Сұрақ 2. Соттық-ветеринариялық сарапшының алдына қойылған мәселелерге қатысты іс материалдарымен танысуға құқығы бар. Ол істің барлық жағдайларын зерттеп, сараптама мақсаттарына қатысты нақты нұсқаулар алуы керек. Сарапшы тараптарға іске қатысты сұрақтар қоя алады және жазбаша түрде немесе ауызша сауалнама кезінде қойылған сұрақтардың нақты тұжырымын талап ете алады. Егер сарапшының пікірінше, қорытынды беруге арналған материалдар жеткіліксіз болса, оған қосымша материалдар ұсынылғаны туралы мәлімдеуге немесе сараптама тағайындаған органға қорытынды берудің мүмкін істігі туралы хабарлауға құқығы бар. Әр түрлі мекемелерден немесе жеке тұлғалардан қосымша материалдарды сарапшының тікелей талап етуіне жол берілмейді. Бұл міндет тергеушіге жүктеледі. Талап етілетін материалдарды ұсынудан бас тартқан жағдайда соттық-ветеринариялық сарапшының қорытынды беруден бас тартуға құқығы бар. Егер сарапшыға қойылған сұрақтар оның арнайы білімінен тыс болса, ол мұны істей алады.
Соттық-ветеринариялық сарапшының міндеттері қолданыстағы қылмыстық іс жүргізу және қылмыстық кодекстерден, қолданыстағы заңнамадан туындайды. Сарапшының міндеттерін орындау мемлекеттік іс болып табылады, жеке, нақты сипатқа ие және тиісті білім саласындағы білімді мамандардың ешқайсысы оларды дәлелді себептерсіз орындаудан бас тартуға құқылы емес. Ветеринария саласында соттық ветеринариясы бойынша жекелеген мамандарды даярлау жүргізілмейтіндіктен, қарау барысында ветеринария бойынша мәселелер туындайтын сот істері бойынша сарапшы ретінде жоғары білімі бар кез келген ветеринариялық дәрігер сөз сөйлеуге міндетті. Соттың, тергеушінің немесе прокурордың жазбаша нұсқамасы (қаулысы) бойынша сарапшы зерттеу жоспарын жасауға және қорытындыда оның алдына қойылған сұрақтарға нақты және объективті жауап беруге міндетті. Мысалы, жануардың өлімі қанша уақыт болды? Қандай жағдайда? Сол жерде жануардың өлімі орын алған мәйіт табылды және т.б. тергеушінің немесе прокурордың қаулысы, талабы бойынша сотқа шақырылған кезде сарапшы сотқа келуге міндетті. Егер сот шақыру қағазы уақтылы тапсырылса, жұмысқа орналасу, іссапарда болу сотқа келмеуге себеп болмайды. Жаңа фактілер болған жағдайда сарапшы бұрын дайындалған қорытындыға түзетулер енгізе алады немесе қосымша қорытынды бере алады. Сарапшының міндеттерін орындаудан дәлелсіз себептермен бас тартқаны немесе жалтарғаны, көрінеу жалған қорытынды бергені үшін сарапшы қылмыстық жауаптылықта болады. Заңмен сараптама жүргізуді басқа тұлғаға қайта тапсыруға тыйым салынады.
Сот отырысы кезінде сарапшы судьяның, айыптаушының, азаматтық талапкер мен жауапкердің, қорғаушының және сотталушының сұрақтарына жауап беруге міндетті. Тергеуші сарапшыдан жауап алуға құқылы.
Сарапшының жауап алуға, әртүрлі ұйымдардан немесе жеке тұлғалардан қосымша материалдар жинауға, іс материалдарымен танысу кезінде арнайы білімнен тыс, сараптама нысанасынан тыс шығуға құқығы жоқ. Ол сараптама объектілерін безендіруге міндетті. Мысалы, жануардың мәйітін ашқаннан кейін одан әрі зерттеуге жататын патологиялық материал сақталуы керек. Сарапшының жүргізілетін сараптамалық зерттеулердің нәтижелерін жариялауға құқығы жоқ. Сонымен, сарапшының белгілі бір адамдардың кінәсі немесе кінәсіздігі туралы қорытынды беруге құқығы жоқ. Заңды мәселелерді шешу тек тергеу мен соттың құзырында қалады.