By бх-2 Дамир Шамшиев
жүктеу/скачать 5,04 Mb.
|
Disperstik-zhuejeler
|
Дисперстік жүйелер Дисперстік жүйелер - бұл екі немесе одан да көп компоненттердің бір-бірімен біріктірілуі, нәтижесінде дисперстік фаза мен дисперстік орта пайда болады. by БХ-2 Дамир Шамшиев Дисперстік жүйелердің түрлері 1 Шөгінді Шөгінді жүйелерде дисперстік фазаның бөлшектері дисперстік ортада үлкен, көзге көрінетін болады. 2 Колоидті Колоидті жүйелерде дисперстік фазаның бөлшектері кішірек болады, сондықтан олар көзге көрінбейді. 3 Шынайы ерітінділер Шынайы ерітінділерде дисперстік фазаның бөлшектері молекулалық деңгейде, яғни өте кіші болады. Дисперстік жүйелердің құрылымы Дисперстік фаза Бұл жүйенің негізгі компоненті, дисперстік ортада таратылған бөлшектер. Дисперстік орта Бұл дисперстік фазаның бөлшектерін қоршап тұратын зат, олардың қозғалысын қамтамасыз етеді. Беттік қабат Дисперстік фаза мен дисперстік орта арасындағы шекаралық қабат, бұл жерде ерекше физикалық-химиялық процестер жүреді. Дисперстік жүйелердің физика-химиялық қасиеттері Тұрақтылық Дисперстік жүйелерде дисперстік фазаның бөлшектерінің уақыт өткен сайын тұрақты болу дәрежесі. Тұтқырлық Дисперстік жүйенің ағынға қарсылық көрсету дәрежесі, дисперстік фазаның бөлшектерінің мөлшері мен пішініне байланысты. Диффузиялық қасиеттер Дисперстік фазаның бөлшектерінің дисперстік ортада таралу қабілеті. Адсорбциялық қасиеттер Дисперстік фазаның бөлшектерінің өз беттеріне басқа заттарды сіңіру қабілеті. Дисперстік жүйелердің тұрақтылығы 1 Кіші бөлшектер Кіші бөлшектердің қозғалысы және дисперстік ортамен өзара әрекеттесуі олардың бір-бірімен жабысып кетуіне жол бермейді. 2 Жылылықтың әсері Жылылық дисперстік ортаның молекулаларының қозғалысын арттырады, бұл бөлшектердің бір-бірімен соқтығысып, агрегаттар құруына ықпал етеді. 3 Агрегация Бөлшектер бірігіп, үлкен агрегаттар құрып, дисперстік жүйенің тұрақтылығын төмендетеді. 4 Шөгінді Үлкен агрегаттар ауырлық күшінің әсерінен шөгеді, нәтижесінде дисперстік жүйе бөлініп кетеді. Дисперстік жүйелердің тұтқырлығы Бөлшектердің мөлшері Бөлшектердің мөлшері үлкен болған сайын, тұтқырлық жоғары болады. Бөлшектердің пішіні Дөңгелек бөлшектерге қарағанда, ұзынша бөлшектер тұтқырлықты арттырады. Дисперстік ортаның тұтқырлығы Дисперстік ортаның тұтқырлығы жоғары болған сайын, дисперстік жүйенің тұтқырлығы да жоғары болады. Концентрация Дисперстік фазаның концентрациясы жоғары болған сайын, тұтқырлық жоғары болады. Дисперстік жүйелердің диффузиялық қасиеттері Бөлшектердің мөлшері Кіші бөлшектердің диффузиялық жылдамдығы жоғары болады. Температура Температура жоғары болған сайын, диффузиялық жылдамдық жоғары болады. Дисперстік ортаның тұтқырлығы Тұтқырлық төмен болған сайын, диффузиялық жылдамдық жоғары болады. Дисперстік жүйелердің адсорбциялық қасиеттері Беттік энергия Бөлшектердің беттік энергиясы жоғары болған сайын, адсорбциялық қабілеті жоғары болады. Бөлшектердің табиғаты Полярлы бөлшектер полярлы заттарды адсорбциялайды, ал неполярлы бөлшектер неполярлы заттарды адсорбциялайды. Температура Температура жоғары болған сайын, адсорбциялық қабілеті төмендейді. Концентрация Адсорбцияланатын заттың концентрациясы жоғары болған сайын, адсорбциялық қабілеті жоғары болады. Дисперстік жүйелердің коагуляция және пептизация процестері 1 Коагуляция Бұл процесс дисперстік фазаның бөлшектерінің бірігуі арқылы дисперстік жүйенің тұрақтылығын төмендетеді. 2 Электролиттер Электролиттер дисперстік фазаның бөлшектерінің зарядтарын бейтараптандырып, олардың бірігуін жеңілдетеді. 3 Пептизация Бұл процесс коагуляцияланған дисперстік жүйені қайтадан тұрақты ету үшін қолданылады, бұл кезде дисперстік фазаның бөлшектері бөлініп, дисперстік ортада таралады. 4 Пептизаторлар Пептизаторлар бөлшектердің беткі қабатында адсорбцияланып, олардың зарядтарын өзгертеді, нәтижесінде дисперстік жүйе тұрақты болады. Дисперстік жүйелердің практикалық қолданылуы Тағам өнеркәсібі Сүт, йогурт, майонез, тұздықтар және т.б. сияқты тағам өнімдерін өндіруде қолданылады. Бояу және лак өнеркәсібі Бояу, лак, эмаль және басқа да бояу материалдарын өндіруде қолданылады. Косметика және фармацевтикалық өнеркәсіп Косметика, дәрі-дәрмектер, кремдер және лосьондарды өндіруде қолданылады. жүктеу/скачать 5,04 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|