- тәжірибе. Арбашаға бір жүк салып, оның тұрақты күштің салдарынан қандай үдеумен қозғалатынын табайық. Массасы әртүрліжүк орналастырып, тәжірибені бірнеше рет қайталаймыз. Соның нәтижесінде мынадай

2 - тәжірибе. Арбашаға бір жүк салып, оның тұрақты күштің салдарынан қандай үдеумен қозғалатынын табайық. Массасы әртүрліжүк орналастырып, тәжірибені бірнеше рет қайталаймыз. Соның нәтижесінде мынадай қорытынды жасауға болады:

• 2 - тәжірибе. Арбашаға бір жүк салып, оның тұрақты күштің салдарынан қандай үдеумен қозғалатынын табайық. Массасы әртүрліжүк орналастырып, тәжірибені бірнеше рет қайталаймыз. Соның нәтижесінде мынадай қорытынды жасауға болады:
• масса артқан сайын тұрақты күштің әсерінен дененің алатын үдеуі кемиді:
• =

2.күш шамасының үдеу шамасына қатынасы әр уақытта арба мен жүк массаларының қосындысына пропорционал.

• 2.күш шамасының үдеу шамасына қатынасы әр уақытта арба мен жүк массаларының қосындысына пропорционал.
• Осы тәжірибелердің негізінде Ньютонның екінші заңын былай тұжырымдауға болады:
• Дененің үдеуі оған әсер етуші күшке тура пропорционал да, оның массасына кері пропорционал және үдеу күшпен бағыттас:

мұнда - денеге әсер етуші күш, m – дененің массасы, К- өлшем бірліктеріне тәуелді пропорционалдық коэффициент. Осы формуладағы барлық шамаларды бірдей бірліктер жүйесімен өлшесек, ал ондай жүйе СИ жүйесі болғандықтан, К=1 болады да, формуланы деп жазады

• мұнда - денеге әсер етуші күш, m – дененің массасы, К- өлшем бірліктеріне тәуелді пропорционалдық коэффициент. Осы формуладағы барлық шамаларды бірдей бірліктер жүйесімен өлшесек, ал ондай жүйе СИ жүйесі болғандықтан, К=1 болады да, формуланы деп жазады

Масса неғұрлым үлкен болған сайын, дене соғұрлым инертті келеді, яғни оның ілгерілемелі қозғалысын өзгерту сонша қиын. Бұл заңға Ньютон төмендегідей анықтама берді: қозғалыстың өзгеруі әсер етуші күшке тура пропорционал және күштің бағытымен өзгереді.

• Масса неғұрлым үлкен болған сайын, дене соғұрлым инертті келеді, яғни оның ілгерілемелі қозғалысын өзгерту сонша қиын. Бұл заңға Ньютон төмендегідей анықтама берді: қозғалыстың өзгеруі әсер етуші күшке тура пропорционал және күштің бағытымен өзгереді.
• Бұл жерде Ньютон қозғалыстың өзгерісі дегенде үдеуді айтып отыр.
• Ньютонның екінші заңын векторлық түрде координаталар арқылы жазуға болады: