Бухгалтерлік есеп


Материалдық қорлар мен қысқа мерзімді дебиторлық



Pdf көрінісі
бет149/243
Дата22.02.2022
өлшемі2,74 Mb.
#26137
1   ...   145   146   147   148   149   150   151   152   ...   243
Байланысты:
Бухгалтерлік есеп

Материалдық қорлар мен қысқа мерзімді дебиторлық 
берешектердің көбеюі
а)  Жеткізушілерден.  Жеткізушілермен  есеп  айырысу  №  3310 
«Жеткізушілерге  қысқа  мерзімді  кредиторлық  берешек»  пассивті 
шотында  бейнеленеді.  Активтер  жеткізушілерден  келгендіктен, 
шаруашылық операция № 1310–1315, 1317, 1330 шоттардың дебетіне 
№ 3310 шоттың кредитінен жасалады. Жазу төмендегіше болады: 
Дт                                   Кт                                       Құжаттар
1310–1315                           
         1317                      3310                                 Шот-фактура
         1330                       
    
Жазудың  дұрыстығын  тексереміз:  кредиттік  жағында  пассивті 
шот  орналасқан.  Демек,  баланстың  активі  мен  пассивінде  көбею 
жағына  өзгерістер  болатын  3  типті  «Активті-пассивті»  операция 
орын алады. 
Бір жағынан материалдық қорлар, ал екінші жағынан бір мезгілде 
жеткізушіге  кредиторлық  қарыз  көбейеді.  Бұл  жағдай  жазудың 
дұрыс жасалғанын білдіреді.
Мысал келтіреміз: кәсіпорын  жеткізушіден 2005 жылы наурыз 
айының 29 жұлдызындағы № 49 шот-фактура бойынша 600000 теңге 
сомаға  материалдар  (тауарлар)  алды.  Бұл  жағдайда  бухгалтерлік 
жазу төмендегіше болады:
 
Дт                       Кт                      Сома                            Ескерту 
1310, 1330  —   3310         =       600000                  3 типті операция
     А (+)            П (+)  
   
Ескерту:  аяқталмаған  өндіріс  жеткізушіден  келуі  мүмкін  емес 
(өйткені,  ол  аяқталмаған  элемент  болып  табылады),  ол  негізгі 


169
өндірістен келеді.
ә) Материалдық қорлар, аяқталмаған өндіріс, дайын өнім субъек-
тінің өзімен жасалады.
Материалдық  келу  көздері:  есепті  сомалар,  ақша  қаражаттары, 
өзара  есеп  айырысулар,  еңбекақы,  кредиторлық  қарыз,  калькуля-
циялық шығындар болуы мүмкін. Демек, шаруашылық операцияның 
жазылуы төмендегіше болады:
       Дт                               Кт                                      Құжаттар 
1310—1315        (1010, 1250, 3350, 3390, 8010)         жүкқұжаттар, 
           1317                                                    еңбекақы бойынша есеп
                                                                   айырысу, калькуляциялар
Аяқталмаған өндірістің, дайын өнімнің келу көздері: негізгі және 
көмекші  өндірістер.  Демек,  шаруашылық  операцияның  жазылуы 
төмендегіше болады:
 
   Дт                         Кт                                     Құжаттар
 1340                8020—8030        Аяқталмаған өндірісті шығыс ету
                                                                           есептері
 1320                 8010—8030           Техникалық бақылау бөлімінің  
                                                                     қабылдау актісі 
Жазудың  дұрыстығын  тексереміз:  кредиттік  жағында  активті 
және пассивті шоттар орналасқан. Активті шот (№ 1040, 1250, 8010 
және т.б.) орналасқан кезде баланстың активінде тек қана өзгерістер 
болатын  1  типті  «Активті-активті»  операция  орын  алады,  яғни 
ресурстар материалдық қорларға айналады. 
Пассивті  шот  (№  3320,  3350,  3390  және  т.б.)  орналасқан  кезде 
баланстың активі мен пассивінде көбею жағына өзгеріс болатын 3 
типті «Активті-пассивті» операция орын алады, яғни материалдық 
қорлардың  көлемімен  қатар  бір  мезгілде    кредиторлық  қарыздар 
көбейеді. Бұл жағдай, жазудың дұрыстығын білдіреді.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   145   146   147   148   149   150   151   152   ...   243




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет