Дәріс №4. Күн энергиясын қолдану
жүктеу/скачать 268,25 Kb.
|
4 Дәріс
| Гелиоэлектрстанциясы (ГЕЭС) – жоғары концентрленген күн сәулелерін жылу машиналарын (бу, газтурбиналарын, термоэлектрлік және т.б.) іске келтіретін энергия ретінде қолданатын күн қондырғысы. Мегаватт деңгейлі күн фотоэлектрстанциясы бірнеше фотовольттік панель желілерінен тұрады және олар монтаждау жүйесіне орнатылған (4.3 сурет).
сурет – Күн фотоэлектрстанциясының құрылымы Әр желі инвертерға тұрақты ток кабелі арқылы қосылған. Инвертор тұрақты токты айнымалыға, электр қондырғысын (элетр энергиясын тұтынушылар) қоректендіретін токқа түрлендіреді. Күн коллекторлары – көрінетін жарық және инфрақызыл сәулелену арқылы тасымалданатын Күннің жылу энергиясын жинауға арналған қондырғылар. Коллектор, сонымен қатар, жылуы ыстық сумен қамдауға, жылытуға және хауызды қыздыру шығындалатын жылуды жылутасымалдағышқа жеткізу мақсатында қолданылады. Жазық күн коллекторы әйнектен немесе пластиктен жасалған мөлдір жабынудан (дара, қос немесе үштік) (4.4 сурет), суды циркуляциялайтын каналдары бар жылуқабылдағыштан тұрады. сурет – Жазық күн коллекторының конструкциясы Күн коллекторының негізгі элементі болып абсорбер табылады. Абсорбер – бұл күн энергиясының толық жұтылуын қамтамасыз ететін арнайы селективті жабындысымен қапталған коллектор беті. Қыздырыла отырып, абсорбер коллектордың ішкі бетіне жылу шашыратады. Бірақ, жоғары емес температурада бұл шашырау, көбіне, әйнек панель арқылы нашар өтетін инфрақызыл сәулелер. Жылу шығындарын азайту үшін, төменгі және бүйір беттерінде жылу оқшаулаудың айтарлықтай қалың қабаттары орнатылады. Абсорбер материалы ретінде, әдетте, мыс немесе алюминий қолданылады. Ашық күн коллекторлары күн сәулелерін жұту коэффициентінің мәні және ультрақызыл сәулелену әрекетіне беріктігі жоғары болатын пластиктен немесе резинадан жасалған бет болып табылады. Аты көрсетіп тұрғандай, бұндай коллекторлардың жылу жұтқыш қабаты әйнекпен қапталмайды (абсорбер жоқ). Хауыздағы суды жылыту үшін ашыұ гелиожүйелерде ғана қолданылады. Жылу шығындарын азайту мақсатында қыста коллектор корпусын герметизациялайды. Жазық күн коллекторы жылы мезгіл кезінде эффективті, және керісінше, қыста жылу шығындары жоғары болу салдарынан эффективтілігі әлдеқайда төмен. Жазық коллекторлардың негізі артықшылықтарының бірі – айтарлықтай төмен бағасы және жаздағы елеулі эффективтілігі. Кемшіліктері – қыстағы эффективтілігінің төмендігі және монтаждау ыңғайсыздығы, себебі жазық күн коллекторы үй төбесіне шығару қиынға соғатын біртұтас құрылыс болып табылады. Күн коллекторларының негізгі екі түрі бар: жазық және ваккумдық құбырлы. Жазық күн коллекторлары. Жазық күн коллекторлары жылутасығыштың қыздыру деңгейі 80-90 ºС аспайтын жүйелерде қолданылады. КЭК негізгі сипаттамасы болып оның жылулық ПӘК табылады. Ол коллекторға түсетін күн энергиясының Qл қандай мөлшері тұтынушыға жылу түрінде Qпол берілетінін көрсетеді: Qпол QЛ QПОТ , (4.2) Qл QЛ мұнда Qпол = Qл - Qпот , себебі пайдалы жылу мөлшері Qл және Qпот айырмасы арқылы табылады. Өз кезегінде олар белгілі формуламен есептеледі: Qпот = k F(Ta T0 ) , (4.3) мұнда k – орташа эффективті жылуберу коэффициенті; жүктеу/скачать 268,25 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|