Дене шынықтыру сабақтарында проблемалық оқыту
жүктеу/скачать 347,42 Kb.
|
|
Дене шынықтыру сабақтарында проблемалық оқыту Білім берудің заманауи әдістерінің бірі проблемалық оқыту болып табылады және дене шынықтыру мұғалімдері, әрине, оны өз сабақтарында қолданудың тиімді жолдарын іздейді. Проблемалық оқыту үлкен білім беру маңызы бар: ол оқушылардың білімге деген қажеттілігін қанағаттандырады, олардың интеллектуалдық дамуына, тұлғалық-бағдарлы тәрбиені тереңірек жүзеге асыруға ықпал етеді. Біз М. И. Махмутов құрастырған проблемалық оқытуды анықтау жұмысын пайдаланамыз: "проблемалық оқыту - бұл дамытушы оқыту түрі, онда оқушылардың ғылымның дайын қорытындыларын меңгеруімен жүйелі дербес іздеу қызметі үйлеседі: әдістер жүйесі мақсат қою және мәселелік қағидатын ескере отырып құрылған; оқыту мен оқудағы өзара іс-қимыл процесі оқушылардың танымдық дербестігін, проблемалық жағдайлар жүйесімен детерминацияланған ғылыми ұғымдар мен қызмет тәсілдерін меңгеру барысында оқулар мен ойлау (соның ішінде шығармашылық) қабілеттерінің тұрақты мотивтерін қалыптастыруға бағытталған". Проблемалық оқыту оқушылардың теориялық және практикалық мәселелерді шешу арқылы жаңа білім алуына негізделген. Мамандардың пікірінше, өз көріністерінің бірінде проблемалық оқыту оқушыларды жеке дене дамуын, дене және қозғалыс дайындығын шешуге итермелейді, адамның денсаулығы мен үйлесімді дамуы туралы арнайы түсініктер мен білім алуға көмектеседі, оқушылардың өзін-өзі жетілдірудегі сұраныстарын көрсетеді. Е ң бастысы, оқушыға проблемалық оқытуды берудің дұрыстығын түсіну қажет. Дене шынықтыру және спорт саласында оқушыға ұсынылатын барлық міндеттерді проблемалық оқыту арқылы шешуге болады. Барлық оқушыларға бірдей пайдалы болады. Оқушылардың дене шынықтыру сабағында теориялық білім алуы үшін негізгі мәліметтер мұғалімнен келуі тиіс. Ал нәтижеге жету үшін, оқушылар ең алдымен, олар ұсынған материалды меңгеруге қызығушылық танытуы керек: бірінші кезең — балалардың санасын оятып, оларды еңбек ету керек деп сендіру; екіншіден, материалдың өзі дұрыс, сауатты және қолжетімді болуы керек. Әрине, оқушылардың дене шынықтыру мәселелеріне қатты қызығушылық танытып, қажетті әдебиеттерді тауып, зерттеу тақырыбына қатысты бейнематериалдарды қарап отырғандығын айту өте жақсы болар еді. Бірақ іс жүзінде оған қол жеткізу мүмкін емес. Дене шынықтыру мен спорт тұтастай алғанда қызықты болатын балалар бар, олар көптеген мәселелерді өз бетінше шеше алады, қажетті білім мен дағдыларды алады. Мысалы, физикалық қасиеттерді дамыту әдістемесінде – күш, ептілік, жылдамдық, төзімділік, икемділік. Олар тіпті анатомия негіздерімен танысады. Бірақ бұл барлық оқушылардың аз ғана бөлігі. Қызығушылықтары бойынша үйірмелер ретінде: кейбіреулерде ережелер мен математика аксиомы бар, кейбіреулері әдебиеттерді оқып үйренуді ұнатады, кейбіреулері тарихты, географияны, басқа да пәндерді жақсы көреді. Мүмкін, біреу оған көбірек ұнайтыны, кез-келген пәнге кезекпен жетеді, ал сайып келгенде достарымен көшеде серуендеп, жаңа танысулар жасауға тырысады. Барлық балалар әр түрлі, олардың тұруының әр түрлі жағдайлары, ата-аналармен, құрдастарымен, мұғалімдермен және т. б. қарым-қатынасы әр баланы оқытуда жеке көзқарас мәселесін қарастыру керек, бірақ қазір бұл туралы сөз емес. Біз дене шынықтыру сабағында білім, білік және дағдының белгілі бір деңгейіне жету үшін оқушы оларды алуға қызығушылық танытуы керек, оған бұл қызықты болуы керек деп сенеміз. Балалар баға алу үшін (және, әрине, бәрі тырыспайды) айналысады, бірақ олардың білімі тым беттік немесе олар мүлдем игерілмейді. Біздің ойымызша, бүкіл оқу негізінде жатқан бірінші міндет – бұл өз оқушыларымызды материалды меңгеруге, тәжірибелік дағдыларды меңгеруге қызықтыру. Ол үшін дене шынықтырудың пайдасы, оның ағзаға пайдалы әсері туралы класты түсіндіру аз. Біз барлық жерде темекі шегудің зияны туралы балаларға түсіндіреміз, дегенмен, қанша жасөспірімді темекі шегумен қолымызда көре аламыз! Яғни, егер оқушы Осы пәнді оқытуға жеке қызығушылық танытпаса, онда қиын, оны өз бетімен айналысуға мәжбүр ету мүмкін емес. Бала түсінбеуі немесе оған немқұрайлы қарамауы мүмкін, бірақ дене шынықтыру қажеттілігі қалады. Сондықтан мұғалім сабақта оқу бағдарламасындағы барлық тапсырмаларды ұсынып, олардың орындалуын қадағалауы, сонымен қатар сабаққа қатысты барлық қажетті теориялық мәліметтерді Жеке айтып беруі тиіс. Мамандар мұғалімнің оқушылардың алдында сабақта қойған ақпараттық міндеттері дидактикалық жүйелі және білім беру сипатында болатынын айтады. Олар оқушылардың дене шынықтыру жаттығуларымен сабақтарда білім алуға ұмтылуына жәрдемдеседі және дене шынықтыру сабақтарында, үй тапсырмаларын орындау кезінде, дене шынықтыру сапасын: күш, жылдамдық, ептілік, шыдамдылық, икемділік дамытуға бағытталған дербес жаттығуларда дене тәрбиесі міндеттерін жеке шешуге дайындықты қамтамасыз етуі тиіс. О сылайша, біздің ойымызша, проблемалы оқыту практикасы оқушының жаттығу мен пәнді оқытуға ынтасы болған жағдайда ғана мүмкін болады. Және, ең алдымен, нақты қандай тәсіл қажет екенін анықтау және анықтау қ ажет: шұғылданушылар тобында немесе оқушымен жеке жұмыс істеу қажет. Нұсқалардың бірі ретінде, мысалы, дене шынықтыру сабақтарына ынталандыру әдісін қолдану. Жоғары сынып оқушылары, ұлдар, белтемірге тартылмайды. Кәдімгі жағдайларда, олардың біреуі нақты мақсат қояды - бұл жаттығуда белгілі бір нәтижелерге қол жеткізу. Өзін-өзі дамытуға итермелейтін сыртқы факторлар қажет. Мысалы, мұғалім бір немесе топпен жұптайды. Оқу жылының басында оқушы тестілеуде төмен нәтиже көрсетті – 5-6 тартылу және Мұғалім бала белгілі бір уақытқа дейін 15 рет тартылу керек деген шарт қояды. Бұл нәтижеге жеткен кезде мұғалім осы оқушыны ынталандырады және баланы бастапқыда қызықтыруы үшін ынталандыру жеткілікті болуы керек. Келісілген уақыт ішінде бала спорт залына немесе стадионға өзі келеді, айналысады. Оның мақсаты мен ынтасы бар, дене шынықтыру сабақтарына қатысу саналы болып, мұғалім серіктес болады. Мұғалім өз оқушысына көмекке дұрыс кеңес береді, бірақ бұл кеңестер таңбасқа тиіс емес, олар орнына, уақытында және жеткілікті қысқа, бірақ дәл және сыйымды болуға тиіс. Бұл ой проблемалық оқыту зерттеушілерінде естіледі: дене шынықтыру-спорттық білім мен іскерлікті өз бетімен алуға жағдай жасау қажеттілігін қалыптастыру дене шынықтыру мұғалімінің маңызды қамқорлығы болып табылады және өз денсаулығына пайдалы дене жаттығуларын жеке және шебер орындауға түрткі болады. Арнайы білім мен дене шынықтыру-спорттық іскерлікті меңгеру дене шынықтыру және спорт саласындағы жүйелік мәліметтерді оқушының өз бетінше алуы, сондай-ақ сабақта және өз бетінше сабақтарда қимыл-қозғалыс іс-қимылдарын практикалық игеру арқылы д ене шынықтыру жаттығуларымен сабақтарда жүргізіледі. Бұл оқушының жеке денсаулық деңгейін, дене дамуын, дене және қозғалыс дайындығын бағалау негізінде жүзеге асырылады. П. Ф. пікірі бойынша Лесгафта, жас адамды өз күштерімен жұмыс істей білуге және оларды тез және қажетсіз күш жұмсамай, әр физикалық жұмысты оңай және жігерлі түрде атқара білуге үйрету. Білім мен іскерлікті меңгеруге педагогикалық бақылау оқушы орындайтын нормативтік талаптарды (дене шынықтыру бойынша ресейлік білім беру стандартын қараңыз) бағалау және дене жаттығуларының оқушы ағзасына әсер ету нәтижелерін анықтау кезінде жалпы қабылданған тәсілдермен жүзеге асырылады. Ол сабақтың міндеттерін, құралдарын, әдістері мен түрлерін, мұғалім мен оқушылардың өзін-өзі жетілдіру жолында іс-әрекеттерін түзетуге бағытталған. Бұл ретте оқушыларды дене шынықтыру сабақтарында және басқа сабақтарда өзін-өзі бақылаудың әртүрлі тәсілдеріне үйрету керек. Мұғалімнің педагогикалық іс-әрекетін түзету және мектеп оқушыларының оқу жылы, тоқсан, жартыжылдық, демалыс уақыты сияқты сабақтардың көрінетін бөлігінде бастапқы нәтижелермен салыстырғанда анағұрлым жоғары нәтижеге қол жеткізуге бағытталған. Бұл ретте оқушыны пайыздық көрсеткіштердің өсуін ("табыс серпіні") есептеп, жеке жетістіктердің кесінділерін жүйелі түрде жүргізуге, содан кейін дене шынықтыру мұғалімінің көмегімен келешекте сабақтың одан әрі стратегиясын құруға үйрету қажет. Дене тәрбиесі міндеттерінің жаңа деңгейіне шығу жүзеге асырылуда. Мұғалім оқушылармен нақты Педагогикалық ынтымақтастық негізінде отбасымен қарым-қатынаста, балалар мен ересектердің бірлескен дамытушылық қызметі арқылы дене жаттығуларымен шұғылданудың басқарылатын жүйесіне шығады: 1) дене шынықтыру сабақтарында; 2) дене жаттығуларымен сабақтан тыс сабақтарда; 3) оқушылардың дене тәрбиесінің дербес формаларында. Оқушылардың дене тәрбиесіндегі педагогикалық басқару деп Дене тәрбиесінің мақсаты мен міндеттерін кешенді шешуді қамтамасыз ететін дене жаттығуларымен шұғылданудың мазмұны мен түрлерін жүзеге асыруға бағытталған дене тәрбиесінің тиімді ұйымдастырылған жүйесінің функцияларын түсінеді. Басқару мұғалім еңбегінің ғылыми ұйымында (мұғалімнің нотасы) педагог пен оқушылардың оңтайлы жұмыс режимін қолдаудан, оқушылардың тиімді дене тәрбиесіне бағытталған педагогикалық қызметтің кәсібилігі мен мәдениетін арттырудан көрінеді. жүктеу/скачать 347,42 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|