Таным туралы философиялық ілім – ТАНЫМ ТЕОРИЯСЫ немесе ГНОСЕОЛОГИЯ деп аталады және ол төмендегідей сұрақтарға жауап береді:
- ДҮНИЕНІ танып-білу мүмкін бе?
- Танымның негізгі формалары қандай?
- Білмеуден БІЛІМГЕ жетудің заңдылықтары қандай?
- Танымның ОБЪЕКТІСІ мен СУБЪЕКТІСІ дегеніміз не?
- АҚИҚАТ дегеніміз не және оның ӨЛШЕМДЕРІ қандай?
Таным
Таным дегеніміз сананың айнала дүние шындығын бейнелеу процесі.
Таным кезінде болмыстың сан алуан қырлары зерделенеді. Сыртқы сипаты, ішкі мәні пайымдалады. Қоршаған дүниедегі құбылыстар табиғаты ой елегінен өтеді.
Сондай-ақ таным субъектісі өзін өзі зерттейді, яғни адам өзінің танымдық қабілетінің табиғатына үңіледі. Өмірдің мәнін түсінеді, дүние сырын ұғығынады.
Таным нәтижелері жеке адамның өзі үшін ғана емес, басқалар үшін де маңызды. Себебі ол жеке адамның ой санасы ретінде қалмайды, ұрпақтан ұрпаққа білім ретінде беріледі. Кітап, сурет, материалды құндылықтар, ғылыми жаңалықтар т.б.