Диафрагманың концепциясы. Операциялық емге көрсеткіш, операция алдындағы дайындық.өңеш тесігінің жарығы. Этиология және патогенезі. Жіктелуі. Клиникасы және диагностикасы, асқынуы. Операциялық емге көрсеткіш және операция түрлерін таңдау



бет23/125
Дата29.11.2023
өлшемі11,18 Mb.
#131284
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   ...   125
Ауру белгілері

Ойық жаралы колит

 Крон ауруы

Эпидемиология

Жыныс (М:Ж)

1:1

2:1

Никотин

Алдын алу факторы

Асқынуға алып келеді

Клиникалық көріністер

Дәретте шырыш пен қанның болуы

Жиі

Сирек

Аш ішектің қатысуы

Жоқ (бөлек жағдай –кертартпа «кері ағу» илеит)

Иә

Тік ішек қатысуы

Үнемі

Кейде

ІҚЖ жоғарғы бөлімдерінің қатысуы

Жоқ

Иә

Ішек сырты көрінулер

Жиі

Жиі

Перианалды жыланкөздер

Жоқ

Жиі

Терең жаралар

Аса сирек

Жиі

Құрсақ ауданындағы қолмен басып байқайтын пайда болған зат

Сирек

Жиі (мықынбүйен аумақтың қатысуы)

Хирургиялық емдеуден кейінгі рецидив

Сирек

Жиі

Биохимиялық белгілер

Серологиялық маркерлер

pANCA

ASCA

Эндоскопиялық сурет

Күлдіреуіктер

Жоқ

Жиі

Үздіксіз (тұтастай) зақымдалу

Әдетте

Сирек

Мықын ішектің жантәсілім бөлімінің зақымы

Жоқ

Жиі (40-60%)

Қабыну түрі

Шоғырлас

Эксцентрлі

Баугиниев тосқауылы

Әдетте, қалыпта

Әдетте,тарланған

Жалған полипоз

Жиі

Сирек

Тарылулар

Сирек

Жиі

Гистопатология

Шырыштының трансмуралды қабынуы

Жоқ

Иә

Криптиттер и крипт-іріңдер

Иә

Иә

Гранулемалар

Жоқ

Сирек

Саңылаулар

Сирек

Жиі

Оқшалану және белсеңділігіне байланысты Крон ауру терапиясының алгоритмі 

Оқшалануы 

Белсеңділігі 

Дәрі-дәрмектер, сұлбасы

Асқазанның немесе гастро-дуаденалды белдемінің Крон ауруы

Төменгі - бірқалыпты

Жүйелікті стероидтар, тиопуриндер немесе метотрексат. Диспепсиялық құбылыстарды төмендету үшін – протонды помпаның ингибиторлары

Жоғары белсеңділікті

Биологиялық терапия

Терминалды илеит немесе илео-
колит

Төменгі - бірқалыпты

Будесонид 9 мг/тәу, терапияны 6 апта бойы жалғастырады, бірақ мөлшерін әр 2-3 апта сайын 3 мг төмендетеді.

Жоғары белсеңділікті

Жүйелік стериодтар ішке ішу арқылы 2 апта бойы*
+
Цитостатиктер (азатиоприн 2-2,5 мг/кг немесе 6-меркаптопурин 1-1,5 мг/кг) ремиссияны ұстап тұру үшін 2 жылға дейін

Колит

Төменгі - бірқалыпты

Сульфасалазин 3-6 г/тәу, месалазин 4-4,8 г/тәу

Сол жақтыф жәнеи дисталды оқшалану кезінде месализиннің тоикалық түрлерін

Бірқалыпты жоғары

Преднизолон 40-60 мг/тәунемесе гидрокортизон 300-400 мг/тәу тамыр ішіне 8 апта бойы

метотрексат 25 мг бұлшық етке апта сайын 4 ай ішінде, кейін реммисияны ұстап тұру үшін 15 мг/апта

1. Биологиялық терапия
- анти-ІНФ: инфликсимаб 5 мг/кг 0, 2 және 6 апта тамырға
- адалимумаб 160мг - 80мг п/к на 0, 2 апта тері астына
2. Антиадгезивті дәрі-дәрмектер- ведолизумаб 300 мг тамыр ішіне әр 0, 2, 6 апталарда
3. анти ИЛ 12,23 – устекинумаб** нұсқаулыққа сәйкес

Кронның рефракторлы ауруы.


Биологиялық терапия (анти-ІНФ, антиадгезивті дәрі-дәрмектер, анти-ИЛ 12, 23)

БК тарылтатын түрі

Көрінбелі ісіктермен бірге жүретін стриктура кезінде (қабынбалы стриктура) жүйелік стериодтарды тағайындау көрсетілген

Эндоскопиялық терапия үшін қол жетімді дара қысқа стриктураға эндоскопиялық баллонды дилатация тактикасы қолдануы мүмкін.

Фиброзды стриктуралар (сәулелеік диагностика мәліметтері бойынша қабыну критерийлары кездеспеген жағдайда – жоғары асқындаған фазалы көрсеткіштер)кертартпалы емдеуге болмайды, әсіресе анти-ІНФαдәрі-дәрмектерімен

БК жаралы түрі

Метронидазол 750–1,500 мг/тәу немесе ципрофлоксацин 1,000 мг/тәу

БК тұрақтандырушы терапиясы

Месалазин ең тиімді қауіпсіздікке ие, бірақ оның тиімділігі Крон ауруы кезіндегі реммиясына ұстап тұру үшін жеткіліксіз.

Стероидтармен (жүйелік немесе будесонидпен) ықпаландыру арқылы ремиссияға жеткен кезінде тұрақтандыру терапиясы 2 мг/кг (немесе 6-МП 1,5 мг/кг) 2 жылдан кем емес жүргізіледі

Метотрексатпен рецидивке қарсы терапия апта сайын бұлшықетке 15 мг мөлшерінде жүргізіледі

анти-ІНФ биологиялық дәрі-дәрмектермен жеткен ремиссия: инфликсимаб 5 мг/кг тамырға әр 8 апта сайын немесе или адалимумаб 40 мг п/к әр 2 апта сайын
антиадгезивті дәрі-дәрмектер ведолизумаб 300 мг тамырға әр 8 апта сайын
анти ИЛ-12, 23- устекинумаб** 90 мг әр 8 апта сайын тері астына



ХИРУРГИЯЛЫҚ АРАЛАСУ
Емделушілердің шамамен 80%, оның ішінде Крон ауруын емдеу үшін хирургиялық араласуға ұшырайды. Иелоцикалды жарақаты бар Крон ауруның 90% дейінгі жағдайларда хирургиялық емделу қажет, ал қайта соқпалы қабыну әр екінші емделушіде қайталанбалы колэктомияны қажет етеді 


КА хиругиялық емдеуге көрсетілімдер:
Шұғыл операциялық араласуды талап ететіндер: 
·Ішектік қан кету;
·Аш және тоқ ішектің перфорациясы
·жиек ішектің улылық дилатациясы;

Жоспарлы тәртіпте оталық араласуды қажет ететіндер:
- кертартпалы терапияның тиімсіздігі кезінде КА ауыр түрлері: жүйелік стериодтарды қабылдау кезінде жазылу белгіліренің жоқтығы (EL1), анти-ІНФ терапиясы (EL1); хирургиялық емдеу ерте сатыларында қарастырылып талқылануы мүмкін, анти-ІНФ терапиясын қабылдаудан нәтиже жоқ емделушілердің опциясы ретінде. Хирургиялық араласудың кезеңі белгілердің, қабыну үрдісінің ауырлығына байланысты. Емделушінің пікірі және жарақаттардың үлкендігі берілген сұрақты шешу кезінде ескерілуі тиіс.
− рецидив (аурудың асқынуы) немесе жергілікті аурулар: хирургиялық емдеу емдеу нүсқасы ретінде әрқашанда қарастырылуы тиіс. (EL4);
− стеноздар және тарылулар, обструкция симптомдарымен көрінеді: ас қазан немесе гастродуоденалды жаралар кезінде хирургиялық емдеу тек симптоматикалық тарылулар болған кезінде (EL4);
− басқа ағзалармен байланысқан ішекті-терілі немесе ішкі қарынды жаралар;
− ішкі қарынды немесе ретропреитонеалды абсцестерді дренаждау қажеттілігі. 
Егер аш ішекте белсеңді үрдіс абдоминалды үрдіспен бірге түзелетін болса, онда біріншіден антибиотикатарды қолдана отырып, тері арқылы немесе хирургиялық дренажды жасайды, кейін ғана мерзімі ұзартылған резекцияны жасайды (EL5);
− физикалық дамуының тоқтап қалуы (АІТ жоғарғы бөлімдері зақымдалған кезінде).




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   ...   125




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет