Дәріс Эмоциялар және эмоциялық интеллект. Адам өміріндегі эмоциялардың рөлі. Эмоциялық интеллект когнитивті қабілет ретінде және жеке тұлғаның сипаттамасы ретінде. Эмоциялар мен сезімдер. Тақырып бойынша қарастырылатын сұрақтар
жүктеу/скачать 26,39 Kb.
|
4 дәріс
- Бұл бет үшін навигация:
- Стеникалық
| 2. Эмоциялар және олардың түрлері.
Эмоциялар - бұл адамның қоршаған шындыққа және өзіне деген қарым-қатынас негізінде көрінетін құбылыстар, сонымен қатар, эмоциялар субъективтілікпен сипатталады. Ғылымда эмоциялардың әр түрлі классификациясы бар. Ең кең тарағаны - адамның іс-әрекетіне әсер ету күшіне сәйкес. Стеникалық - күшті, сергітетін, белсенділікті арттыратын, қоздыратын, жандандыратын (қуаныш, ашу) эмоциялар. Астеникалық - пассивті, белсенділікті басатын, қаттылықты тудыратын, мақсатқа жетуге кедергі келтіретін эмоциялар (қорқыныш, сағыныш). Эмоциялар тұрақтылыққа, ұзақтығы мен күшіне байланысты түрлері бойынша ажыратылады. 1. Көңіл-күй - адамның барлық басқа күйзелістерін, ойлары мен іс-әрекеттерін бояй отырып, әлсіз білдірілген жағымды немесе жағымсыз эмоциялармен байланысты ұзақ мерзімді эмоционалды жағдай. Көңіл-күй адамның мінез-құлқында із қалдырады, іс-әрекеттер мен олардың нәтижелеріне әсер етеді. Көңілді және сабырлы көңіл-күйде болған адам жақсы және жемісті жұмыс істейтіні белгілі. Жаман көңіл-күй, керісінше, адамның қарым-қатынас жасауына кедергі келтіреді, ол әлемге мұңайып қарайды, бәрі оны ашуландырады және тітіркендіреді: ауа-райы және оны байқамай итерген көршісі және көңілді күлкі. Сондықтан, әсіресе, адамдар арасындағы қарым-қатынас кезінде адамның өз көңіл-күйін басқаруды үйренуі өте маңызды. Кейде көңіл-күйді көтеру үшін көңіл көтеретін, көңілге қонымды іс-әрекетке ауысу жеткілікті. Сүйікті телешоуды көру, музыка тыңдау немесе қызықты кітап оқу да көңіл-күйге қатты әсер етеді. Күлу туралы ұмытпау керек, өйткені көңілді, жағымды көңіл-күйдің фоны уақытша қиындықтар мен қайғы-қасіретті оңай жеңуге көмектеседі. 2. Аффект дегеніміз - дауылды, бұрқырауды еске түсіретін күшті, қысқа мерзімді эмоционалды күй. Аффект кенеттен пайда болады және осы сәтте адам өзін-өзі басқара алмайтын сияқты, толықтай күйзеліске бағынады. Аффектте адам «басын жоғалтады» және жағдайды талдамай, ескерусіз әрекеттерді орындайды, мысалы, ол қолына түскен затты лақтырып, сындырып, үстелге ұра алады. Алайда, аффектерді толығымен бақыланбайды деп ойлау қате болар еді, өйткені қаласаңыз, аффективті жарылысты «сөндіріп», өзіңізге деген күшіңізді жоғалтпауға үйрене аласыз. Мұны істеу үшін жұмысқа, оқуға, хоббиге немесе басқа қызметке ауысу жеткілікті. Қарапайым түрде, эмоционалды құлдырауды болдырмау үшін, реакция жасамас бұрын онға дейін санаңыз. 3. Құмарлық - бұл қажеттіліктерді қанағаттандыруға бағытталған және ұзақ уақыт бойына адамды қызықтыратын жарқын, күшті эмоционалды жағдай. Құмарлық – адамның белсенді іс-әрекетін оятатын күшті сезім. Құмарлық адамның есі-дертін жаулап алады, және құмарлық объектісімен байланысты емес қалғандардың бәрі, екінші, маңызды емес, ұмытылған және ескерілмеген болып көрінеді. Мәселен, өз жұмысына жаны құмар ғалымдар сыртқы келбетке мән бермеген, ұйқы мен тамақты ұмытып кеткен. Құмарлықтың маңызды сипаттамасы оның ерікті сферамен байланысы болып табылады, өйткені ол үлкен күш пен қуатқа ие бола отырып, адамды қызметке ынталандырады. Сонымен бірге, құмарлықтың қайда бағытталғаны өте маңызды. Бағыт тұрғысынан ол жағымсыз және жағымды болуы мүмкін. Музыкаға, спортқа, ғылымға деген құмарлық позитивті. Егер құмарлық моральдық айыптауға лайық болса (құмар ойындарға, есірткіге, алкогольді ішуге деген құмарлық), бұл теріс құмарлық. Теріс құмарлықтың әсерінен адам моральдық тұрғыдан қайта туады. жүктеу/скачать 26,39 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|