Цитоплазма мен сыртқы ортада К+, Na+ иондарын белгілі бір арақатынаста ұстау



бет219/340
Дата28.11.2023
өлшемі9,47 Mb.
#130742
1   ...   215   216   217   218   219   220   221   222   ...   340
Байланысты:
Цито Сарыағаш-2

Посттрансляциялықбақылау


Гендерактивтілігібелоктардыңсинтезіаяқталғаннанкейіндереттелуімүмкін.
Бақылаудыңбұлтүрінгендерактивтілігініңпосттрансляциялықбақылануыдепатайды.
Гендерактивтілігініңкерібайланысуұстанымыбойыншабасылуыферменттіңсинтезіне емес, оның активтілігіне әсер ететін реттеуші механизм болып табылады. Мұндабиосинтез нәтижесінде түзілген концентрациясы жоғары соңғы өнім бірінші синтезделгенферментпенбайланысыпметаболизмдік үдерістің жүруінежағдай туғызады.
Соңғыөнім+біріншіферменткешеніферменттіңтөртіншіреттікқұрылымынөзгертіп,оныңкатализдіксайтынактивсіздендіреді.Ферментқұрылымыныңөзгеруіоның өзінің активтілігін тоқтатады және соңғы өнім мен аралық ыдырау заттарының артықмөлшердесинтезделуінекедергіжасайды.Мысалы,ішектаяқшасындаизолейцинніңсинтезделуүдерісінзерттеубарысында(Umbеrger,1961)изолейцинді(треониналмасудағы соңғы өнім) жасанды ортаға енгізгенде, сол мезетте треониннің изолейцингеайналу үдерісі тоқталған. Изолейциннің мөлшері шамадан тыс артқан жағдайда жасушадабұл аминқышқылының синтезі тоқталып, экзогендік изолейцинді пайдалану басымырақжүрген.
Треонинніңизолейцингеайналупроцесінеқатынасатын5ферментартықмөлшердегіизолейцинменөзараәрекеттесуібарысындаолардыңәрқайсысыныңсинтезідетоқталады.

Эукариоттаргендерініңэкспрессиясыныңреттелуі

Прокариоттарғақарағандаэукариоттардыңқұрылымыкүрделі.Мысалы,адамағзасында200астамәртүрліжасушаларжәне100ақуыздарболады.Эукариоттаргендерінің экспрессиясыныңреттелуінің текөзінетәнбақыланумеханизмдері бар.


Эукариоттардагендерактивтілігіреттелуініңекітипінажыратады:

  1. қысқа мерзімді немесе қайтымды реттелу бактериялардағы реттелуге сәйкес, ортадағыөзгерістергежасушаныңжауапқайтаруыболыптабылады.Реттелудіңбұлтипіжасушадағысубстратдеңгейініңжоғарынетөменболуынабайланыстыферменттерактивтілігнің өзгеруімен сипатталады. Осы реттелу типіне сонымен қатар, митоздың түрлікезеңдеріндебайқалатынДНҚ,РНҚжәнебелоктардыңсинтезделужылдамдығыныңөзгерістерін дежатқызады.

  2. Ұзаққа созылған немесе қайтымсыз реттелу – дамудың ұрықтану және зигота түзілукезеңінен бастап көп жасушалы ағза түзілуге дейінгі аралықта жүретін детерминация,дифференциацият.б. үдерістеріндежүреді.

Эукариоттардагендерактивтілігіреттелудіңосыекітипітұқымқуалауақпаратыныңжүзегеасырылуының мынакезеңдеріндебайқалады:

  1. Геномдықдеңгейде(ДНҚ)реттелу;

  2. Транскрипциялықдеңгейдереттелу;

  3. Посттранскрипциялықдеңгейдереттелу

  4. Трансляциялықдеңгейдереттелу;

  5. Посттрансляциялықдеңгейдереттелу;




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   215   216   217   218   219   220   221   222   ...   340




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет