Дәріс Кіріспе. «Ветеринариядағы диагностикалық және емдеу техникалары» пәнінің мақсаты мен міндеттері


Дәріс- 11 Ауру малдарды электр тоғын және дыбысты пайдаланып емдеу техникасы



бет30/94
Дата20.02.2023
өлшемі3,97 Mb.
#69481
1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   ...   94
Дәріс- 11 Ауру малдарды электр тоғын және дыбысты пайдаланып емдеу техникасы.

Жоспары:


  1. Тұрақты Гальвани тоғымен емдеу және электрофорез техникасы.

  2. Айналмалы және жоғарғы жиіліктегі тоқтармен емдеу техникасы (Фарадей, Дарсанваль, диатермия тоқтары).

  3. Ультражоғарғы жиіліктегі тоқпен (УЖЖ) емдеу техникасы.

  4. Ультрадыбыспен емдеу техникасы.

Малдардың организмі күрделі электролит есебінде саналады. Себебі, барлық тірі организмдер сияқты малдың организмі де органикалық емес тұздардың, қышқылдардың, негіздердің ерітілген радикалдарынан тұрады. Осындай күрделі электролитте үнемі молекулалардың диссоциациялық және рекомбинациалық процестері жүріп тұрады. Осы процестер малдардың денесінен тоқтың өту құбылысын тудырады. Мал организмі екінші қатардағы өткізгіштер тобына жатады. Оның айырмашылығы егерде бірінші қатардағы өткізгіштерде электрондар белгілі бір бағытта қозғалатын болса, мұнда белгілі бір бағытта иондар қозғалады. Иондардың қозғалысы әртүрлі сұйықтарда бірдей болмайды. Сондай-ақ организм ағзаларының тқты өткізуі әртүрлі болып келеді.


Гальвани тоғымен емдеу
Гальвани тоғы бір бағыттағы, күші өзгермейтін тұрақты тоқ. Тоқтың негізгі физиологиялық әсерлері төмендегідей:

  • тоқтың терідегі және кілегей қабықтардағы рецепторларды тітіркендіруі;

  • электролиз процессі;

  • электрофорез, катофорез, анафорез құбылыстары;

  • жылулық әсері.

Тоқтың тітіркендіру әсері тоқтың күшіне тура пропорционал, әсер ету уақытына кері пропорционал болып келеді.
Мал организмі күрделі электролит болғандықтан, онда иондардың қозғалысы, бейтарап атомдар мен молекулалардың түзілуі, жаңа химиялық қосылыстардың пайда болуы үнемі жүріп тұратын процесс.
Электр тоғының организмге тигізетін әсері әртүрлі валентті химиялық қосылыстардың шоғырлануларына да байланысты болады. Мысалы, бір валентті металл иондары шоғырланған жердегі торшаның қабығы ыдырап, оның өткізгіштік қабілеті жоғарылайды. Ал екі валентті иондар, керісінше, оны тығыздап, өткізгіштік қабілетін нашарлатады.
Гальвани тоғын гальвани элементтері, аккумуляторлар, динамомашиналар және айнымалы тоқтарды түзету арқылы алуға болады.
Малдәрігерлік тәжірибеде қолданылатын АГН-2 аппараты бар. Ондағы тоқ күші 50 ma ± 5 ma; толықсуы 0,5 %; тоқ “0”-ден жоғарғы көрсеткішке дейін жәйлап көтеріледі; қуаты 20 вт-қа дейін.
Аппараттың электродтары өте жұмсақ қорғасыннан, қалайыдан, станиолдан жасалады. Бауы өте жұмсақ, сырты қапталған, әртүрлі түсті сым.
Қалыңдығы 0,5 см фланелден немесе бумазейден жасалған сұйық сіңіргіш төсеніші бар.
Тоқты ауру малға тағайындау үшін малдың денесіне электродтарды орналастыру әдістерін білу керек. Оның 3 түрі бар: түзу-көлденең, диагоналды-көлденең және ұзынынан. Электродтардың белсенді және индиферентті түрлері болады. Электродтың аноды малды тыныштандырып, жайландырады, ал катод – тітіркендіріп, сіңіру процесін жылдамдатады.
Гальвани тоғының ең жоғарғы дозасы 1 см² көлемге 0,5 ma. Малдәрігерлік тәжірибеде белсенді электродтың көлемімен есептегенде 0,2-0,3 ma/см². Әрбір малдың электр тоғына сезімталдығын ескере отырып, күніне 1 реттен 20-60 минутқа тағайындайды. Созылмалы ауруларды емдеу үшін 20-30 процедураға дейін тағайындайды.
Малдәрігерлік тәжірибеде гальвани тоғын сал болған малдарға, невралгияда, созылмалы қабыну процестерінде, қалқан безінің ауруында, гайморит, фронтиттерде, сүт бездерінің қабынуында қолданады.
Малдың электр тоғына сезімталдығы жоғары болғанда, жіті түрдегі іріңді процестерде, залалды ісіктерде қолдануға болмайды. Мал организміндегі өзгерістер қалпына келмейтін жағдайларда тоқты қолданғаннан пайда болмайды.


Электрофорез – дәрілік заттарды тұрақты электр тоғымен ион түрінде организмге еңгізу арқылы емдеу.
Дәрілік заттарды тері, кілегей қабық, тіпті жаралар арқылы да еңгізуге болады. Бұл әдістің ерекшелігі – организмге жіберілген дәрілік заттардың әсерімен қоса тоқтың әсері де өз пайдасын тигізеді. Ал дәрілік заттардың тиімділігі олардың белсенді электродтардың төсеніштеріндегі концентрациясына байланысты болады.
Ерітіндінің құрамында паразитті иондар болмауы керек. Еріткіште дәрілік зат толық еруі шарт және дәрілік заттардың таза кристаллды түрін пайдаланған дұрыс. Мысалы, таблеткаларда толықтырғыш заттар болатындықтан олар таза болмайды.
Электрофорездің ерекшеліктері: дәрілік заттарды бірден ауырған жерге жіберуге болады, теріні зақымдамайды, дәрілік зат пен тоқтың әсерлері кешенді түрде болады, дәрілік зат үнемделеді, дәрігердің жұмыс уақыты ұтымды пайдаланылады.
Электрофорезді дұрыс тағайындау үшін төменгі мәселелерді шешу керек:

  • электр тоғының полюсын дұрыс таңдау;

  • белсенді электродтың төсенішін дұрыс дайындау;

  • ерітіндінің концентрациясын дұрыс дайындау;

  • емдеу мерізімі мен оның ара жиілігін дұрыс тағайындау.

Сеанстың жиілігі дәрілік заттардың мал организмінде сақталу ұзақтыныа байланысты болады. Қолдану және қолдануға болмайтын жағдайлар гальвани тоғындағыдай.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   ...   94




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет