Дәріс кешені әлеуметтану және саясаттану пәні бойынша

Этносоциология этникалық қауымдастықтың өмірі мен іс әрекеттерінің әлеуметтік жақтарын, ерекшеліктерін зерттейді.”Этника” деген ұғым “этнос” деген ұғымнан шыққан. “Этнос” грек тілінен аударғанда ру, тайпа, халық дегенді білдіреді.Этнос адамдардың тарихи этникалық тұрақтылық бірлігі. Бұл термин “халық” деген ұғымға жақын келеді. Осыдан келіп “метаэтнос” және “субэтнос” деген терминдер шығады.

бөлінуі

халықтың үлкен

топ бірлігі

Этногенез – бұл әр

түрлі қауымдық

топтар негізінде

жаңа құрамдағы

туыстас тайпа

немесе халықтың

шығу тегі.

Субэтнос – бұл бір

халықтың

территориясынан

бөлініп шығуы

Этногенез

процесінің

негізгі екі түрі

Жергілікті

бірнеше

көне тайпалық

топтардың

биологиялық

жолмен

жаппай араласуы

арқылы

қалыптасуы

Жаңа заманда

басқа жерге

қоныс аударған

бірнеше

тікелей ықпалының

нәтижесінде

болатын

Біріккен Ұлттар Ұйымының мәліметі бойынша, қазір жер бетінде 3 мыңнан астам ұлт өкілдері әлемнің 220 мемлекетінде өмір сүреді екен. Этностар мәңгілік өмір сүрмейді, олар туады, дамиды, өледі. Мұндай процесті этноәлеуметтану теориясында этногенез деп атайды. Этногенез ұғымын ең алғаш рет ғылыми айналымға енгізген Л.Н.Гумилев болатын.

Біріккен Ұлттар Ұйымының мәліметі бойынша, қазір жер бетінде 3 мыңнан астам ұлт өкілдері әлемнің 220 мемлекетінде өмір сүреді екен. Этностар мәңгілік өмір сүрмейді, олар туады, дамиды, өледі. Мұндай процесті этноәлеуметтану теориясында этногенез деп атайды. Этногенез ұғымын ең алғаш рет ғылыми айналымға енгізген Л.Н.Гумилев болатын.

қауымдастықтар

дың

түрлері

және әлеуметтік

белгілері бойынша

топтасқан адамдар

тобы

Ұлт- адамдардың

территориясы мен

экономикалық

және тілі мен

мәдениетінің

негізінде топтасқан

адамдар тобы

Халық – белгілі бір

аймақта шоғырлан

ған түрлі этнос

өкілдерінен

құралған адамдар

Нарықтық қатынастар жағдайында Қазақстандағы ұлтаралық қатынастар

Қазақстан егемендігін алғаннан кейін жағдай көп өзгере бастады.Қазіргі нарықтық жағдайда Қазақстанда тұратын ұлттар, ұлыстар қоғамдық өмірдің қай саласында болмасын билікке, теңдікке, еркіндікке, бостандыққа қол жеткізді. Ұлттар арасында сенімділік, ынтымақтастық, келісушілік, түсінушілік күшейе түсті. Олардың арасындағы алуан түрлі қатынастар қоғам бірлігін, тұтастығын күн сайын дамытып жетілдіруде. Ұжымдарда, фирмаларда, мәдени орталықтарда, білім ордаларында, шаруашылықта алуан түрлі ұлт өкілдері бір адамдай еңбек. Мұның өзі республикада тұратын 130-дан астам ұлт өкілдерінің одан әрі дамып, әл ауқатының жақсара беруіне зор кепіл болып есептеледі.

Әдебиеттер тізімі

• Негізгі:
• Аитов А.Н., Биекенов К.У. Социология. Алматы: Қазақ университеті, 2002 2. Карабаев Ш.К. Әлеуметтану негіздері: Оқу құралы.- Алматы: Экономика, 2004.-640б. 3. Биекенов К.У., Биекенова С.К., Кенжакимова Г.А. Социология: учебник для студентов гуманитарных вузов. – Алматы: Lem, 2014.-380с. 4. Әбсаттаров Р.Б., Дакенов Н. Әлеуметтану.- Алматы: Ғылым, 2015. 5. Садырова М.С. Әлеуметтану: ӛзекті мәселелер - Алматы: Эверо,2011.-284бет. 6. Әбсаттаров Р. Әлеуметтану: оқу құралы.-2-ші бас. Толықт.-А.,2007. 7. Қарабаев Ш.Қ. Әлеуметтану негіздері : оқу құралы. –А., 2007. 8. Тажин М.М. Әлеуметтану. 2-кітап/ Жалпы ред.- Алматы, 2005No-268б. 9. Әбсаттаров Р. Әлеуметік; ӛзекті мәселелер./Екі томдық оқу құралы/. 2-том; оқуқұралы/ Р. Әбсаттаров, М.Дәкенов; ҚР Білім және ғылым министрлігі. Абай атындағы Қазақ Ұлттық Пед. ун.-2-ш. бас., толық.-Алматы;Қарасай,2015.-408с. 10.Нысанбаев Ә.Социология:оқулық.- Алматы;Эверо,2014.-206бет. 11. Курманалиева А.Д.,Рысбекова Ш. Казіргі дәстүрден тыс қозғалыстар мен культтер. - Алматы., 2012. 12.Елімізде тиым салынған және дәстүрлі емес діни ағымдар-3 анықтамалық әдістемелік кӛмекші құрал. Шымкент «Нұрдана- LTD», 2013.
• Қосымша әдебиеттер: 13. Абдикерова Г.О. Әлеуметтану. - Алматы: Қазақ университеті,2011.-192б. 14. Аженов М.С.Садырова М.С. Қоғамның әлеуметтік құрылымы.- Алматы: Қазақ универсттеті, 2004. 15. Биекенов К.У. Жаназарова З.Ж. Нурбекова Ж.А. Социология общественного мнения. – Алматы,2001. 16. Икенов А.И. Әлеуметтану негіздері: оқу құралы. –А.,2004. 17. Социология: лекциялар курсы / жалпы ред. Э.Х. Тұрғынбаев .- А.,2001. 18. Қоғам және дін (Анықтамалық сараптамалық- талдау). Шымкент-2011 19. Дәстүрлі дін және адасқан ағымдар (Анықтамалық сараптамалық- талдау). Шымкент-2011 20. Ұлт және тағылым (Анықтамалық сараптамалық- талдау). Шымкент-2011 21. Қазақстан Республикасының «Діни қызмет және діни бірлестіктер туралы» Заңы. Шымкент- 2011 22. Отан және кері ағым (Анықтамалық сараптамалық- талдау). Шымкент-2012