І.Арифметикалық амалдардың мән-мағынасын ашуға арналған жай есептер.
Бұлар өз кезегінде бірнеше жай есептерге бөлінеді:
а) қосындыны табуға арналған жай есептер.
ә) қалдықты табуға арналған жай есептер.
Б) бірдей қосылғыштардың қосындысын табуға арналған жай есептер
в) тиісінше бөлуге арналған жай есептер.
Г) теңдей бөлуге арналған жай есептер.
ІІ. Амал қатынастарының мән-мағынасын ашуға арналған жай есептер.
А) бірнеше бірлікке артық санды табуға арналған жай есептер.
ә) бірнеше бірлікке кем санды табуға арналған жай есептер.
Б) айырмалық салыстыруға арналған жай есептер.
В) бірнеше бірлікке есе артық санды табуға арналған жай есептер.
Г) бірнеше бірлікке есе кем санды табуға арналған жай есептер.
Д) еселік салыстыруға арналған жай есептер.
Алдыңғы топ жай есептердің алғашқы екі түрі және 2 топ жай есептердің алдыңғы үш түрі 1-сыныпта, ал қалғандары 3-сыныпта қарастырылады.
ІІІ. Амал компоненттері мен нәтижелері арасындағы байланысқа негізделген жай есептер:
а) белгісіз қосылғыштарды табуға арналған жай есептер,
ә) белгісіз азайғышты табуға арналған жай есептер.
Б) белгісіз азайтқышты табуға арналған жай есептер.
В) белгісіз көбейткіштерді табуға арналған жай есептер.
Г) белгісіз бөлінгішті табуға арналған жай есептер.
Ғ) белгісіз бөлгішті табуға арналған жай есептер.
Алғашқы үш есеп 1-сыныпта, ал қалғандары 3-сыныпта қарастырылады.
ІҮ. «Үлес және бөлшек» ұғымдарының мән-мағынасын ашуға арналған жай есептер:
а) үлесі бойынша санды (бүтінді) табуға арналған жай есептер.
ә) саны (бүтіні) бойынша үлесті табуға арналған жай есептер.
Ү. Пропорцианал шамалар арасындағы тәуелділікті ашуға арналған жай есептер: шамалар «үштігі»:
а) бағасы, саны, құны.
ә) қашықтық, уақыт, жылдамдық.