Дәріс тезистері



бет9/38
Дата10.02.2023
өлшемі97,74 Kb.
#66985
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   38
Байланысты:
Д ріс тезистері 1 – д ріс. Синтаксис туралы жалпы т сінік

Сөз тіркесінің типтері


Сөз тіркесі құрамындағы сөздер грамматикалық жақтан байланысқа түскенде, олардың жалпы грамматикалық, категориялық грамматикалық, қатыстық грамматикалық мағыналары өзара үйлесім табады. Сөз тіркесі құрамындағы сөздердің категориялық грамматикалық мағыналарының үйлесуінен сөз тіркестерінің байланысу формалары, тәсілдері анықталады. Қатыстық грамматикалық мағыналарының үйлесуінен синтаксистік мағыналары (жаңа грамматикалық мән) айқындалады. Жалпы грамматикалық мағыналарының үйлесуінен сөз тіркестерінің типтері айқындалады. Сөз тіркесі құрамындағы сөздерге тән грамматикалық ұғымдардың өзара үйлесімділігі сөз тіркесінің типтеріне тән ортақ заңдылықтарды саралайды. Сөз тіркестері зат есім етістік типті сөз тіркестері, зат есім+зат есім типті сөз тіркестері, сан есім + зат есім типті сөз тіркестері, сын есім + зат есім типті сөз тіркестері, есімдік + етістік типті сөз тіркестері, есімдік + зат есім типті сөз тіркестері, есімдік + сан есім типті сөз тіркестері, зат есім + сын есім типті сөз тіркестері, зат есім + модаль сөз типті сөз тіркестері, үстеу + зат есім типті сөз тіркесі, үстеу + сын есім типті сөз тіркесі, үстеу + сан есім типті сөз тіркесі, үстеу + модаль сөз типті сөз тіркесі, үстеу + етістік типті сөз тіркесі, сан есім + етістік типті сөз тіркесі, субстантивтенген типті сөз тіркестері, адвербиалданған типті сөз тіркестері, адъективтенген типті сөз тіркестері, вербалданған типті сөз тіркестері болып бөлінеді.
Зат есім + етістік типті сөз тіркестері. Сөз тіркесінің алғашқы сыңарының жалпы грамматикалық мағынасы зат есім, екінші сыңардың жалпы грамматикалық мағынасы етістік болады. Мысалы, Жанар келді, Ардақты көрдім.
Есімдік + етістік типті сөз тіркестері. Сөз тіркесінің алғашқы компонентінің жалпы грамматикалық мағынасы есімдік, кейінгі компонентінің жалпы грамматикалық мағынасы етістік болады. Мысалы, Мен келдім, маған келді.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   38




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет