Дархан қыдырәлі ұлы дала тарихы
жүктеу/скачать 13,38 Mb. Pdf көрінісі
|
| ҰЛЫ ДАЛА тарихы
86
«Өнгөт» ғұрыптық кешені. Моңғолия, Төв аймағы, Алтанбулаг сұмыны, «Өнгөт» алқабы 139
Мұнда марқұмның құрметіне арнап кешен, қорған, барық жасап, олардың күншығыс жағына бейнесін тастан көркемдеп қашап бәдіз орнатқан. Осылайша адам мүсінін жасау, яғни бәдіз қашау түрктердің Тәңірлік дүниетанымына негізделініп, қалыптасты. Мұндай орындарда марқұмның аруағына тағзым ету, ас беру, жиын жасау секілді саяси-әлеуметтік маңызды этномәдени ғұрыптар орындалды. Ғұрыптық кешеннің этносемантикасында ата-бабаларға тағзым ету, олардың «мың жылдық, түмен күндік» дәстүрлі жолын берік ұстану, сол негізде ұрпақаралық байланыстарды бекіту, ру-тайпалардың, этносаяси бірлестіктердің береке-бірлігін сақтау секілді қоғамдық маңызды іс-шаралардың ұйытқысы жатыр. 139 Бұл түрк дәуірінің ғұрыптық кешендері ішінде ең көп бәдіз тасмүсіндері мен балбалдары сақталынған кешен. Кешен аумағы 68х48 м, төртбұрыш қапталды қоршау «сандықтас» 1 дана, тасмүсін бәдіз 34 дана, арыстан бейнелі тас 1 дана, қошқар бейнелі тас 1 дана, оңтүстік шығысқа қарай тізбектелген балбалдар саны 525 дана.
|