Д. Б. Тойматаев Ғылым тарихы мен философиясы

жүктеу/скачать 1,06 Mb.

Pdf көрінісі

бет	49/122
Дата	06.01.2022
өлшемі	1,06 Mb.
	#11561

1 ... 45 46 47 48 49 50 51 52 ... 122

Байланысты:
toymataev философия

Коллектившілдік

Универсализм (маңызды  норма) - ақиқаты, ғылыми  білімнің  нақтылығы
оны  ашқан  ғалымның  тұлғасынан  тыс - ұлтынан, ғылыми  иерархиядағы
жағдайынан, жасынан  т.б. Ақиқаттың  алдында  бəрі  тең - академик  жəне
аспирант. Бəріне  ортақ  дəлелдеудің  əмбебап  белгілері, білімді  бағалау
ережелері  т. б. қолданылады. Универсализм  императиві  ғылыми  білімнің
тұлғадан  тыс  сипаттаудан  басталады. Жаңа  білімге  сенімдік  тұлғадан  тыс
белгілермен  анықталады: бақылауға  жəне  əуелі  дəлелденген  білімге  сəйкес.
Универсализм барлық ғылыммен айналысу жəне əр ұлттың жəне əр əлеуметтік
топтың  өкілі  ғылыми  карьера  жасауға  тең  құқығы  барын  жариялайды. Ол
ғылымның ұлтаралық жəне демократиялық сипатын негіздейді.
Коллектившілдік. Бұл  императив  бойынша  ғалым  жедел  түрде  өз
еңбегінің нəтижесін ортақ пайдалануға береді, сөйтіп, тексеріс өткен соң, еркін
басқа ғалымдарға өз жаңалығын жариялайды. Ғылыми жаңалықтар əлеуметтік
қатынастың  нəтижесі  болған  соң  бүкіл  ғылыми  ұжымға  жəне  жалпы  қоғамға
қатысты. Жалпы  қоғамнан  жетістігі  болған  соң «индивидуалдық» бөлігі

116
шектеледі. Жаңалық ашушы ғалымның сол жаңалықты тек сол қолдануда
ешқандай құқығы мен артықшылығы жоқ. Ғалымның интеллектуалдық
«меншікті» қолдану қажеттілігі сол жаңалықтың авторы ретінде қадірлеу жəне
құрметтеу. Ғылыми приоритетке осы жағдаймен жоғары назар аударылады.

жүктеу/скачать 1,06 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 45 46 47 48 49 50 51 52 ... 122