Дәрістер мазмұны бастауыш сынып оқушыларының жобалау әрекетін ұйымдастыру

Аттары 

                     Қатысу деңгейлері (5 балл) 

Көрсеткіштер 

I кезең 

II кезең 

III кезең 

қорытынды 

Мыс:Марат 

4 

5 

4 

13:3=4,

1 

Болат 

 

 

 

 

Айна 

 

 

 

 

Айжан 

 

 

 

 

Жарас 

 

 

 

 

 

Жобалау әрекеті барысында оқушылардың портфолиосы жасақталады, 

онда  оқушылар  жасаған  зерттеу  нәтижелері,  талдаулары,  идеялары  мен 

шешімдері  жинақталады.  Олар  модель,  сурет,  схема  түрінде  қысқа,  нақты 

болуы  қажет.  Мәтін  түрінде  жазбаша  жазылғаннан  гөрі  модельдеу  түрінде 

беру – оқушылардың символдық, таңбалық ойлауын да дамытуға мүмкіндік 

береді. 

 

Оқушылар өз портфолиосын  безендіруге уақыт жібереді,  оларға 

портфолионың  жұмыс  құжаты  екенін  түсіндіру  қажет,  ең  бастысы,  жоба 

нәтижесінің рәсімделуі, күтілетін нәтиженің алынуы. 

 

Жобаның нәтижесі үш түрлі болады, олар: 

-  жобаланған,  дайындалған,  сыналған,  бағаланған  материалдық 

бұйым; 

-  жобалау портфолиосы; 

-  оқушылардың  танымдық,  білімдік  деңгейінің  дамуы  жаңа 

сапаларының пайда болуы; 

Мұғалімнің  міндеті  –  оқушылардың  дамуына  қолайлы  орта  тудыру, 

жұмыс істеуіне жағдай жасау. 

 

Жобалау  әрекетінің  мақсаты  –  оқушылардың  белсенділігін, 

шығармашылығын,  өз  бетімен  ойлау,  білім  алу  қабілеттерін  дамыту.  Соған 

орай «оқушы - мұғалім» қарым – қатынасы да өзгереді. Атап айтқанда: 

-  әрекеттің  мақсаты  оқушыға  қатысты  анықталады  –  мұғалім  оны 

орындауға жағдай жасайды; 

-  оқушы  жаңа  білімді  өзі  үшін  ашады  –  мұғалім  оның  жолын 

ұсынады; 

-  оқушы  тәжірибе  жасайды  –  мұғалім  тәжірибенің  әдісі  мен 

түрлерін үйретеді, ұйымдастыруға көмектеседі; 

-  оқушы  таңдау  жасайды  –  мұғалім  таңдау  нәтижесін  болжауға 

көмектеседі; 

-  оқушы белсенді – мұғалім оны қолдайды, дамытады; 

-  оқушы – субьект, мұғалім – көмекші; 

-  оқушы алынатын нәтижеге жауапты – мұғалім алынған нәтижені 

бағалауға көмектесуші, орындау жолдарын көрсетуші. 

Сондай  –  ақ,  мұғалім  жоба  барысында  төмендегі  мәселелерде 

көмектесуі аса қажет: 

жобаның мақсат – міндеттерін анықтауда; 

нәтижесін жоспарлауда; 

тәжірибе қоюда; 

презентациялауда; 

портфолио жинақтауда. 

Шетел  мектептерінде  жобалау  әдісін  (Бельгия,  Германия,  Италия, 

Норвегия, Ұлыбритания, т.б.) қолданылу тәжірибесі белгілі бір проблеманы 

шешуде  оқушылардың  теориялық  білімдері  мен  практикалық  тәжірибесін 

ұтымды пайдалануға мүмкіндік беретіні анықталды. 

 

Сөйтіп, мектепте жобалау әдісін қолдану:  

-  оқушылардың  танымдық  әрекеттерінің  белсенді  болуына  ықпал 

етеді; 

-  оқушылардың  оқу  барысындағы  біліктіліктері  мен  дағдыларын 

(атап  айтқанда:  оқу  проблемасын  қоя  білу,  мақсатқа  жету 

жолдарын  анықтай  алу,  өз  бетімен  жұмыс  жасай  білу,  өз 

әрекеттерін бағалай білу) қалыптастыруға мүмкіндік береді. 

Оқушы үшін мұғалім көмегі төмендегі бағыттарда аса қажет болады: 

-  оларды  түрлі  ақпарттар  көзімен,  құрал  –  жабдықтармен 

қамтамасыз ету; 

-  түрлі  нақты  сұрақтар  қою  арқылы  проблеманы  шешу 

барысындағы  қиындықтарды  талқылауға,  шығу  жолдарын 

іздестіруге тарту; 

-  жұмыс барысында өзінің оң не теріс пікірлерін айтып отыру; 

-  жобалау барысын жазып отыруға үйрету; 

-  жұмыс нәтижелерін талдауға үйрету; 

-  жобалау  әдісін  пайдалануда  мұғалім  өзі  үшін  төмендегі 

мәселелерді анықтап алуы қажет: 

-  жобалау үшін қажетті тапсырмалар мазмұнын; 

-  әр түрлі жастағы оқушылар үшін жобаны орындау әдістемесін; 

-  жоба  жасау  тапсырмалары  мен  өзінің  жетекшілік  ететін 

тұстарын; 

-  белгілі  бір  жобаны  орындауға  қажетті  оқушылардың  білімділік 

және біліктілік деңгейлерін. 

Сонымен,  жобалау  әдісі  дегеніміз  не?  Бұл  педагогикалық  қана  емес, 

әлеуметтік  мәні  бар  проблема.  Өйткені  жобалау  мәдениетін  игеру  –  қайта 

жаңарту  әрекетін  игеру  деген  сөз.  Сондай  –  ақ,  оның  әдістерін,  құрастыру 

мен модельдеу тәсілдерін тақырыпқа, талапқа сай орындай білу де керек. Бұл 

жерде  дизайн  жасаудың  әдістері  мен  тәсілдері  тек  жоба  жасау  үшін  ғана 

емес,  оқушының  қоршаған  ортада  кеңістігін  проблемаларды  модельдеу, 

ойша  құрастыру,  бейнелеу,  кеңістіктен  ойлау,  логикалық  ойлау  сияқты 

сапаларын дамытуда да маңызды орын алады. 

Жобалау  әдісі  оқушының  танымдық  және  қайта  құрушылық 

әрекеттерінде  шығармашылық  мүмкіндіктерін  жүзеге  асыруға,  оқу 

мотивациясын    арттыруға,  интеллектуалдық  қабілеттерін  дамытуға  ықпал 

етеді, өз бетімен жұмыс істеу, жоспарлау, шешім қабылдау, нәтижені бағалау 

дағдыларын қалыптастырады. 

Өздерінің  болашақ  өмірінде  кездесетін  проблемаларды  шешу  үшін 

қажетті тәжірибелер жинақтайды. 

Жобалау  әдісіне  үйрету  барысында  оқушылар  әрекеттің  субьектісіне 

айналады,  сөйтіп,  әр  оқушы  жобалау  тобының  тең  құқылы  мүшесі  болып 

табылады. 

Мұғалімнің  ролі  басқарушы  емес,  оқушының  серіктесіне  айналады. 

Жобалау  әрекетіне  қатысу  барысында  оқушы  түрлі  ролдер  атқарады, 

қызығушылығына  байланысты  топтарға  бірігеді,  тапсырманы  мерзімінде 

орындауға, бір – біріне көмектесуге, жауапкершілікке дағдыланады. Сондай 

–  ақ,  жобалау  әрекетіне  қатысу  арқылы  оқушылар  өз  бейімділігін, 

мүмкіндіктерін анықтап, болашақ мамандығын таңдауға да мүмкіндік алады.  

Сондай  –  ақ,  мұғалім  үшін  де  жобалау  әдісіне  қатысу  оның 

шығармашылығын  арттыруға,  педагогикалық  әдістемесін  кеңейтуге  жағдай 

туғызады . 

Оқушылар  жобаларының  түрлері  мен  критерийлері  (көрсеткіштерін) 

шартты түрде төмендегі кестеден көруге болады.  

 

жүктеу/скачать 2,73 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: