Жобалау  «субъектісі»  және  «объектісі»

ұғымына  келсек,  мысалы,  біреуді  субъект  атанды,  субьект  болады  деуге 

болмайды. Субъектілік – адамның сипаттамасы емес, ол оның іс - әрекетінің, 

өз  әрекеті  иесі  екендігінің  сипаттамасы.  Егер  адам  өз  бетімен,  еркін 

әрекеттер  орындау  үстінде  болса,  осы  жерде  ол  субъектілік  әрекет  иесі. 

Осыған  орай,  субъектіліктің  орнын,  субъектілік  жағдайын  белгілеуге 

болады. 

Жобалау  әрекетіндегі  субъект  ұғымы  әрекет  теориясы  негізінде 

төмендегідей қысқаша түсіндіруге болады. 

Біріншіден,  әрекет  субьектісі  өзгеріп  отырады.  Оқытудағы 

Әрекет  оқушыларға  әлі  берілген  жоқ,  өйткені  оқушы  оны  әзірше  өзі 

құрастыра алмайды. 

Жобалауды  ұйымдастырудың  алғашқы  кезеңінде  оқушы  өз 

педагогтың субъектілігін талап етеді. 

Жобалау объектісі де өзгеріп отырады. Әрекет басында ол нақты 

жасау (обьект) екенін анықтап береді. Одан әрі бұл элементтер нақтыланады, 

оқушылар  сол  объектіге  қатысты  мәліметтерді  талдау,  жағдайды  бағалау 

арқылы  күтілетін  нәтижелерді  одан  әрі  нақтылайды.  Жоба  субъектілігі  де 

өзгере  алады,  бұл  жерде  екі  жоба  және  екі  субьект  болатынын  атап  айту 

қажет болады.  Біреуі  -    оқушылар  жобасы, оның бастамасында балалар  тек 

қатысушы  ретінде  болғанымен,  одан  әрі  нақты  әрекеттер  орындау 

барысында  жобалау  субьектісі  бола  алады.  Әр  оқушыға  жеке  тапсырмалар 

беріліп,  оның  орындалуы  оқушының  өз  тарапынан  жүзеге  асырылса,  бұл  – 

нақты оқушы субьектілігінің көрінісі. Ол тапсырма орындалмаса субъектілік 

жүзеге асырылмауы да мүмкін. 

 

Субъектілік  жағдайды  кеңейтуге,  дамытуға  да  болады,  ол 

жобаны жеке немесе топпен орындаудағы өз бетіндік әрекеттердің нығаюы, 

қалыптасуы  жүзеге  асырылады.  Жобалау  әрекетін  топпен  орындаудың 

маңызы  зор,  өйткені  топтың  субьектілігі  жоғары  болады.  Өйткені  жобаны 

орындауда  жобаның  субъектілігі  ретінде  топтың  қолдауы  ерекше  роль 

атқарады.  

 

Келесісі  –  педагогикалық  (білім  беру)  жоба.  Оның  жобалау 

субъектісі  әуел  бастан  педагог:  педагог  субъектілік  болатын  жағдайды 

жобалайды,  педагог  өз  жобасын  –  оқушылардың  жобалау  әрекетін 

ұйымдастыруды  жүзеге  асырады,  оқушылардың  дамуын  қамтамасыз  ететін 

оқу  жағдайын  тудырады,  басқарады.  Жоғарыда  кеңінен  берілген  екі 

жобаның объектілері де екі түрлі болады. 

 

Оқушы  жобасында  бұл  –  пәндік  ситуация,  сол  ситуацияға 

байланысты жобалау мақсаты, әрекеттері, идеясы жүзеге асырылады. 

 

Ал,  педагогикалық  жобалаудың  обьектісі  –  оқушылардың 

жобасы.  Педагог  бұл  жағдайда  ұйымдастырушылық  қызмет  атқарады.Айта 

кету керек, оқушылар жобасының көлеміне қарай педагогикалық басқару бір 

педагог  шеңберінен  шығып,  мектепшілік  қолдауды  қажет  етуі  мүмкін. 

Мысалы, сабақ кестесін өзгерту, аудиториялар мен класс кеңістіктерін бөлу, 

ақпараттық  ресурстардың  қолжетілімділігін  ұйымдастыру  т.б.  Ол  жағдайда 

жобаның субъектілері – тұтас команда, педагогикалық ұжым да бола алады. 

жүктеу/скачать 2,73 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: