Сұйықтың нақтылы ағынына арналған Бернулли теңдеуі Идеалды сұйықтың элементарлы ағыншасынан нақтылы (Ньютон сұйықтары) сұйық өту кезеңінде, қимадағы жылдамдықтың таралуын біркелкі еместігін еске алу қажет, сонымен қатар энергияның жол-жөнекей тегeypіннің жоғалуы оның тұтқырлығына байланысты болады. Тұтқырлы сұйықтың қатты арнамен ағу кезінде қабырғасы мен табанында жылдамдығы кемиді. Қарастырылып отырған әp6ip нүктедегі гидростатикалық қысым бірдей тарайды:
Сондықтан, ағын қуаттылығы деген ұғым пайда болады. Ағын қуаттылығы деп белгілі уақытта белгіленген қимадан сұйьқтың ағып өтуін толық энергиясы деп атайды.
Ағыншаның қуаттылығы дегеніміз сұйьқтың толық меншікті энергиясының, сол нүктедегі элементарлы салмақ шығынының көбейтіндісіне тең, ол:
Толық ағынның барлық қима ауданының ( ) қуаты
немесе
Сұйықтың орташа қимадағы толық меншікті энергиясының шамасын табу үшін ағынның толық қуатын салмақ шығынына бөлсек:
Соңғы мүшені көбейтіп және бөліп табамыз:
мұндағы, α -өлшемсіз немесе Кориолис коэффициенті дейді, жылдамдықтың бөлініп таралуының айнымалығын есептейді.
Егер формула бөлшегінің үстінде және астында көбейтсек, α сол қимадағы ағынның нақтылы кинетикалық энергияға қатысын көрсетеді және қимадағы жылдамдықтың 6ip қалыпсыз таралуын бейнелейді:
Сонымен, ағынның нақтылы тұтқырлы сұйыққа қима 2 деп алып, оның меншікті энергиясының орташа шамасын және деп белгілеп табамыз:
мұндағы, - барлық меншікті энергиялардың жоғалуының қосындысы.
2-сурет. Нақты сұйыққа арналған Бернулли теңдеуін графикалық бейнелеу
Онда теңдеу пайдалана отырып:
Бұл формуланы тұтқырлы (Ньютонның) сұйыққа арналған Бернулли теңдеуі деп атайды.
Егер, идеалды сұйықтың ағыншасына арналған Бернулли теңдеуі механиканың энергиясының сақталу заңын есепке алсақ, ал ағынның нақтылы сұйығына құрылған Бернулли теңдеуі - энергия балансының теңдеуі, бойындағы энергияның жоғалуын бipгe есептегендегі шамасы
Нақтылы сұйықтың қозғалу жағдайының көрсеткіштepi үшін мынадай ұғым енгізіледі: геометриялық (i) , пьезометрлік (in) және гидравликалық еңкіштіктер (J).
Сұйықтың ағыны бойындағы толық меншікті энергиясының орташа шамасының кемуі, оның ұзындық бірлігінe қатынасын гидравликалық еңкіштік деп атайды: