Дата немесе уақыт типi (DATE/TIME). Дата типi белгiлi бiр форматта берiледi, мысалы: кк.аа.жж (күн, ай, жыл). Алғашқыда бұл текстiк мәлiметтiң бiр жағдайы сияқты көрiнедi. Алайда, информациялық жүйеде дата типтi қолданудың ерекшелiктерi бар.
• Жүйе қатты бақылау жүргiзу мүмкiндiгiн алады;
• Автоматты түрде датаны әр елдiң дәстүрiне байланысты бейнелеу мүмкiндiгi туады;
• Программалау барысында даталарға арифметикалық амалдарды орындау жеңiлдейдi.
• Логикалық мәлiметтер (YES/NO). Бұл типтiң мәлiметтерiн булевтiк деп атайды және мәндерi TRUE немесе FALSE (шартты түрде 1 немесе 0) болады және мұндай мәлiметтер “иә”, “жоқ” болып интерпретацияланады.
• OLE обьектiсiнiң. Бұл ең бiр қызықты типтердiң бiрi болып табылады. Бұл типтiң мәнi ретiнде OLE объектiсiнiң кез-келгенi болуы мүмкiн (егер компьютерде болса) – графика, дыбыс, видео.
• Қолданушының типi. Көптеген жүйелер қолданушыларға өздерiнiң типiн жасауға мүмкiндiк бередi. Мысалы: “апта күнi” (дүйсенбi, сейсенбi және т.б), “адрес” (почта индексi-қала-және т.б).
АМСжәнеТК 1304000-2020
Өзг.
Бет
Құжат №
Қолы
Күні
АРНАЙЫ БӨЛІМ
Есептің жалпы қойылымы
Берілген курстық жобаның тақырыбы Delphi ортасында мәліметтер қорының көмегімен «кеңсе тауарлар» МҚ құру бағдарламасын құру.
Ұсынылып отырған бағдарламада «кеңсе тауарлар» МҚ құру жайлы ақпарат алуға,сонымен бірге, «кеңсе тауарлар» МҚ құру орталықтары жайлы мәлімет алуға болады. Жобаның мақсаты – заман талабына сай қызмет көрсететін сауда орнының соңғы үлгідегі ұялы телефон, компьютер тағы да басқа тауарларды тиімді көрсету.
Кіріс және шығыс құжаттары
Кіріс құжаттарына тіркеу және сүзгілеу жатады.
Іздеу-жобадағы сізге керекті мәліметтерді тауып береді.
Бағдарлама кешенінің сипаттамасы
Бағдарламалық кешеннің тақырыбы – «ABDI кеңсе тауарлар дүкені»
МҚ құру
Бағдарламаның жалпы көлемі – 6,91 МБ (7 249 920 байт)
Unit1-«Авторизация»-бұл бөлімде Image компоненті арқылы «ABDI кеңсе тауарлар дүкені» суреттері бар басты бетті көреміз (Қосымша А,сурет 1).
Unit2-«Бумага офисная А3-А4» бұл бөлімде офистық тауарлардың түрлерін көреміз (сурет 2).
Unit3-«Канцелярия для офиса» бұл бөлімде кеңсе тауарларын көреміз (сурет 3).
Unit4-«Школьная канцелярия» бұл бөлімде мектеп құрал жабдықтарын көреміз (сурет 3).
Unit5-«Товары для творчества и хобби» бұл бөлімде сурет салуға арналған құралдарды көреміз (сурет 4).
Unit18-«Кіру» бұл бөлімде кіру бағдарламаға кіру логин және пароль беті ашылады (сурет 5).
Unit19-«Қызметкерлер» бұл бөлімде қызметкерлер туралы мәлімет берілген (сурет 6).
Unit26-«Байланыс телефондары» бұл бөлімде телефон нөмерлер берілген (сурет 7).
КЖ – 1304000-2020
Өзг.
Бет
№ докум.
Қолы
Күні
Орындаған
Әдеб.
Бет
Беттер
Тексерген
Ақмырзаева А.Қ.
4
2
Қабылдаған
Ақмырзаева А.Қ.
АМСжәнеТК
Бағдарлама кешені жұмысының сызбасы
Бағдарлама құрылымының сызбасы қосымша Б-да көрсетілген .
Проблемалық бағдарламаның сипаттамасы
Преблемалық бағдарламаның сипаттамасы
Бағдарламаның негізгі беті Unit1.
Жалпы көлемі-862 байт(862 байт)
«кесте “Қызметкерлер”»-бөлімінде іздеу және сүзгілеу батырмалары орналыстырылған:
Іздеу командасын орындау үшін :Edit енгізі- шығару компонентіне кестеде берілген мәліметтерден модельдері бойынша енгізсек бізге керекті мәліметті іздеп береді, егер сәйкес мәлімет енгізілмеген жағдайда «Жазба табылмады»деген сұхбаттық терезе пайда болады.
Сүзгілеу командасын орындау үшін RadioButton компонентінің көмегімен қойылған тақырыптардың біреуін таңдап Edit енгізу-шығару компонентіне тақырыпқа сәйкес мәліметті енгізсек бізге керекті мәліметті сүзгілеп береді
Проблемалық бағдарлама алгоритмнің сызбасы
Проблемалық бағдарлама алгоритмнің сызбасы қосымша В-да көрсетілген .
Проблемалық бағдарлама компоненттері мен иденфикаторлар кестесі
Иденфикатор
|
Қызметі
|
Типі
|
Login,pass
|
Баған аттары
|
string
|
Keyfields
|
Баған аттары
|
String
|
KeyValues
|
Кесте бағандарын белсенді ететін айнымалылар
|
Variant
|
Options
|
Баған аттары
|
TLocateOptions
|
АМСжәнеТК 1304000-2020
Өзг.
Бет
Құжат№
Қолы
Күні
Бағдарлама кешені жұмысының сызбасы
Бағдарлама құрылымының сызбасы қосымша Б-да көрсетілген .
Проблемалық бағдарламаның сипаттамасы
Преблемалық бағдарламаның сипаттамасы
Бағдарламаның негізгі беті Unit1.
Жалпы көлемі-862 байт(862 байт)
«кесте “Қызметкерлер”»-бөлімінде іздеу және сүзгілеу батырмалары орналыстырылған:
Іздеу командасын орындау үшін :Edit енгізі- шығару компонентіне кестеде берілген мәліметтерден модельдері бойынша енгізсек бізге керекті мәліметті іздеп береді, егер сәйкес мәлімет енгізілмеген жағдайда «Жазба табылмады»деген сұхбаттық терезе пайда болады.
Сүзгілеу командасын орындау үшін RadioButton компонентінің көмегімен қойылған тақырыптардың біреуін таңдап Edit енгізу-шығару компонентіне тақырыпқа сәйкес мәліметті енгізсек бізге керекті мәліметті сүзгілеп береді.
Проблемалық бағдарлама алгоритмнің сызбасы
Проблемалық бағдарлама алгоритмнің сызбасы қосымша В-да көрсетілген .
Проблемалық бағдарлама компоненттері мен иденфикаторлар кестесі
Иденфикатор
|
Қызметі
|
Типі
|
Login,pass
|
Баған аттары
|
string
|
Keyfields
|
Баған аттары
|
String
|
KeyValues
|
Кесте бағандарын белсенді ететін айнымалылар
|
Variant
|
Options
|
Баған аттары
|
TLocateOptions
|
АМСжәнеТК 1304000-2019
Бет
Өзг.
Бет
Құжат№
Қолы
Күні
№
|
Обьект типі
|
Қызметі
|
Негізгі қызметі
|
1
|
TButton
|
батырма
|
Caption
|
2
|
TLabel
|
Мәтіндік компонент
|
Caption
|
3
|
TEdit
|
Енгізу өрісі
|
Text
|
4
|
TGroupBox
|
Компоненттер орналастыру үшін
|
Сaption
|
5
|
TMain Menu
|
Бас меню құру үшін
|
Caption
|
6
|
TRadioButton
|
Радио батырма
|
Caption
|
7
|
TDBGrid
|
Мәліметтер кестесі
|
DataSource байланыстыру
|
8
|
TDataSource
|
Мәліметтер көзі
|
AdoConnetion байланыстыру
|
9
|
AdoConnetion
|
Кестени байланыстыру үшін
|
Access пен байланыстыру
|
10
|
AdoTable
|
Кестени экранға шығару үшін
|
ADOConnetion
|
11
|
DBImage
|
Cурет шығару кестесі
|
|
АМСжәнеТК 1304000-2020
Бет
Өзг.
Бет
Құжат№
Қолы
Күні
3. ӨНДІРІСТІ ҰЙЫМДАСТЫРУ
3.1 Бағдарламен жұмыс істеуде қолданушыға берілетін нұсқау
3.1.1 Бағдарламаның орындалуына қажетті техникалық құралдар кешені
Бағдарламаның орындалуы үшін келесідей техникалық кешендер құрамы болу керек:
-Intel Core(TM) i3 процессоры;
-Оперативті жады 256 МБ;
-Қатқыл дискте 42 Мб бос орын болуы керек;
-VGA бейне адаптері;
-Стандартты пернетақта және тінтіру;
-Windows 9x/ME/ NT 4.0/2000/XP/ 7 операциялық жүйесі.
3.1.2 Бағдарламаны қолдануға дайындау . Кешенді іске қосуда оператордың әректі.
Бағдарламаны орындау үшін келесідей амалдарды орындау керек :
-«Кеңсе тауарлар» МҚ құру жобасын өзінің компьютеріне көшіру;
-Жұмыс бумасынан project.exe файлын жүктейміз . Жүктелгеннен кейін бастапқы бет ашылады.Одан кейінгі бағдарламаның жұмыс істеуі қолданушыға байланысты.
3.1.3 Бағдарламаның орындалуы тәртібі
Бағдарлама іск қосылған кейін қолданушыға «Басты бет» бөлімі ұсынылады
Unit1 формасы мынандай бөлімдерден тұрады: «кіру», «шығу» «байланыс телефондары».
Егер қолданушы «кіру» батырмасын басса, онда Unit18 формасы көрінеді.
Егер «шығу» бөліміне кірсе , онда формадан шығып кетеді.
Егер «бумага офисная А3-А4» бөлімі таңдалса , онда қолданушыға Unit2 формасы ұсынылады.
Егер «канцелярия для офиса» бөлімі таңдалса , онда Unit3 формасы көрінеді.
Егер «школьная канцелярия» бөлімі таңдалса, онда Unit4 формасы пайда болады.
Егер «товары для творчества и хобби» бөлімі таңдалса ,онда Unit5 формасы көрінеді.
КЖ – 1304000-2020
Өзг.
Бет
№ докум.
Қолы
Күні
Орындаған
Әдеб.
Бет
Беттер
Тексерген
Ақмырзаева А.Қ.
4
2
Қабылдаған
Ақмырзаева А.Қ.
АМСжәнеТК
Кесте «Қызметкерлер» формасында төменде корсетілген командалық батырмалар орындалған
«Іздеу»-таңдалған белгі бойынша кестеден мәліметтерді іздейді.
«Сүзгілеу» -таңдалған белгі бойынша кестеден мәліметтерді сүзгілейді.
«шығу»-батырманы басқан сәтте Unit1 бет ашылады.
АМСжәнеТК 1304000-2020
Бет
Өзг.
Бет
Құжат №
Қолы
Күні
ҚОРЫТЫНДЫ
Қазіргі кезде ақпараттық технологияның жетістіктерін, идеяларын қолданбайтын саланы айту қиын. Ғылымның әр саласынын есептері бағдарламалау тілдерінің көмегімен шешіліп, күрделі құбылыстарды зерттеу мен болжау мүмкіндіктері жаңа деңгейге көтеріліп отыр. Ақпараттық коммуникациялық технологиялардың жарқынмен дамып, күнделікті тұрмыска енуіне байланысты соңғы кездері бағдарламалауға деген қызығушылыктын арта түскені белгілі. Қазіргі уақытта компьютерсіз кандай да бір жұмысты орындауды көз алдымызға елестету қиын. Бұл компьютермен жұмыс істейтін адамға кандайда бір ұмтылысты тудыруы мүмкін. Ал, оны оқып үйрену инемен құдық қазғандай. Дербес компьютерде жұмыс істей білу был болашақта келген жұмысты орындай алу мүмкіндігін береді. Қазіргі таңда багдарламаларды қолдану, түрлі бағдарламалардың шығуына байланысты мұқияттылықты талап етеді. Бұл бағдарламашылардың басты мақсаты деп ойлаймын.
Сонымен корыта кететін болсақ, біз бұл курстық жұмысты Delphi бағдарламасымен жұмыс жасадық. Delphi - ортасы программист жұмысының өте жоғарга тиімділігін қамтамасыз ететін сорта. Delphi бағдарламалау тілі – кезкелген қосымшаны дайындауға болатын жылдамдығы тез, куатты тіл.
Delphi ортасының мүмкіндіктерін пайдалана отырып, берілген жобаның такырыбын ашатын мәліметтер базасын құруды және сол арқылы әртүрлі кұжаттар мен есеп берулерді үйрендім.
Maғaн берілге курстық жұмыс барысында Microsoft Access-те кесте құру аркылы жұмыс жасадым. Мен бұл курстық жобаны жасау барысында көптеген мәліметтер алдым. Бұрын соңды жұмыс жасамаган компоненттер мен жұмыс жасадым.
Қорыта келгенде, берілген жұмысты орындау барысында бағдарламалау әлемінде үздік жетістіктерге қол жеткізіп отырған, қызықты да күрделі бағдарлама - Delphi ортасы туралы бірталай мәлімет алдым. Осы жобаға мәліметтерді сүзгілеу, іздеу, жазба қосу, жазбаны өшіру енген.
Осы курстық тапсырманы атқарған кезде, ең бастысы өз бетімше теориялык білімімді практикамен ұштастыруға мүмкіндік алып, іздену жолдарын ұлғайтуға, көбейту және артыруға болатынына көзім жетті.
Курстық жұмыстың бағдарламалық бөлігінде пайдаланған қосымша бағдарламалар және технологиялар:
Borland Delphi программалау ортасы;
Access мәліметтер қоры;
Microsoft Office;
Kazkey;
КЖ – 1304000-2020
Өзг.
Бет
№ докум.
Қолы
Күні
Орындаған
Әдеб.
Бет
Беттер
Тексерген
Ақмырзаева А.Қ.
4
2
Қабылдаған
Ақмырзаева А.Қ.
АМСжәнеТК
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
1. А.Хомоненко, В.Гофман «Delphi 7».
2. К.З.Халықова, А.Р.Тұрғанбаева «Бағдарламамлау тілдерін оқыту. Delphi ортасы».
3. М.Фленов «Библия Delphi».
4. К.З.Халыкова, Әнуарбекова Г.Ж. «Delphi ортасы».
3. К.З.Халықова, А.Р.Тұрғынбаева «Обьектілі бағдарланған бағдарламалау жүйесі».
6. А.Я.Архангелски Программирование в «Delphi 7».
7.Камардинова оинформатика. Оқу құралы. Алматы: «Қарасай батыр»
баспасы, 2006
8. Тажигулова А.И.Конструирование База данных// Научно-практичуский журнал «информационные технологии в Казахстан», №1, 2000.-С. 42-43
9.М.Фленов, Библия Санк-Петербург, 2004.
10.Н.Культин «Турбо Паскаль в задачах и примерах»
11. Б. Бурибаев, Б.Накысбеков, Г.Мадьярова «Основы информатики и
вычислитеьной техники, Алматы 2009жк
12.Н.Культии «Основы программирования в Дельфи 2010», СанкПетербург 2010
13. Ж.Орынбаева, Қ.Бекмолдаева, С.Солтанаева «Алгоритм негіздері
және бағдарламалау тілдері, Астана 2010
14.Н.Ф.Стифутина «Ms WINDOWS», Алматы 2000ж
15. http:/www.kursovik.ru
КЖ – 1304000-2020
бет
Өзг.
Бет
№ докум.
Қолы
Күні
Image
Label
Mainmenu
Button
(сурет 1)
Button
Image
(сурет 2)
Button
Image
(сурет 3)
Button
Image
(сурет 4)
Button
Label
Image
(сурет 5)
Groupbox
Checkbox
Edit
Button
Button
(сурет 6)
Image
Button
Edit
Label
Button
Қосымша ә бағдарламасында келтірілсін
procedure TForm18.Button1Click(Sender: TObject);
var Login,pass:string;
begin
Login:='a';
pass:='1' ;
if (edit1.text=login)and (Edit2.text=Pass)then Form19.show
else
end;
end.
procedure TForm1.Button5Click(Sender: TObject);
begin
form2.show;
end;
procedure TForm1.Button2Click(Sender: TObject);
begin
form3.show;
end;
procedure TForm1.Button3Click(Sender: TObject);
begin
form4.show;
end;
procedure TForm1.Button4Click(Sender: TObject);
begin
form5.show;
end;
procedure TForm1.N2Click(Sender: TObject);
begin
close;
end;
procedure TForm1.i1Click(Sender: TObject);
begin
form18.show;
end;
procedure TForm1.N1Click(Sender: TObject);
begin
form26.show;
end;
end.
procedure TForm2.Button1Click(Sender: TObject);
begin
form6.show;
end;
procedure TForm2.Button5Click(Sender: TObject);
begin
form7.show;
end;
procedure TForm2.Button6Click(Sender: TObject);
begin
form8.show;
end;
procedure TForm2.Button2Click(Sender: TObject);
begin
form9.show;
end;
procedure TForm2.Button7Click(Sender: TObject);
begin
form10.show;
end;
procedure TForm2.Button3Click(Sender: TObject);
begin
form11.show;
end;
procedure TForm2.Button4Click(Sender: TObject);
begin
form12.show;
end;
procedure TForm2.Button8Click(Sender: TObject);
begin
close;
end;
end.
procedure TForm3.Button1Click(Sender: TObject);
begin
form13.Show;
end;
procedure TForm3.Button3Click(Sender: TObject);
begin
form14.show;
end;
procedure TForm3.Button4Click(Sender: TObject);
begin
form15.show;
end;
procedure TForm3.Button8Click(Sender: TObject);
begin
form16.show;
end;
procedure TForm3.Button2Click(Sender: TObject);
begin
form17.show;
end;
procedure TForm3.Button6Click(Sender: TObject);
begin
form20.show;
end;
Кесте “Қызметкер”
procedure TForm3.Button3Click(Sender: TObject);
Var Keyfields: String;
KeyValues: Variant;
Options: TLocateOptions;
begin
if
not
(CheckBox1.Checked or CheckBox2.Checked) then
begin
MessageDlg('жазба табылған жоқ', mtInformation, [mbOK],0);
exit;
end;
// Á³ð óà?ûòòà Name, Price åê³ ?ð³ñ³ áîéûíøà ³çäåó
if CheckBox1.Checked and CheckBox2.Checked then
begin
KeyFields:='аты-жөні';
KeyValues:=VararrayOf([Edit1.Text,Edit2.Text]);
end
// Екі ?рісті? біреуі бойынша іздеу
else begin
// Name ?рісі бойынша іздеу
if CheckBox1.checked then begin
Keyfields:='аты-жөні';
keyvalues:=Edit1.Text;
end;
// Price ?рісі бойынша іздеу
if CheckBox2.Checked then begin
KeyFields:='мамандығы';
KeyValues:=Edit2.Text;
end;
end;
// Іздеу ?ріптерді? регистріне байланысты емес орындалады
// кейбірелері с?йкес болатын м?мкіндіктерімен іздеу
Options:=[loCaseInsensitive,loPartialKey];
/ Жазба табыл?ан жо?
if not ADOTable1.Locate(KeyFields,KeyValues,Options) then begin
Beep;
MessageDlg('жазба табылған жоқ', mtInformation, [mbOK],0);
exit;
end;
end;
procedure TForm3.Button4Click(Sender: TObject);
begin
Close;
end;
end.
Қосымша Б Бағдарлама құрылымының сызбасы
Қосымша В Проблемалық Бағдарлама алгоритмнің сызбасы
Достарыңызбен бөлісу: |