Мақсаты: биология сабақтарында оқушылардың пән бойынша функционалдық сауаттылығын қалыптастыру, оларға алған білімдерін тәжірибеде қолдануды үйрету.
Тапсырмалар:
1. Жаратылыстану функционалдық сауаттылығын қалыптастырудың теориялық негіздерін анықтау.
2.Биология пәнінен функционалдық сауаттылықты қалыптастыруға ықпал ететін сабақтар ұйымдастыру.
3. Ғылыми-ізденіс жұмыстары арқылы жаңа әдістердің тиімділігін дәлелдеу.
Зерттеу пәні: Биология пәні бойынша оқушылардың PISA жаратылыстану функционалдық сауаттылығын қалыптастыру.
Зерттеу нысаны: оқушылардың функционалдық сауаттылығын арттыратын биологияны оқыту үдерісі.
Зерттеу гипотезасы. Заманауи тәсілдерді жан-жақты қолдану арқылы оқушылардың функционалдық сауаттылығын қалыптастыру жүзеге аса алады.
Зерттеу міндеттері: қолданылған кітаптарды теориялық талдау негізінде биология сабақтарында оқушылардың функционалдық сауаттылығын қалыптастырудың әдістемелік негіздерін анықтау (қалыптасу кезеңдері, әдістері, тәсілдері, көрнекілік құралдар).
Негізгі міндеттерге байланысты зерттеудің мынадай әдістері қолданылды: теориялық, педагогикалық, мұғалімдердің озық тәжірибелерін қолдану, практикалық, емтихан алу, тікелей және жанама педагогикалық бақылау, оқулықтарды талдау.
1 БӨЛІМ. PISA ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ЗЕРТТЕУІ АЯСЫНДА ЖАРАТЫЛЫСТАНУ ФУНКЦИОНАЛДЫҚ САУАТТЫЛЫҒЫН ҚАЛЫПТАСТЫРУДЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ
1.1 PISA Халықаралық зерттеуінің “жаратылыстану функционалдық сауаттылық” саласындағы мақсаттары мен міндеттері
Бүгінгі таңда Қазақстанның оқыту жүйесінде білім беру мен бағалаудың тесттік түрлері кеңінен қолданылып отыр. Еліміздің Білім және ғылым министрлігінің Білім сапасын бақылау ұлттық орталығының мамандары айтып өткендей, Қазақстандық білім сапасын сырттай бағалау жүйесінде бүгінге дейін тек тесттік жұмыстар ғана белсенді қолданылады. Тест жұмыстары негізінен оқу материалында жасалады және белгілі бір пәндер бойынша жалпы дайындықты анықтауға арналған.
Бақылау бағдарламасы студенттердің халықаралық бағалауын білдіреді. Бұл Экономикалық Ынтымақтастық және Даму Ұйымы 15 жастағы оқушылардың оқу, математика және жаратылыстану саласындағы білімі мен дағдыларын өлшеу үшін жүргізетін халықаралық емтихан. Бағдарлама саясаткерлер мен педагогтарды оқушылардың үлгерімі мен білім берудегі табысқа ықпал ететін факторлар туралы сенімді және негізді деректермен қамтамасыз етуге арналған. Әртүрлі елдердегі барлық қатысушы студенттерге бірдей сынақты жүргізу арқылы PISA студенттердің үлгерімін халықаралық салыстыруға мүмкіндік береді және әртүрлі білім беру жүйелерінің күшті және әлсіз жақтары туралы түсінік береді. Емтихан әр үш жыл сайын өткізіледі және оған әлемнің түкпір-түкпірінен он мыңдаған студенттер қатысады.
Бірінші PISA бағалауы 2000 жылы жүргізілді, одан кейінгі бағалаулар содан бері үш жыл сайын өткізіліп келеді. Ең соңғы PISA бағалауы 2018 жылы өткізілді.
PISA тек білімді ғана емес, сонымен қатар дағдыларды да бағалайды, ұйым студенттердің белгілі бір пәндік салаларда алған білімін ғана емес, сонымен қатар олардың осы білімді нақты әлемдегі жағдайларға қолдану қабілетін бағалауға бағытталған. Тестілер проблемаларды шешу, сыни ойлау және коммуникация сияқты дағдыларды өлшеуге арналған.
Программа факторлардың кең ауқымы бойынша деректерді жинайды. Бұл факторларға оқушылардың әлеуметтік-экономикалық мәртебесі, жынысы және иммигрант мәртебесі, сондай-ақ сынып мөлшері, мұғалімнің біліктілігі және мектеп ресурстары сияқты мектеп сипаттамалары кіреді.
Емтихан нәтижелері білім беру саясатын ақпараттандыруы мүмкін: PISA нәтижелерін саясаткерлер мен педагогтар өздерінің білім беру жүйелеріндегі жақсарту бағыттарын анықтау және студенттердің нәтижелерін жақсарту үшін дәлелді саясаттар мен бағдарламаларды әзірлеу үшін пайдалана алады.
Бұл тест – бірлескен күш: PISA-ға қатысушы елдермен және білім беру және бағалау саласындағы халықаралық сарапшылар желісімен бірлесіп өткізеді. PISA жүйесі мен тестілері білім беру және бағалау саласындағы мұғалімдерді, саясаткерлерді және сарапшыларды қоса алғанда, бірқатар мүдделі тараптармен кеңесу арқылы әзірленеді.
Бағдарлама негізінен оқушылардың оқу, математика және жаратылыстану саласындағы жетістіктерін бағалауға бағытталғанымен, оның нәтижелері білім беруден тыс әсер етуі мүмкін. PISA деректері білім мен экономикалық өсу, әлеуметтік мобильділік және қоғамның әл-ауқатының басқа көрсеткіштері арасындағы байланысты зерттеу үшін пайдаланылды. PISA нәтижелері сондай-ақ әлемдік экономикада сұранысқа ие дағдылар мен болашақтағы жұмыс орындарына қажет болуы мүмкін дағдылар туралы түсінік бере алады.
Жалпы алғанда, PISA бүкіл әлемдегі саясаткерлер мен педагогтар үшін білім беру жүйелерінің жұмысын бағалау және жақсарту бағыттарын анықтау үшін маңызды құрал болып табылады.
PISA (Студенттерді халықаралық бағалау бағдарламасы) – Экономикалық ынтымақтастық және даму ұйымы 15 жастағы оқушылардың оқу, математика және жаратылыстану пәндеріндегі білімі мен дағдыларын өлшеу үшін жүргізетін халықаралық сауалнама.
Негізгі мақсаттары: Негізгі пәндік салалардағы студенттердің үлгерімі туралы халықаралық деңгейде салыстырылатын деректерді қамтамасыз ету, студенттердің қоғамға толық қатысу үшін қажетті білім мен дағдыларды қаншалықты меңгергенін бағалауға бағытталған. Халықаралық деңгейде салыстырылатын деректерді ұсына отырып, саясаткерлер мен педагогтарға өздерінің білім беру жүйелеріндегі күшті және әлсіз жақтарын анықтауға және оларды жақсарту туралы негізделген шешімдер қабылдауға мүмкіндік береді.
Білім берудегі табысқа ықпал ететін факторларды анықтау үшін оқушылардың үлгеріміне әсер етуі мүмкін оқушы, мектеп және жүйе деңгейіндегі факторлардың кең ауқымы туралы деректерді жинайды. Бұл ақпарат саясаткерлер мен мұғалімдерге әртүрлі факторлар арасындағы күрделі өзара әрекеттесуді түсінуге және студенттердің нәтижелерін жақсарту үшін дәлелді стратегияларды әзірлеуге көмектеседі.
Бұл білім басқармасына білім беру саясаты мен бағдарламаларының тиімділігін бағалау үшін пайдаланылуы мүмкін сенімді және негізді деректермен қамтамасыз етуге бағытталған. Дәлелдерге негізделген саясатты құруға жәрдемдесу арқылы PISA бүкіл әлем бойынша білім беру жүйесінің сапасын жақсартуға бағытталған.
Әділеттілік пен әлеуметтік әділеттілікті ілгерілету үшін, әлеуметтік-экономикалық статус, иммигрант мәртебесін қоса алғанда, студенттердің бірқатар сипаттамалары туралы деректерді жинайды. Осы факторлар мен студенттердің үлгерімі арасындағы байланысты зерттей отырып, программа бүкіл әлемдегі білім беру жүйелеріндегі теңдік пен әлеуметтік әділеттілікті алға жылжытуды мақсат етеді.
Бағдарлама мақсаттары оқушылардың үлгерімі мен білім берудегі табысқа ықпал ететін факторлар туралы сенімді және негізді деректерді ұсыну арқылы білім беру жүйесін жетілдіру және білім берудегі дәлелді саясатты құру мен әділдік пен әлеуметтік әділеттілікті ынталандыру болып табылады.
Халықаралық студенттерді бағалау бағдарламасы Экономикалық ынтымақтастық және даму ұйымымен жүргізіледі. Ұйымның PISA-ға қатысты бірнеше жауапкершілігі бар, соның ішін айта кететін болсақ тест негізін және сынақтарын әзірлеу, бақылдауда қолданылатын негізді және тесттерді әзірлеуге жауапты. Бұл білім беру және бағалау саласындағы мұғалімдерді, саясаткерлерді және сарапшыларды қоса алғанда, бірқатар мүдделі тараптармен кеңесуді қамтиды.
Жұмыс бағалауын басқару: қатысушы елдерде тест бағалауын басқаруды үйлестіреді. Бұл бағалаудың белгіленген хаттамаларға сәйкес жүргізілуін қамтамасыз ету үшін әр елдегі ұлттық үйлестірушілермен жұмыс істеуді қамтиды.
Деректерді жинау және талдау, бағдарлама бағалауы нәтижесінде алынған деректерді жинауға және талдауға жауапты. Бұл деректерді талдау және оқушылардың үлгерімі мен білім берудегі табысқа ықпал ететін факторлар туралы мағыналы түсініктерді қалыптастыру үшін статистикалық модельдер мен әдістерді әзірлеуді қамтиды.
Бағалау ұйымы нәтижелерін хабарлауға және таратуға жауапты. Бұл бүкіл әлемдегі студенттердің үлгерімі мен білім беру жүйелері туралы түсінік беретін есептер мен деректер жиынын жариялауды және басқа елдермен салыстыруды қамтып отыратын болады.
Саясаткерлер мен мұғалімдерге қолдау көрсету және кеңес беру үшін ұйым бағалауы нәтижесінде алынған түсініктерге негізделген саясаткерлер мен педагогтарға қолдау мен кеңес береді. Бұған саяси ұсыныстарды әзірлеу және білім беру жүйесін жақсартуға ұмтылатын елдерге техникалық көмек көрсету кіреді.
Қатысушы елдермен ынтымақтасу үшін қатысушы елдермен PISA бағалауының олардың контексттеріне сәйкестігін және нәтижелердің білім беру жүйесін жақсарту үшін пайдалы болуын қамтамасыз ету үшін ынтымақтасады. Бұл әр елдегі ұлттық үйлестірушілермен және басқа да мүдделі тараптармен тығыз жұмыс істеуді қамтиды.
Жұмыс нәтижелеріне зерттеулер мен тәжірибелерді жүргізу өте пайдалы және тиімді болып келеді. Бұл жаңа тест тапсырмалары мен бағалау жүйесін әзірлеуді, сондай-ақ студенттердің жұмысын бағалаудың әртүрлі тәсілдерін жасап шығаруға жол ашады.
Білім беру саласындағы халықаралық диалогқа жәрдемдесуге жауапты ұйым білім беру саясаты мен тәжірибесі бойынша халықаралық диалогты жеңілдету үшін платформа пайдаланатын болады. Бұл жиналыстар мен конференцияларды шақыруды, баяндамалар мен мақалаларды жариялауды және саясаткерлерге, педагогтарға және зерттеушілерге идеялар мен озық тәжірибе алмасу үшін форум өтуді қамтамасыз етеді. Білім берудегі жаңа басымдықтар мен қиындықтар білім беру форматтарын жақсы жаққа өзгертуге өз ықпалын тигізеді.
Тұтастай алғанда, Экономикалық ынтымақтастық және даму ұйымының (ЭЫДҰ) PISA-ға қатысты кең ауқымды міндеттері бар, олардың барлығы оқушылардың үлгерімі мен білім берудегі табысқа ықпал ететін факторлар туралы сенімді және негізді деректерді ұсыну арқылы бүкіл әлем бойынша білім беру жүйесін жақсартуға бағытталған.
Достарыңызбен бөлісу: |