Рибосомасинтезі-бұлядродажүретіннегізгіүрдіс.Эукариоттықжасушаларшамамен10мил.рибосомалардыбір жасуша циклыкезіндеқолданыпотырады.
Ядролық қабықекі қабатты мембраналық құрылымнантұрады,ол хроматиндіқоршап ары қарай эндоплазмалық торға жалғасады. Ішкі қабатысыртқы мембранаданбелок құрамы бойынша ерекшеленеді.Ішкі қабатыламиндер деп аталады,белоктардыңталшықтыторабынанқұралған.Олмембрананыңбүтіндігіүшінмаңызды.Сыртқымембранаэндоплазмалықтормембранасынажалғасқанжәнеолрибосомалардыбайланыстыратынбелоктардантұрады.
Ядро тесіктері– алпауыт макромолекулярлық кешен.Кешен арқылыбелоктар менрибонуклеопротеидтердіңбелсендіалмасуы жүреді. Бұл кешен- ядроішіненжәне оданүнеміалмасыпотыратынзаттарүшіннегізгіақпаболыпесептеледі.Мысалы:мРНК,рибосомасуббірліктері,гистондар,рибосомдыбелоктар,транскрипцияфакторлары,иондар мен ұсақ молекулалар тез алмасады. Ядродан молекулалар эндоплазмалық торменжәнецитозольментезалмасыпотырадыжәнеалмасубелсендітасымалдануарқылыжүзегеасырылады. Пассивті диффузияжәне белсенді тасымалдануядролық табалдырықтықкешенарқылыжүзеге асырылады.Белсендіядролықимпорткезеңдері:
Цитозолдаерігенрецепторимпортталғанмолекуланы таниды.Рецепторменмолекулакешенге байланысады.
Рецепторлықкешенядролықтабалдырықкешенініңцитоплазмалықбетіменбайланысады.
ЛигандрецепторыныңкешеніЯПКорталықканалынажақынырақығысады.
Ядролық матрикс – тор тәріздес талшықты құрылымды қалыптастыратын арнайыаралықфиламенттердіңторлықұрылымы.Олядролықмембрананыңлипопротеиндікешеніменбайланысты.
Жасушаядросының қызметі:
Жасушадазаттардыңалмасуынреттейді
Тұқым қуалау ақпарат сақталады және оның өнімі жүзеге асырылады. РНК синтезіжүреді
Рибосомаларжиынтығыжүреді
Рибосома – жасушаның маңызды органоидыжәнегенетикалықақпараттыңмРНҚданаминқышқылдарғатасымалданған ақуыздың биосинтезі үшін қызмететеді. Рибосомалар екі,үлкен және кішісуббірліктен тұрады. Рибосома құрамына рРНҚның4молекуласыкіреді,олардың18S,5,8Sжәне28SрРНКполимеразаIменядрошықта(40S)жалғыз мұрагері түріндесинтезделеді. Сосын модификацияға ұшырап, одан кейінкесіледі.5SрРНК геномның басқа бөлігінде РНҚ полимеразаIII пен синтезделіп,модификациянықажет етпейді.Барлық рРНКмагний тұздарытүрінде кездеседі,бұл құрылымды ұстаптұруүшінқажет.рибосомамагнийиондарынжоюкезіндесуббірліктергедиссосацияланады.мРНҚның бір молекуласыменбірнеше рибосомалар бірігеді, бұндайқұрылым полирибосомалар деп аталады. Цитоплазмада рибосомалардың ондаған мың бостүрлері орналасқан (топтап және жалғыз),олар микротрабекулярлы жүйеніңжіпшелерінебекінген,ядроныңсыртқыбетіндежәнебұдырэндоплазмалықтордасоныменқатармитохондриялардаорналасқан.Ақуыздыңсинтезделуіүрдісіндерибосомаақуызысинтезделетін ақуызды жасуша ферменттерінің бұзғыш әсерінен қорғайды. Қорғау әсерініңмеханизмі, синтезделетін белоктыңжартысы қайтаданүлкен суббірліктің каналға ұқсасқұрылымындаболуында.АқуызсинтезініңжүйесіндеРНҚның3 түріқатысады.
рРНКрибосомақұрамынакіреді
мРНКақуызсинтездеуүшінматрицақызметінатқарады (трансляцияүрдісі)
тРНК аминқышқылдардытасиды және мРНҚкодонымен комплементарлы қағидасыбойынша қосылады;
Достарыңызбен бөлісу: |