49
- білім
беру іс-әрекетіндегі мотивацияны оңтайландыру; оқу
материалын игеру және оқу үдерісінде есте сақтаудың жиынтығын қолданып,
оқу материалын игеру және түсіну;
-
нәтижелерді жоспарлау, оларды алу және алғашқы бағалармен
салыстыру;
- оқу іс-әрекеті барысында алынған нәтижелерді талдау, оларды
жалпылау, басында қойылған шарттармен және қойылған мәселені шешуге
қойылатын талаптармен салыстыру;
- ӛзін-ӛзі бағалау, оқу-танымдық тапсырмаларды орындау барысында
ӛзін-ӛзі бақылау және ақыл-ой әрекетінің кӛмегімен жеке оқу әрекетінде
ӛзін-ӛзі реттеу [126].
Рефлексия болашақ информатика мұғалімінің
креативті қабілеттерінің
әсер етуін анықтайды, атап айтқанда: рефлексия вербальды және вербальды
емес креативтіліктің кӛрсеткіштеріне жағымды әсер етеді; вербальды емес
креативтілікке нақты іс-әрекеттің кӛрінісі, ал вербалды креативтілікке
перспективалық рефлексия теріс әсер етеді [127].
J.Smуth рефлексиялық практиканың негізін құрайтын алты негізгі
қағидаларға назар аудару қажеттілігін ескертеді: Рефлексия тек техникалық
дағдыларды тексерумен шектелмеуі керек;
сонымен бірге, ол этикалық,
әлеуметтік және саяси контекстке қатысты болуы керек; оқыту туралы жеке-
жеке ой жүгіртетін болашақ информатика мұғалімінің рефлексиясы: «...
ұжымдық және бірлескен ӛлшемге ие болуы тиіс; -ойлау - бұл қазіргі кездегі
оқыту мен тәрбиенің қалай ұйымдастырылғанын білдіретін басым мифтерге,
болжамдарға және жасырын хабарламалар жүйесіне қарсы тұруға
бағытталған үдеріс; - оқыту тәжірибесін жақсарту және осы практиканың
негізін құрайтын әлеуметтік қатынастар туралы ойластыру; ойларды
пысықтайтын жаттығулар туралы білім толық емес күйінде болады және ол
практика нәтижесінде үнемі ӛзгеріп отырады деген сенімге негізделген; -
рефлексия практиктердің
тәжірибесінен басталған кезде, олардың практика
теорияларын сипаттау, хабарлау, қарсы тұру және қайта құрылымдау
үдерісінде кӛмектескенде тиімді болады [128].
Демек, болашақ информатика мұғалімінің ӛзіндік практикалық іс-
әрекеттері арқылы педагогикалық рефлексия жасауға мүмкіндіктері бар деп
тұжырымдауға болады. Сәйкесінше, болашақ
информатика мұғалімінің
кәсіби іс-әрекетін қалыптастырудағы рефлексивті тұғыр педагогикалық іс-
тәжірибе үдерісінде білім алушыларға педагогикалық мамандыққа
бейімделуге және іс-әрекетте белсенді кәсіби педагогикалық ұстаным
қалыптастыруға мүмкіндік береді.
Болашақ информатика мұғалімінің педагогикалық креативтілігін
қалыптастырудағы рефлексивті тұғыр оның жеке ӛзінің ӛмірлік тәжірибесі,
оның сыни тұрғыдан қайта қарастыруға деген ынта-ықыласы ретінде
анықталады. Бұл білім беру үдерістерінің ӛзгергіштігі
мен дамуына,
заманауи мұғалімнің тұлғасына қойылатын әлеуметтік талаптарға
байланысты. Болашақ информатика мұғалімнің педагогикалық креативтілігін
50
қалыптастырудағы рефлексивті тұғыр арқылы зерттеудің педагогикалық-
психологиялық негізін нығайту мүмкіндігі бар, бұл ӛз кезегінде ақпараттық-
технологиялық
әрекет
саласындағы
білімдер
мен
дағдылардың,
қабілеттердің, сапалық қасиеттердің дамуына (ойлауға, болжауға, түсінуге
мүмкіндік береді), бұл болашақ информатика мұғалімінің кәсіби іс-
әрекетінде педагогикалық креативтілігін тиімді іске асыру үшін қажет.
Достарыңызбен бөлісу: