Клапейрон-Клаузиус теңдеуі Жоғарыда айтқанымыздай, қатты денелердің балқу температурасы, сондай-ақ сұйықтардың буға айналуы да температура мен қатар қысымға байланысты болады екен. Енді булану немесе балқу жылуын басқа термодинамикалық параметрлермен байланыстыратын термоди-намиканың екінші бастамасы негізінде алынған Клапейрон-Клаузиус теңдеуін қарастырайық. Карно циклін (екі изотермадан, екі адиабаттан тұрады) атқарушы жұмыстық зат сұйық-қаныққан будан тұратын екі фазалық жүйе болсын. Сонда цикл жұмысы мынаған тең:
(8.4)
мұндағы п.ә.к.:
(8.5)
Температуралар айырымы (қысымдар айырымы) аз болған жағдайда цикл жұмысы мынаған тең:
(8.6)
(8.5) және (8.6) теңдеулерін пайдаланып, (8.4) өрнегін мына түрде жазайық:
Мұндағы ға деп, шектік жағдайға өту арқылы мынаны аламыз:
(8.7)
Клапейрон-Клаузиус теңдеуі тек қана сұйық-бу жүйесіне ғана емес, басқа фазалық ауысуларға да дұрыс болып табылады. Ол температура өзгерісіне байланысты фазалардың тепе-теңдік қалыпта қалуы үшін қысымның өзгерісін сипаттайды. Балқу процесі үшін (8.7) теңдеуі былай жазылады:
(8.8)
мұндағы меншікті балқу жылуы; балқу температурасы.
