Әдеби шолу жоспары
Қазақстан Республикасында бидай өнімінің заманауи көрсеткіштері
жүктеу/скачать 23,9 Kb.
|
Ләзиза литобзор (1)
| 1. Қазақстан Республикасында бидай өнімінің заманауи көрсеткіштері
Бидай өндірісі Қазақстан Республикасы экономикасының маңызды секторы болып табылады. Ел бидайдың әлемдегі ең ірі экспорттаушыларының бірі болып табылады, оның халқының едәуір бөлігінің өмір сүруі салаға байланысты. Бидай Қазақстанның ауыл шаруашылығы экспортының едәуір бөлігін құрайды және оның өндірісі елдің экономикалық өсуінде маңызды рөл атқарды. Сондықтан Қазақстан Республикасында бидай өндірісінің қазіргі көрсеткіштері елдің экономикалық көрсеткіштерін және оның әлемдік нарыққа әсерін түсіну үшін үлкен маңызға ие. Қазақстан әлемдегі ең ірі бидай өндірушілердің бірі болып табылады, ал бидай елдегі ең маңызды дақыл болып табылады. Соңғы онжылдықта Қазақстанда бидай өндірісі тұрақты түрде өсті. Қазақстан ауыл шаруашылығы министрлігінің деректері бойынша, 2020 жылы елде 13,9 млн тонна бидай өндірілді, бұл 2010 жылы өндірілген 8,8 млн тоннамен салыстырғанда айтарлықтай өсім болып табылады. Қазақстанда бидай өндірісінің өсуіне бірнеше факторлар ықпал етті. Ең маңызды факторлардың бірі-елдің қолайлы климаттық жағдайлары, әсіресе бидайдың көп бөлігі өсірілетін солтүстік аймақтарда. Сонымен қатар, Қазақстанда бидай өсіруге қолайлы құнарлы жерлердің кең учаскелері бар. Сонымен қатар, Қазақстан Үкіметі Ауыл шаруашылығын дамытуды ынталандыруға және бидай өнімділігін арттыруға бағытталған саясат пен бағдарламаларды енгізді. Мысалы, үкімет фермерлерге субсидиялар мен қолдау көрсетеді, соның ішінде заманауи ауылшаруашылық технологиялары мен жабдықтарына қол жетімділік. Бұл бастамалар елде бидай өсірудің тиімділігі мен өнімділігін арттыруға көмектесті. Ақырында, бидайға және оның негізіндегі өнімдерге өсіп келе жатқан әлемдік сұраныс Қазақстанда бидай өндірісінің өсуін ынталандыруда да өз рөлін атқарды. Әлемдегі ең ірі бидай экспорттаушылардың бірі бола отырып, Қазақстан осы сұраныстан пайда көріп, бидайдан экспорттық түсімдерін арттыра алды. Қазақстанда өсірілетін бидайдың әртүрлі түрлеріне қатты қызыл күздік бидай, қатты қызыл жаздық бидай, жұмсақ қызыл күздік бидай және қатты бидай жатады. Қызыл қатты күздік бидай Қазақстанда ең жиі өсірілетін бидай түрі болып табылады, оның үлесіне бидай өндірісінің жалпы көлемінің шамамен 60% - ы келеді. Бұл жоғары ақуызды бидай, ол нан мен басқа да нан өнімдерін дайындауға өте ыңғайлы. Қатты қызыл жаздық бидай тағы бір танымал сорт болып табылады және оның құрамында глютеннің көп болуымен танымал, бұл оны нан пісіруге жарамды етеді. Әдетте ол Қазақстанның солтүстік аймақтарында өсіріледі. Жұмсақ қызыл күздік бидай негізінен Қазақстанның оңтүстік аймақтарында өсіріледі және қатты қызыл бидайға қарағанда ақуыз мөлшері төмен. Ол негізінен күнжара, торттар және крекер жасау үшін қолданылады. Макарон бидайы деп те аталатын қатты бидай - ақуызы жоғары қатты бидай түрі. Ол әдетте Қазақстанның батыс аймақтарында өсіріледі және макарон өнімдері мен жарма дайындау үшін қолданылады. Бидайдың әр түрінің өзіндік ерекше сипаттамалары мен қолданылуы бар, бұл оларды әртүрлі өнімдерді дайындауға жарамды етеді. Бидай сортын таңдау көбінесе топырақ жағдайлары, климат және нарықтық сұраныс сияқты факторлармен анықталады. Қазақстан өнімділікті және жалпы тиімділікті арттыру үшін бидай өндірісінде заманауи технологиялар мен тәжірибелерді енгізуде. Бидай өндірісіндегі соңғы жетістіктердің бірі-дәл егіншілік әдістерін қолдану. Олар дақылдардың өсуі, топырақтың ылғалдылығы және қоректік заттардың деңгейі туралы нақты мәліметтер алу үшін спутниктік суреттерді, топырақты талдауды және басқа да заманауи құралдарды пайдалануды қамтиды. Содан кейін бұл деректер өнімділікті арттыру және қалдықтарды азайту үшін тыңайтқыштар мен пестицидтерді дәл қолдануды қоса алғанда, өсімдік шаруашылығын басқарудың жеке жоспарларын жасау үшін пайдаланылады. Бидай өндірісіндегі тағы бір жетістік-зиянкестер мен ауруларға төзімді генетикалық түрлендірілген дақылдарды пайдалану. Бұл технология өнімділіктің айтарлықтай өсуіне әкелді және зиянды пестицидтер мен гербицидтерге деген қажеттілікті азайтты. Қазақстан сондай-ақ елдің климаттық және топырақ жағдайларына жақсы бейімделген бидайдың жаңа сорттарын шығару үшін зерттеулер мен әзірлемелерге инвестиция салады. Бұл күш-жігер елде бидай өндірісін ұлғайту мүмкіндігі бар жаңа жоғары өнімді және құрғақшылыққа төзімді бидай сорттарын шығаруға әкелді. Сонымен қатар, Қазақстан Үкіметі бидай өсіретін фермерлерді қолдау және бидай өнеркәсібінің өсуіне жәрдемдесу саясатын жүргізуде. Бұл саясатқа тұқымдар мен тыңайтқыштарға субсидиялар, сондай-ақ тасымалдау және сақтау жағдайларын жақсарту үшін инфрақұрылымға инвестициялар кіреді. Осы жетістіктерге қарамастан, сала әлі де қиындықтарға тап болады, соның ішінде климаттың өзгеруі, топырақтың деградациясы және шағын фермерлер үшін қаржыландыруға қол жетімділіктің шектеулі болуы. Алайда, технологиялар мен зерттеулерге жүргізіліп жатқан инвестициялар кезінде Қазақстандағы бидай өнеркәсібі одан әрі өсу үшін әлеуетке ие және ел экономикасында маңызды рөл атқарады. Бидай экспорты Қазақстан экономикасына әсер ететін аса маңызды факторлардың бірі болып табылады. Қазақстан әлемдегі ең ірі бидай экспорттаушылардың қатарына кіреді және бидай экспорты елге айтарлықтай табыс әкеледі. Қазақстан ауыл шаруашылығы министрлігінің мәліметінше, 2020 жылы еліміз 1,8 млрд доллардан астам сомаға 8,8 млн тонна бидай экспорттаған. Қазақстандық бидайдың негізгі экспорттық нарықтары Өзбекстан, Тәжікстан және Қырғызстан сияқты көрші елдер болып табылады. Сонымен қатар, Қазақстан бидайды Иранға, Ауғанстанға және Еуропа мен Азияның кейбір елдеріне экспорттайды. Соңғы жылдары Қытайға бидай экспорты ұлғайды, ал 2020 жылы Қазақстан Қытайға 1,4 млн тонна бидай экспорттайды. Алайда Қазақстандағы бидай экспортының саласы бірқатар проблемаларға тап болып отыр. Негізгі мәселелердің бірі-заманауи инфрақұрылым мен көлік құралдарының жетіспеушілігі, бұл көлік шығындарының жоғарылауына және жеткізу мерзімінің ұзаруына әкеледі. Сонымен қатар, Ресей мен Украина сияқты басқа бидай экспорттаушы елдердің бәсекелестігі қазақстандық бидайға деген сұранысқа әсер етуі мүмкін. Осы проблемаларды еңсеру үшін Қазақстан Үкіметі бидай экспорты саласын ілгерілету және қолдау жөнінде бірқатар шаралар қабылдады. Оларға заманауи көлік және инфрақұрылым нысандарына Инвестициялар және бидай өндірушілер мен экспорттаушыларға қаржылық көмек көрсету кіреді. жүктеу/скачать 23,9 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|