Батыс мәдениеті Адамдардың арақатынасы құқық негізінде реттеледі.
Батыс мәдени типі
Батыс мәдениетінің негізгі ұғымы
– белсенділік.
Рәмізі – Гетедегі «Фауст» бейнесі.
Батыс мәдениетінің ерекшелігі – дарашылдығы және жекелігі.
Шығыс мәдени типі
Шығыс рухани мәдениетте үлкен жетістікке жетті.
Ислам
Христиан
Буддизм
Әлемдік діндер Келесі мәдени тип ол шығыс мәдени типі, егер батыс
матералды мәдениеттерге үлкен жетістіктерге жеткен болса шығыс рухани мәдениеттерге үлкен жетістіктерге жетті. Барлық әлемдік діндер шығыста пайда болды тіптісонын ішінде
батыстын діні христиандықта таяу шығыста қалыптасты шығысмәдениеттінде
қашанда қоғамшыл, қоғамнан тыс адам өмір сүре алмайды.
адам
Егер
батыста пәле басқадан келетін болса, шығыста пәле адамныңөзінде,адам
құмарлықтан арылып Құдайға, жаратушыға қосылуы керек
өзіндегі
бұл
нәпсі тек
қана ерекше бір рухани дамудын нәтижесіндеқ алыптасады.
Әрине біз шығыс мәдениетті батыс мәдениетті деп айтып отырғанымен
олардың ақыны,
айырмашылықтарын абсолютке айналдырып жібермеуіміз керек. Қазақтың ұлы ойшылы Олжас Сүйлеменов өте тамаша айтқан
«Шығыста жоқ, батыста жоқ тек қана күнің атуы мен батуы бар» әсіресе қазіргі әлемде шығыс пен батыс арасында ерекше синтез қалыптасты мәдени типология тек қана шығыс және батыспен шектелмейді, тарихи типология да өте маңызды болып табылады. Мынандай тарихи типтерді атап өтуге болады:
Шығыс мәдени типі
Қазақтың ұлы ақыны, ойшылы Олжас Сүйлеменов өте тамаша айтқан
«Шығыс та жоқ, батыс та жоқ, тек
қана күннің атуы мен батуы бар».
Олжас Омарұлы Сүлейменов − орыс тілді қазақ ақыны, тілтанушы, саясаткер.
Тарихи типология
Әсіресе қазіргі әлемде шығыс пен батыс арасында ерекше синтез қалыптасты мәдени типология тек қана шығыс және батыспен шектелмейді, тарихи типология да өте маңызды болып табылады. Мынандай тарихи типтерді атап өтуге болады:
Архаикалық ежелгі мәдениет.
Шығыс өркениеттері.
Антикалық өркениет.
Орта ғасырлық мәдениет.
Жаңа заман мәдениеті.
Қазіргі заман мәдениеті.
Енді біз мәдени типология туралы айтқанда, мәдениет анатомиясы туралы айтқанда белгілі бір мәдени толқындар туралы, өркениеттік толқындар туралы айта кетуіміз керек.