатомиялық түзілімдерінің кешені (түйіндер, шумақтар және талшықтар).

Жүректің өткізгіштік жүйесі жүрек бұлшықетінің миллиондаған жеке жасушаларының жиырылуының дәл үйлесуін қамтамасыз етеді, бұл жүректің айдау функциясы тиімді болуы үшін қажет. Жүректің өткізгіш жүйесінің маңыздылығы соншалық, оған бірнеше жеке монографиялар арналған.

Жүректің өткізгіштік жүйесі өзара байланысты екі бөліктен тұрады: синатриальды (синусты-жүрекшелі) және атриовентрикулярлы. Синоатриальды түйінге синатриальды түйін, синатриалды түйінді атриовентрикулярлықпен байланыстыратын түйінаралық жылдам өткізгіштің үш шоғыры және синатриалды түйінді сол жүрекшемен байланыстыратын интератриальды шоқ кіреді. Алайда, жүрекшелердегі мамандандырылған өткізгіштік жолдардың болуы не анатомиялық, не қандай да бір гистологиялық немесе электрофизиологиялық сипаттамалармен дәлелденбеген болып саналады, бұл өздігінен қоздырғыш импульстің жолдардағы жүрекшелік миокардтың белгілі бір бөліктері арқылы артықшылықты өткізгіштігінің болуын жоққа шығармайды.

Қазіргі заманғы медицинада органдар мен жүйелердің құрылымы мен жұмысын егжей-тегжейлі зерттеуге, нормадан немесе аурулардан кез келген ауытқуларды тез және дәл анықтауға үлкен мүмкіндіктер бар. Зертханалық диагностикалық әдістер көбінесе жасушалық және жасушалық деңгейдегі проблемаларды көрсетеді, бірақ сонымен бірге олар белгілі бір ағзадағы «бұзылулар» туралы шешім қабылдауға мүмкіндік береді. Берілген органда не болып жатқанын көру үшін олар, атап айтқанда, аспаптық диагностика әдістерін қолданады

Физиологиялық әдіспен зерттеу үшін жануардың кеуде қуысын ашады

да, жазу аспабын тікелей жүрекке тіркейді. Бұл физиологияда "қанды

әдіс" деп те аталады.

Клиникалық физиологиялық әдіс жүрек жұмысын қан

шығармай тексеруге мүмкіндік береді.Бұл әдіспен әдетте сау адамның да, науқас адамның да жүрегі зерттеледі.

Электрокардиография - бұл жүрек жұмысы кезінде пайда болатын электр өрістерін тіркеу және зерттеу әдістемесі. Электрокардиография - бұл салыстырмалы түрде арзан, бірақ кардиологиядағы электрофизиологиялық аспаптық диагностиканың құнды әдісі. ЭКГ жүректе пайда болатын электр тогін (биотокты) графикалық түрде жазып алу тәсілі. Жазып алатын аппарат электрокардиограф деп аталады. Қағаз лентаға графикалық сызба түрінде алынған мәлімет электрокардиограмма деп аталады.

Қозудың жұмыс миокардының аса көп жасушаларын қамтуы осы жасушалардың бетінде теріс зарядтардың пайда болуын тудырады. Жүрек қуатты электр генераторына айналады. Жоғары электрлік өткізгіштігі бар дене ұлпалары жүректің электрлік потенциалын дене бетінен тіркеуге мүмкіндік береді. Жүректің электрлік белсенділігін зерттеудің В. Эйтховен, А.Ф. Самойлов, Т.Льюис, В.Ф. Зеленин және т.б. ұсынған осындай әдістемесі электрокардиография деген атқа ие болды, ал оның көмегімен тіркелетін қисық электрокардиограмма (ЭКГ) деп аталады. Электрокардиография жүректе қозудың таралу динамикасын бағалауға және ЭКГ-ң өзгеруі кезінде жүрек қызметінің бұзылуын жорамалдауға мүмкіндік беретін медицинада кең таралған диагностикалық әдіс болып табылады. Қазіргі кезде арнайы құралдар – электронды қүшейткіштері және осцилографтары бар электрокардиографтар қоланылады. Қисық сызықтар қозғалмалы қағаз жолағына жазылады. Бұлшықеттің белсенді қызметі кезіндегі және алыстағы зерттелетін объектіден ЭКГ жазатын құралдар жасалған. Бұл құралдар- телеэлектрокардиографтар деп аталады және олар радиобайланыстың көмегімен ЭКГ-ны арақашықтыққа тарату принципіне негізделген.

Кеудеде жүректің белгілі бір орында орналасуы және адам денесінің өзіндік бір пішінінің болуы салдарынан жүректің қозған (-) және қозбаған бөліктері арасында пайда болатын электрлік күштік сызықтары дене бетінде бірқалыпты таралмайды. ЭКГ- ны тіркеу үшін аяқ- қол мен кеуде бетіндегі потенциалдардың тіркелімі (тармағы) жүргізіледі. Әдетте үш түрлі стандартты тіркелім әдісі қолданылады:

І-тіркелім: оң қол - сол қол;

ІІ-тіркелім: оң қол - сол аяқ;

ІІІ-тіркелім: сол қол - сол аяқ

Дені сау адамның мүдделерін ескере отырып, ЭКГ патологиясын анықтау үшін стандартты ЭКГ анализін өзгерту керек, оны жүрек қызметінің физиологиялық процестерін талдау алгоритмімен толықтырған жөн. Бұл патологияның бастапқы формаларын ерте анықтау мақсатында жүрек қызметін талдауды дараландыруға және өз жүрегінің мүмкіндіктеріне сүйене отырып, организмнің қозғалыс белсенділігін пайдалану бойынша жеке ұсыныстар алуға мүмкіндік береді. Бұл жұмыс ЭКГ қосымша есептеулерін талдау мүмкіндігімен сау адамның ЭКГ анализінің тиісті алгоритмін негіздеуге арналған.

Кардиограммадағы жүрек бұлшықетінің жұмысы әріптік-сандық белгілермен және әр түрлі белгілермен үздіксіз сызық түрінде ұсынылған. ЭКГ транскриптінің жоспары тек қана маман орындай алатын барлық алынған графиктің анализін қамтиды. Көбіне науқастың денсаулығы ғана емес, оның өмірі де барлық деректердің уақытылы шифрлануына байланысты.

Деректерді талдау кезінде сарапшылар келесідей маңызды көрсеткіштерге назар аударады: аралықтар, тістер, сегменттер.

ЭКГ:

- Жүректің жиырылу жиілігін (сонымен қатар импульсті қараңыз) және жүйеліліктің тұрақтылығын анықтау (мысалы, экстрасистолалар (кезектен тыс жиырылу), немесе жекелеген толғаулардың жоғалуы - аритмия).

- Миокардтың жедел немесе созылмалы зақымдануын көрсетеді (миокард инфарктісі, миокард ишемиясы).

- Оның көмегімен калий, кальций, магний және басқа электролиттердің метаболикалық бұзылыстарын анықтауға болады.

- Жүрек ішілік өткізгіштік бұзылыстарын анықтау (әртүрлі тосқауылдар).

- Жүректің ишемиялық ауруының скринингтік әдісі, оның ішінде стресс-тесттер.

- Жүректің физикалық жағдайы туралы түсінік береді (сол жақ қарыншаның гипертрофиясы).

- Өкпе эмболиясы сияқты жүрек емес аурулар туралы ақпарат бере алады.

- Ол кардиофонды қолдану арқылы жедел жүрек патологиясын (миокард инфарктісі, миокард ишемиясы) қашықтықтан диагностикалауға мүмкіндік береді.

- Медициналық тексеруден өткен кезде міндетті түрде қолданылады.

ЭКГ бізге жүрек аурулары мен ақауларын анықтауға мүмкіндік береді.

Электрокардиграфияны қолданудың артықшылықтары және адам үшін маңызы зор.

1. Көшенов. Б . «Медициналық биофизика» Алматы, Қарасай 2008

2. Интернет желісі: https://ppt-online.org/114133

3. https://studopedia.info/9-29210.html