Әдістемелік нұсқаулардың титулдық парағы


- тақырып: Менің елім - Қазақстан



Pdf көрінісі
бет3/3
Дата15.03.2017
өлшемі212,72 Kb.
#9765
1   2   3

7.1- тақырып: Менің елім - Қазақстан.

1-тапсырма. Сөздерді пайдалана отырып, сұхбат құрыңыз.

Сөздік минимум: Қазақ халқы, қазақ ұлты, Қазқастан Республикасы, тәуелсіз, егемен,

біздің   ел,   жер   көлемі,   тауарлар,   өзен-көлдер,   теңіздер,   шөл   дала,   жазық   дала,

азаматтық, туған жер.

Сөйлесім   үлгілері:   Сіз   қай   елдің   азаматысыз?Мен   Қазақстан   Республикасының

азаматымын. Ал сіз ше? Мен Ресей Федерациясының азаматымын. Қазақ елі туралы

көбірек білгім келеді.

2-тапсырма. «Менің елім – Қазақстан» тақырыбына шағын шығарма жазыңыз.

3-тапсырма.Сөйлемдерді аяқтап жазыңыз [1, 299-б. ].

1. Қазақстан – көп ұлтты ... 2. Археологтардың айтуы  бойынша: ... 3. Жер көлемі ... 4.

Республиканың оңтүстігінде ... 5. Республиканың солтүстігінде ... 6. Қазақтар бұрын ... 7.

Бүгінгі Қазақстан ...



4-тапсырма. Мына сөйлемдерді толықтырыңыз [1, 290-б. ].

Әр   халықтың   ...   болады.   Орыс   халқының   ...,   қазақ   халқының   ...   Ана   тілін   адамдар   ...

үйренеді. Ер жеткенде ... үйренеді. Қазақ тілі ... ұстазы болған тіл. Дүние жүзіне әйгілі ...

сияқты батырлар жырын, ... сияқты ғашықтық жырларын шығарған. Қазақ халқы –  ... бай

халық.

7.2-тақырып: Ел рәміздері.

1-тапсырма. Қазақстан республикасының рәміздері туралы мәтін құру.  Сөздік минимум:

Рәміз, нышан, белгі, елтаңба, әнұран, ту, шекара, Қарулы күштер, ұлттық тіл, ұлттық


байлық,   ұлттық   мәдениет,   ұлттық   өнер,   шаңырақ,   сәулелі   күн,   қанатты   тұлпар

(пырақ),   қыран   құс,   ұлттық   ою-өрнек.   Сөйлесім   үлгілері:   Мынау   не?   Бұл   –   елтаңба.

Елтаңбаның авторлары кім? Әнұранды жатқа білесіздер ме? Иә, білеміз.   Авторлары

кімдер, не туралы айтылады?

2-тапсырма. Мына сын есімдерді қажетті зат есімдермен тіркестірңіз[1,307-б.1-жаттығу].

а) қызыл, сары, көк, қара, қоңыр, көгілдір, жасыл, қызғылт,сұр;

ә) үлкен, кішкентай, кең, тар, биік, аласа, ұзын, қысқа;

б) жуас, тентек, еңбекқор, жалқау, тәртіпті, ұқыпты, сұлу;

в) ащы, тәтті, дәмді, дәмсіз, қышқыл, тұзды, тұзсыз.

г) қисық, түзу, дөңгелек, сопақ, қатты, жұмсақ, жалпақ, томпақ.

3-тапсырма. Мына зат есімдерді сын есімдермен тіркестіріңіз [1, 307-б.,2-жаттығу].

Бақ, қыз, сарымсақ, көкөніс, қарындаш, көз, кітап, көйлек, сүт, тамақ, сағат, ат,

қой, үй, адам, жігіт, су, күн, түн, алма, қала, бөлме, доп, есік сөз, әже, әңгіме, мінез,

кітапхана, аяқ, айран, дәрі, көше, жол.

4-тапсырма. Төмендегі сын есімдерге антоним келтіріңіз [1, 307-б. 3-жаттығу].

Семіз,   тұщы,   кәрі,   жеңіл,   жаңа,   қысқа,   үлкен,   тәтті,   жақсы,   ыстық,   түзу,

қымбат жалқау, тентек, ақ, аласа, тар, қатты, толық.

7.3-тақырып: Елордасы – Астана қаласы.

Сөздік минимум: Бас қала, елорда, Астана қаласы, орталық, Еуразия кіндігі, көркем, сәнді

көшелер, саябақтар, ғимараттар, сәулет өнерінің дамуы, мемлекеттік мекемелер, бұрынғы

Ақмола.


Сөйлесім үлгілері:  Бас қала, елорда сөздерінің қолданылуына не себеп болды? Өйткені

«астана» сөзі қала атауы «Астана» болды. Орталықтың Алматыдан Астанаға көшуіне

не себеп болды? Астана қаласы Еуразия ортасы – орталықта орналасқан.

1-тапсырма. Мәтінді оқыңыз, аударыңыз [1, 444-б. 13-жаттығу].

Астана

Қазақ Республикасының ең алғашқы  астанасы    - Орынбор (1920-25), одан кейін

Қызылорда (1925-29), 1929 жылдан 1997 жылға дейін Алматы қалалары болды.

1997   жылы   қазанның   20-сында   Н.Ә.Назарбаев   «Ақмола   қаласын   Қазақстан

Республикасының   астанасы   деп   жариялау»   туралы   жарлыққа   қол   қойды,   1998   жылы

мамырдың   6-сында   Елбасының   жарлығымен   Қазақстан   Республикасының   астанасы

Ақмола қаласы Астана қаласы болып аталды. Осы жылғы маусымның 10-ында тәуелсіз

Қазақстанның   жаңа   астанасының   салтанатты   ашылу   рәсімі   өтті.   Сөйтіп,   енді   Астана

қаласы Қазақстан Республикасының жаңа астанасы болды. 

Аз уақыттың ішінде Астана қаласы көрікті қалаға айналды. Қала ортасынан ағып

өтетін   Есіл   өзнінің   екі   жағындағы   батпақ,   қалың   өскен   қамыстың   орны   қала   халқы

демалатын   жағажайға   айналды.   Астана   қаласында   Президент   сарайы,   Парламент

ғимараты, «Интеркотиненталь» қонақ үйі, Еуразия университетінің жаңа корпусы, Жастар

сарайы, министрліктердің үйлері, көп қабатты тұрғын үйлер мен ғимараттар бой көтерді.

Парламент үйінің алдында Төле би, Қазыбек би, Әйтеке бидің ескерткіштері орнатылды.

Аспанға   атылған   ақ   барыс   мүсіні   Қазақстанның   ХХІ   ғасырдағы   бақытты   болашағын

білдіріп тұр. 

Әсем Есілдің оң жағасында салынып жатқан жаңа Астананың сұлулығы ерікше.

Мұндағы салынып жатқан құрылыстар алыстан көз тартады. «Бәйтерек» ғимараты Астана

тұрғындарын, жақын, алыс шетелдерден келген қонақтарды таң қалдырады.

Астананың болашағы әлі алда. Ол Еуразиядағы ең әсем, сұлу, әйгілі қала болмақ. 

Астана   -   Қазақстан   Республикасының   саяси,   әкімшілік,   экономикалық,   мәдени

орталығы, бас қала.

2-тапсырма. Мына сөзтіркестерін оқып, орыс тіліне аударыңыз [1, 445-б. 14-жаттығу].

Қазақстан Республикасы; ең алғашқы астанасы; жарлыққа қол қою; Елбасының

Жарлығы   мен   тәуелсіз   Қазақстан;   салтанатты   ашылу   рәсімі;     аз   уақыттың   ішінде


көрікті   қалаға   айналу;   ағып   өтетін   Есіл   өзені;   қалаң   өскен   қамыс;   қала   халқы;   көп

қабатты тұрғын үйлер, аспанға атылған; бақытьты болашақ; көз тарту; жақын, алыс

шетелдерден келген қонақтар; таң қалдыру; бас қала.

3-тапсырма. Мына сөйлемдерге әр түрлі сұрақ қойыңыз [1, 446-б. 18-жаттығу].

1997   жылы   қазанның   20-сында   Н.Ә.Назарбаев   «Ақмола   қаласын   Қазақстан

Республикасының  астанасы деп жариялау»  туралы  жарлыққа  қол қойды. 1998 жылы

мамырдың   6-сында   Елбасының   жарлығымен   Қазақстан   Республикасының   астанасы

Ақмола қаласы Астана қаласы болып аталды. Осы жылғы маусымның 10-ында тәуелсіз

Қазақстанның жаңа астанасының салтанатты ашылу рәсімі өтті. Қала ортасынан

ағып өтетін Есіл өзнінің екі жағындағы батпақ, қалың өскен қамыстың орны қала халқы

демалатын   жағажайға   айналды.   Астана   қаласында   Президент   сарайы,   Парламент

ғимараты,   «Интеркотиненталь»   қонақ   үйі,   Еуразия   университетінің   жаңа   корпусы,

Жастар сарайы, министрліктердің үйлері, көп қабатты тұрғын үйлер мен ғимараттар

бой көтерді.

7.4-тақырып:Қазақ халқының тарихы, ұлттық тілі, салт-дәстүрі.

1-тапсырма. Сөздерді пайдалана отырып, сұхбат құрыңыз.

Сөздік   минимум:   Қазақ   халқы,   ұлт,   тайпа,   көнеден   бері,   ғасырлар   бойы,   мекендеген,

тараған, жүздер: ұлы жүз, орта жүз, кіші жүз, түркі тілдері, батыс гун, қазақ тілі,

діні.

Сөйлесім   үлгілері:   Қазақ   халқының   тарихы   туралы   не   білесіздер?   Қазақ   халқының

құрамына кірген рулар мен тайпалар біздің заманымызға дейінгі 4-3 ғасырлардан белгілі.

Қазіргі Қазақстан халқының саны қанша? 14,5 миллион шамасында.

2-тапсырма. Қазақтың ұлттық ойындары туралы әңгімелеңіз.

3-тапсырма. Сын есімдерді қазақ тіліне аударып, салыстырмалы және күшейтпелі шырай

жасаңыз [1, 320-б. 1-жаттығу].



Белый, сильный, большой, низкий, высокий, маленький, широкий, вкусный.

7.5-тақырып: Қазақстанның мәдениеті. Ұлттық өнері.

1-тапсырма. Сөздерді пайдалана отырып, сұхбат құрыңыз.

Сөздік минимум: Мәдениет, ұлттық сана, өркениет, ғылым, білім, өнер, қолөнер, спорт,

мүсін,   сахна,   сәулет,   кино,   опера,   балет,   әдебиет,   телерадио,   баспасөз,   баспахана,

кітапхана, сәулет  мәдениеті, демалыс, саябақ,  мұражай, қонақ үй, тарихи кешендер,

ұлттық ойын.

Сөйлесім үлгілері: Қазақстанның ұлттық өнерінің қандай салаларын (түрлерін) білесіз?

Қазақ халқында өнердің барлық түрі жақсы дамыған.

2-тапсырма. Өздік етістің жұрнағын қосыңыз. [1, 255-б. 21-жаттығу].

Шешу, қию, ойлау, жуу, қыру, көру, сақтау, тарау.

7.6-тақырып: Қазақстанның өнеркәсібі.

1-тапсырма. Сөздерді пайдалана отырып, сұхбат құрыңыз.

Сөздік минимум: Ауыр өнеркәсіп, жеңіл өнеркәсіп, өндіріс орындары, өндіру, өнім шығару,

өңдеу, тасымалдау, машина жасау, мұнай, алтын, күміс, мыс, қорғасын, қалайы, көмір,

тұз,   ізбес,   тамақ   өнеркәсібі,   сүт   өнімдері,   ауыл   шаруашылығы,   астық,   егін,   мал

шаруашылығы, дәнді дақыл.

Сөйлесім үлгілері: Халық шаруашылығының қандай салаларын білесіз?Ауыр индустрия,

жеңіл   өнеркәсіп,   кен   (орындары)   өндіру,   ауыл   шаруашылығының   түрлеріне   мал,   егін,

көкөніс, мақта шаруашылықтары т.б. жатады.

2-тапсырма. Мына үстеулерді пайдаланып сөйлем құраңыз [1, 324-б. 15-жаттығу].

Ешқайда, ілгері, алға, жолшыбай, анда, мында, жоғары.

3-тапсырма. Мына үстеулерді пайдаланып сөйлем құраңыз [1, 325-б. 21-жаттығу].

Өңкей, тым, аса, ең, өте, керемет, орасан, ылғи.

7.7-тақырып: Ұлы адамдар өмірінен.

Сөздік минимум: Ұлы, ұлылық, саналы,  табиғи дарын, еліне қызмет ету, білім  шыңы,

толығу, кемеліне келу, із қалдыру, болашақты болжау.

Сөйлесім үлгілері: «Ұлы» деген сөзді қалай түсінесіз? Ұлы адамдардан кімдерді білесіз?

1-тапсырма. Мәтінді оқып, орыс тіліне аударыңыз [1,  514-б. 6-жаттығу].

Абай

(1845-1904)

Қазақ   халқының   ұлы   ақыны   Абай   1845жылы   қазіргі   Семей   облысы,   Абай

ауданында туған. Абайдың әкесі өте қатал адам болса, шешесі, Ұлжан қайырымды, мінезі

жұмсақ тілге  бай  адам болған. әжесі  Зере мен анасы  Ұлжан Абайға  ертегілерді,  аңыз,

әңгімелерді айтып жақсы тәрбиелеп отырған. 

Әкесі Құнанбай Абайды тоғыз жасында Семейдегі діни мектепке береді. Семейде

жүргенде   ол   орыс   тілін   үйренуге   тырысады.   Үш   ай   орыс   мектебінде   оқиды.   Он   үш

жасында Абайды әкесі бұл оқудан қайта шығарып алады. 

Абай Пушкинді, Лермонтовты, Крыловты көп оқып, олардың шығармаларын қазақ

тіліне аударады. Абай аударған Пушкиннің «Татьянаның әні», Лермонтовтың «Қараңғы

түнде тау қалқып» деген өлеңдеріне ән шығарады.

Абайдың   «Болыс   болдым   мінекей»,   «Сегіз   аяқ»,   «Интернатта   оқып   жүр»   деген

өлеңдері   болыс-билерді   қатты  сынға  алады.  Ол  қазақ  халқын  мәдениетті   болуға,   орыс

халқынан үлгі алуға шақырады. Ол өзінің сөзінде: «Орыс тілі – дүниенің кілті. Орыс тілін

білсең, көкірек, көзің шайдай ашылады», - дейді.

Абай 1904жылы қайтыс болады. Ол өз шығармаларының кітап болып басылғанын

көре   алмай   кетті.   Абай   өлгеннен   кейін   -   1909   жылы   Петербургте   –   «Қазақтың   ақыны

Ыбыраһим Құнанбайұлының өлеңдері» деген атпен кітап болып шықты.

2-тапсырма. Мына сөз тіркестерін орыс тіліне аударыңыз [1, 515-б. 7-жаттығу].

Қазақ халқы, ұлы ақын, қатал адам, мінезі жұмсақ, тілге бай, шығарып алып,

үйренуге   тырысу,   ән   шығару,   қатты   сынға   алу,   үлгі   алуға   шақыру,   дүниенің   кілті,

көкірек; көзің шайдай ашылады, қайтыс болу; кітап болып шығу; кеңес дәуірі; дүние жүзі

біледі. Ақын өміріне арнау.

3-тапсырма. Сұрақтарға жауап беріңіз[1, 515-б. 10-жаттығу].

Абай   кім?   Абай   қайда   және   қашан   туған?   әкесі   мен   шешесі   қандайц   мінезді

адамдар  болатын?  Абайды  кім тәрбиеледі?  Ол қайда  оқыды? Нені  үйренуге  тырысты?

Кімнің   шығармаларын   көп   оқып,   қазақ   тіліне   аударуға   тырысты?   Ол   өзінің

шығармаларында   кімді   қатты   сынға   алады?   Абайдың   шығармалары   қашан   басылып

шықты? 


8.1-тақырып: Біздің университет.

1-тапсырма. Сөздерді пайдалана отырып, сұхбат құрыңыз.

Сөздік минимум: Университет, негізі қаланған жыл, ашылған кез, бірінші ректор, бірінші

факультет деканы, оқу ісі бөлімінің проректоры, ғылыми бөлім, оқу бөлімі, жатақхана,

оқу ғимараттары, бас ғимарат, жаңа бөлім, түрлі мамандық.

Сөйлесім   үлгілері:   Сіз   қай   университетте   оқисыз?С.Торайғыров   атындағы   Павлодар

мемлекеттік   университетінде   оқимын.   Қандай   мамандықтар   бар?   Әр   түрлі

мамандықтар бар.

 2-тапсырма. «Біздің университет» тақырыбында шағын шығарма жазыңыз.

8.2-тақырып: Менің мамандығым.

1-тапсырма. Сөздерді пайдалана отырып, сұхбат құрыңыз.

Сөздік   минимум:   Институт   атаулары,   кафедралар   атауы,   кафедра   меңгерушісі,

профессор, ғылым докторы, ғылым кандидаты, практикалық сабақтар.

Сөйлесім үлгілері: Сіз қай институттансыз? Мен қаржы-экономика институтынанмын.

Институтыңызда   қандай   мамандыққа   дайындайды?   Әр   түрлі.   Банк   ісі,   салық

қызметкері, қаржыгерлер.

2-тапсырма. «Менің мамандығым» тақырыбына шағын шығарма жазыңыз.

5В071200– «Машина жасау» мамандығы бойынша

9.1-тақырып.  Машина   жасау   өндірісінің   негіздері.   Кәсіби   терминдердің   қазақша   -

орысша   сөздігін   жасау.   Аударма   жасаудың   негізгі   принциптерін   үйрете   отырып,

арнайы мәтіндерді аударту. Мәтін бойынша сұрақтар құрастырып, оларға жауап бере

білу. Синтаксис туралы түсінік. Сөйлем, оның түрлері. Жай сөйлем туралы түсінік.

Сөйлемнің айтылу мақсатына қарай түрлері. Сұраулы сөйлем, оның жасалу жолдары.

[2 ] 178-бет,  92-93-жаттығу.



9.2-тақырып. Қозғалтқыштардың сипаттамалары. Мәтін бойынша терминдердің сөздігін

құрастыру. Мәтін бойынша сұрақтарға жауап бере білу, мәтіннің қысқаша мазмұнын айта

білу. Сөйлемнің мақсаттық түрлері. Бұйрықты сөйлем, оған тән интонация. [2 ] 182-бет,

99-жаттығу.



9.3-тақырып. Машина жасаудағы өнімнің өзіндік құны. Осы ұғымдарға байланысты жаңа

сөздер мен сөз тіркестерін меңгерту. Мәтін бойынша сұрақтар құрастырып, оларға жауап

бере білу. Сөйлемнің айтылу мақсатына қарай бөлінуі: Хабарлы сөйлемнің негізгі түрлері

- баяндау, суреттеу, түсіндіру. Сөйлемнің көңіл-күйге байланысты түрлері. Лепті сөйлем. [2

] 180-бет,  97-жаттығу.

9.4-тақырып.  Іштен жану қозғалқыштары.  Берілген тақырып бойынша жаңа сөздер мен

сөз   тіркестерін   меңгерту.   Меңгерілген   сөздер,   сөз   тіркестерін   пайдалана   отырып

сөйлемдер құрастыру.  Мәтін бойынша сұрақтар құрастырып, берілген мәселеге қатысты

өз ойын жеткізе білуі. Атаулы сөйлем. [2 ] 212бет,  123-жаттығу.

9.5-тақырып.  Көлік   және   коммуникация.  Тақырыпты   талдау,   жаңа   сөздер   мен   сөз

тіркестері туралы түсінік беру. Алдында өткен тіл материалын сөйлеу үрдісінде бекіту,

оның ішінде өз мамандығы, ерекшеліктері туралы мәтін құрастыру. Мәтіннің мазмұнын

қысқаша айта білуге  уйрету. Монологтың сипаттау түрін меңгерту.  Жай сөйлем туралы

түсінік. Жай сөйлемнің құрылымдық түрлері: жақты, жақсыз сөйлем. [2 ] 210-211бет

9.6-тақырып.  Машина   жасау   саласындағы   қайраткерлер.   Мәтінде     қолданылған

сөйлемдердің сипаттамасын беру.  байланысты терминдердің қазақша атауын, жаңа сөздер

мен   сөз   тіркестерін   меңгерту.   Кәсіби   терминдердің   орысша-қазақша   сөздігін   жасау.

Аударма   жасаудың   негізгі   тәсілдерін   үйрете   отырып,   арнайы   мәтіндерді   аудару.

Мамандыққа   бағытталған   тіл   дамыту   жұмыстарын   жүргізу.   Жай   сөйлемнің   түрлері.

Толымды сөйлем және толымсыз сөйлем. [2  212 бет



9.7-тақырып.   Машина   жасаудың   құрылымдық   бөліктері.   Осы   тақырыпқа   байланысты

кәсіби   терминдердің   орысша-қазақша   сөздігін   жасау.   Арнайы   мәтінді   аудару.   Мәтін

бойынша   сұрақтар   құрастырып,   олраға   жауап   бере   білу.   Сөйлем   мүшелері:   Сөйлем

мүшелерінің   құралымына   қарай   түрлері.   Тұрлаулы   мүшелер.   Бастауыш.   Оның   түбір,

көптік немесе тәуелдік тұлғада болатындығы. [2 ] 184-185бет,  102-103-жаттығу.

9.8-тақырып. Машина жасау технологиясының бүгіні мен болашағы. Тақырып бойынша

кәсіби терминдердің орысша-қазақша сөздігін жасау. Сөздікті пайдалана отырып, арнайы

мәтінді аудару,  қысқаша мазмұнын жеткізе білу.  Мәтін бойынша сұрақтар құрастырып,

оларға   жауап   бере   білу.   Тұрлаулы   мүшелер.   Баяндауыш.   Оның   негізгі   сұрақтары   мен

тұлғалық белгілері.  [2 ] 187бет,  104-106жаттығу.

9.9-тақырып.  Машина   жасау   өндірісін   дамыту   тәсілдері.  Тақырып   бойынша   кәсіби

терминдердің   орысша-қазақша  сөздігін  жасау.   Берілген   тақырып  бойынша   материалдар

жинап, аударма жасау. Мәтін бойынша сұрақтар құрастырып, оларға жауап беру, қысқаша

мазмұнын   айту.   Тақырыпқа   байланысты   тіл   дамыту   жұмыстарын   жүргізу.   Тұрлаусыз

мүшелер. Сөйлемнің бірыңғай мұшелері. Анықтауыш. [2 ] 198-200бет,  114-115-жаттығу.


9.10-тақырып.  Нарықтық кезеңінде машина жасау саласының даму мәселесі.  Тақырып

бойынша   терминдердің   қазақша   атауларын,   жаңа   сөздер   мен   сөз   тіркестерін   меңгерту.

Кәсіби   терминдердің   орысша-қазақша   сөздігін   жасау.   Арнайы   мәтінді   аудару.   Мәтін

бойынша   сұрақтар   құрастырып,   жауап   бере   білу.   Тақырып   бойынша   тіл   дамыту

жұмыстарын жүргізу. Пысықтауыш. Оның негізгі сұрақтары мен тұлғалық белгілері. [2 ]

193-195 бет,  111-112-жаттығу. 



9.11-тақырып. Механикалық толқын. Тақырыпқа қатысты терминдердің қазақша атауларын,

жаңа сөздер мен сөз тіркестерін меңгерту. Кәсіби терминдердің орысша-қазақша сөздігін

жасау.   Сөздікті   пайдалана   отырып   арнайы   мәтінді   аудару.   Мәтін   бойынша   сұрақтар

құрастырып,   оларға   жауап   бере   білу.   Толықтауыш.   Тура   толықтауыш   және   жанама

толықтауыш. 191-192 бет,  108-110-жаттығу. 

9.12-тақырып.  Көлік   және   адам.  Тақырыпқа   байланысты     терминдердің   қазақша

атауларын,  жаңа  сөздер  мен  сөз   тіркестерін   меңгерту.   Тақырыпқа  байланысты   қазақша

мәтіндерді сөздік арқылы түсініп оқи білу, қысқаша мазмұнын айту. Сөйлем мүшелерінде

өткенді қайталау. [2 ] 201-202 бет,  116-117-жаттығу.



9.13-тақырып.  Машинаның   адам   өміріндегі   рөлі.  Тақырып   бойынша     терминдердің

қазақша атауын, жаңа сөздер мен сөз тіркестерін меңгерту. Сөздікті пайдалана отырып,

арнайы мәтіндерді аудару. Мәтін бойынша сұрақтар құрастырып, оларға жауап бере білу.

Құрмалас сөйлем туралы  түсінік. Жай сөйлемнің  айырмашылығы. Құрмалас сөйлемнің

түрлері. Салалас құрмалас сөйлем, оның түрлері. [2 ]  221-222 бет

9.14-тақырып.   Техника және қоршаған орта. Тақырыпқа байланысты  терминдердің 

қазақша атауларын, жаңа сөздер мен сөз тіркестерін меңгерту.Кәсіби терминдердің 

орысша-қазақша сөздігін жасау. Арнайы мәтінді аудару. Мәтінмен жұмыс істеу (жоспар, 

сұрақтар, қысқаша мазмұнын айту). Ыңғайлас сөйлем. [2 ] 223-224 бет,  133-134-жаттығу. 



9.15-тақырып. Машина жасау өндірісінің кейбір динамикалық жақтары. Тақырып 

турасында материал жинап, өздігінен мәтін құрастыру, өз ойын, пікірлерін жеткізе білу. 

Алдында өткен тіл материалын сөйлеу үрдісінде бекіту. Түсіндірмелі салалас құрмалас 

сөйлем. [2 ] 226-227 бет,  139-140-жаттығу. 



5В071300 – «Көлік, көлік техникасы және технологиялары» мамандығы бойынша

9.1-тақырып.

 

Көлік   техникасы   өндірісінің   негіздері.   Кәсіби   терминдердің   қазақша   -

орысша сөздігін жасау. Аударма жасаудың негізгі принциптерін үйрете отырып, арнайы

мәтіндерді   аударту.   Мәтін   бойынша   сұрақтар   құрастырып,   оларға   жауап   бере   білу.

Синтаксис туралы түсінік. Сөйлем, оның түрлері. Жай сөйлем туралы түсінік. Сөйлемнің

айтылу мақсатына қарай түрлері. Сұраулы сөйлем, оның жасалу жолдары. [2 ] 178-бет,  92-

93-жаттығу.

9.2-тақырып.

 

Техника,   өнер   және   қолөнердің   тарихи   байланысы.  Мәтін   бойынша

терминдердің сөздігін құрастыру.  Мәтін бойынша сұрақтарға жауап  бере білу,  мәтіннің

қысқаша мазмұнын айта білу. Сөйлемнің мақсаттық түрлері. Бұйрықты сөйлем, оған тән

интонация. [2 ] 182-бет,  99-жаттығу.

9.3-тақырып. Техника және қоршаған орта. Мәтін бойынша сұрақтар құрастырып, оларға

жауап бере білу. Сөйлемнің айтылу мақсатына қарай бөлінуі: Хабарлы сөйлемнің негізгі

түрлері - баяндау, суреттеу, түсіндіру. Сөйлемнің көңіл-күйге байланысты түрлері. Лепті

сөйлем. [2 ] 180-бет,  97-жаттығу.

9.4-тақырып.

 

Қозғалтқыштардың   сипаттамалары.   Меңгерілген   сөздер,   сөз   тіркестерін



пайдалана отырып сөйлемдер құрастыру.  Мәтін бойынша сұрақтар құрастырып, берілген

мәселеге қатысты өз ойын жеткізе білуі. Атаулы сөйлем. [2 ] 212бет,  123-жаттығу.



9.5-тақырып.  Көлік   және   коммуникация

.

  Тақырыпты   талдау,   жаңа   сөздер   мен   сөз



тіркестері туралы түсінік беру. Алдында өткен тіл материалын сөйлеу үрдісінде бекіту,

оның ішінде өз мамандығы, ерекшеліктері туралы мәтін құрастыру. Мәтіннің мазмұнын



қысқаша айта білуге  уйрету. Монологтың сипаттау түрін меңгерту.  Жай сөйлем туралы

түсінік. Жай сөйлемнің құрылымдық түрлері: жақты, жақсыз сөйлем. [2 ] 210-211бет



9.6-тақырып.

 

Қазақстанның   темір   жолдары.   Мәтінде     қолданылған   сөйлемдердің

сипаттамасын   беру.     байланысты   терминдердің   қазақша   атауын,   жаңа   сөздер   мен   сөз

тіркестерін   меңгерту.   Кәсіби   терминдердің   орысша-қазақша   сөздігін   жасау.   Аударма

жасаудың   негізгі   тәсілдерін   үйрете   отырып,   арнайы   мәтіндерді   аудару.   Мамандыққа

бағытталған тіл дамыту жұмыстарын жүргізу. Жай сөйлемнің түрлері. Толымды сөйлем

және толымсыз сөйлем. [2  212 бет

9.7-тақырып.  Қазақстанның   кеме   жолдары

. 

Осы   тақырыпқа   байланысты   кәсіби

терминдердің   орысша-қазақша   сөздігін   жасау.   Арнайы   мәтінді   аудару.   Мәтін   бойынша

сұрақтар   құрастырып,   олраға   жауап   бере   білу.   Сөйлем   мүшелері:   Сөйлем   мүшелерінің

құралымына   қарай   түрлері.   Тұрлаулы   мүшелер.   Бастауыш.   Оның   түбір,   көптік   немесе

тәуелдік тұлғада болатындығы. [2 ] 184-185бет,  102-103-жаттығу.

9.8-тақырып.  Тасымалдау құбырлары.  Тақырып бойынша кәсіби терминдердің орысша-

қазақша   сөздігін   жасау.   Сөздікті   пайдалана   отырып,   арнайы   мәтінді   аудару,   қысқаша

мазмұнын  жеткізе  білу.  Мәтін  бойынша  сұрақтар  құрастырып,  оларға  жауап  бере  білу.

Тұрлаулы   мүшелер.   Баяндауыш.  Оның  негізгі  сұрақтары   мен  тұлғалық  белгілері.     [2  ]

187бет,  104-106жаттығу.

9.9-тақырып. Қазақстан транспорттық технологиясының потенциалы. Тақырып бойынша

кәсіби   терминдердің   орысша-қазақша   сөздігін   жасау.   Берілген   тақырып   бойынша

материалдар жинап, аударма жасау. Мәтін бойынша сұрақтар құрастырып, оларға жауап

беру, қысқаша мазмұнын айту. Тақырыпқа байланысты тіл дамыту жұмыстарын жүргізу.

Тұрлаусыз мүшелер. Сөйлемнің бірыңғай мұшелері. Анықтауыш. [2 ] 198-200бет,  114-115-

жаттығу.


9.10-тақырып. Қазақстан транспорттық технологиясының бүгіні мен болашағы. Тақырып

бойынша   терминдердің   қазақша   атауларын,   жаңа   сөздер   мен   сөз   тіркестерін   меңгерту.

Кәсіби   терминдердің   орысша-қазақша   сөздігін   жасау.   Арнайы   мәтінді   аудару.   Мәтін

бойынша   сұрақтар   құрастырып,   жауап   бере   білу.   Тақырып   бойынша   тіл   дамыту

жұмыстарын жүргізу. Пысықтауыш. Оның негізгі сұрақтары мен тұлғалық белгілері. [2 ]

193-195 бет,  111-112-жаттығу. 



9.11-тақырып.

 

Транспорттық   техника   жайында.  Тақырыпқа   қатысты   терминдердің

қазақша   атауларын,   жаңа   сөздер   мен   сөз   тіркестерін   меңгерту.   Кәсіби   терминдердің

орысша-қазақша сөздігін жасау. Сөздікті пайдалана отырып арнайы мәтінді аудару. Мәтін

бойынша сұрақтар құрастырып, оларға жауап бере білу. Толықтауыш. Тура толықтауыш

және жанама толықтауыш. 191-192 бет,  108-110-жаттығу. 



9.12-тақырып.  Транспорттық технологияның кейбір динамикалық жақтары

.

  Тақырыпқа



байланысты  терминдердің қазақша атауларын, жаңа сөздер мен сөз тіркестерін меңгерту.

Тақырыпқа   байланысты   қазақша   мәтіндерді   сөздік   арқылы   түсініп   оқи   білу,   қысқаша

мазмұнын айту. Сөйлем мүшелерінде өткенді қайталау. [2 ] 201-202 бет,  116-117-жаттығу.

9.13-тақырып.

 

Қазіргі   транспорттық   техниканың   жағдайы.  Тақырып   бойынша

терминдердің   қазақша   атауын,   жаңа   сөздер   мен   сөз   тіркестерін   меңгерту.   Сөздікті

пайдалана   отырып,   арнайы   мәтіндерді   аудару.   Мәтін   бойынша   сұрақтар   құрастырып,

оларға жауап бере білу. Құрмалас сөйлем туралы түсінік. Жай сөйлемнің айырмашылығы.

Құрмалас сөйлемнің түрлері. Салалас құрмалас сөйлем, оның түрлері. [2 ]  221-222 бет



9.14-тақырып.      Транспорттық   тасымалдаудың   негізгі   мәні.   Тақырыпқа   байланысты

терминдердің   қазақша   атауларын,   жаңа   сөздер   мен   сөз   тіркестерін   меңгерту.   Кәсіби

терминдердің орысша-қазақша сөздігін жасау.  Арнайы мәтінді аудару.  Мәтінмен жұмыс

істеу (жоспар, сұрақтар, қысқаша мазмұнын айту). Ыңғайлас сөйлем. [2 ] 223-224 бет,  133-

134-жаттығу. 

9.15-тақырып.    Транспорттық   тасымалдаудың   түрлері.   Тақырып   турасында   материал

жинап, өздігінен мәтін құрастыру,  өз ойын, пікірлерін жеткізе білу.  Алдында өткен тіл



материалын сөйлеу үрдісінде бекіту. Түсіндірмелі салалас құрмалас сөйлем. [2 ] 226-227

бет,  139-140-жаттығу. 



5В070900 – «Металлургия» мамандығы бойынша

9.1-тақырып.

 

Металдар мен қорытпалар. Кәсіби терминдердің қазақша - орысша сөздігін

жасау. Аударма жасаудың негізгі принциптерін үйрете отырып, арнайы мәтіндерді аударту.

Мәтін бойынша сұрақтар құрастырып, оларға жауап бере білу. Синтаксис туралы түсінік.

Сөйлем, оның түрлері. Жай сөйлем туралы түсінік. Сөйлемнің айтылу мақсатына қарай

түрлері. Сұраулы сөйлем, оның жасалу жолдары. [2 ] 178-бет,  92-93-жаттығу.



9.2-тақырып.

 

Конструкциялық   металдардың   негізгі   қасиеттері.  Мәтін   бойынша

терминдердің сөздігін құрастыру.  Мәтін бойынша сұрақтарға жауап  бере білу,  мәтіннің

қысқаша мазмұнын айта білу. Сөйлемнің мақсаттық түрлері. Бұйрықты сөйлем, оған тән

интонация. [2 ] 182-бет,  99-жаттығу.

9.3-тақырып.  Металлургия өндірісінің негіздері.  Мәтін бойынша сұрақтар құрастырып,

оларға жауап бере білу. Сөйлемнің айтылу мақсатына қарай бөлінуі: Хабарлы сөйлемнің

негізгі түрлері - баяндау, суреттеу, түсіндіру. Сөйлемнің көңіл-күйге байланысты түрлері.

Лепті сөйлем. [2 ] 180-бет,  97-жаттығу.



9.4-тақырып.

 

Болат. Меңгерілген сөздер, сөз тіркестерін  пайдалана отырып сөйлемдер



құрастыру.    Мәтін бойынша сұрақтар  құрастырып, берілген  мәселеге қатысты  өз ойын

жеткізе білуі. Атаулы сөйлем. [2 ] 212бет,  123-жаттығу.



9.5-тақырып.  Титан

.

  Тақырыпты талдау, жаңа сөздер мен сөз тіркестері туралы түсінік



беру. Алдында өткен тіл материалын сөйлеу үрдісінде бекіту, оның ішінде өз мамандығы,

ерекшеліктері туралы мәтін құрастыру. Мәтіннің мазмұнын қысқаша айта білуге уйрету.

Монологтың   сипаттау   түрін   меңгерту.   Жай   сөйлем   туралы   түсінік.   Жай   сөйлемнің

құрылымдық түрлері: жақты, жақсыз сөйлем. [2 ] 210-211бет



9.6-тақырып.

 

Титан   қорытпалары.   Мәтінде     қолданылған   сөйлемдердің   сипаттамасын

беру.     байланысты   терминдердің   қазақша   атауын,   жаңа   сөздер   мен   сөз   тіркестерін

меңгерту. Кәсіби терминдердің орысша-қазақша сөздігін жасау. Аударма жасаудың негізгі

тәсілдерін үйрете отырып, арнайы мәтіндерді аудару. Мамандыққа бағытталған тіл дамыту

жұмыстарын жүргізу. Жай сөйлемнің түрлері. Толымды сөйлем және толымсыз сөйлем. [2

212 бет

9.7-тақырып.  Мыс

. 

Осы   тақырыпқа  байланысты  кәсіби   терминдердің   орысша-қазақша

сөздігін жасау. Арнайы мәтінді аудару. Мәтін бойынша сұрақтар құрастырып, олраға жауап

бере білу. Сөйлем мүшелері: Сөйлем мүшелерінің құралымына қарай түрлері. Тұрлаулы

мүшелер. Бастауыш. Оның түбір, көптік немесе тәуелдік тұлғада болатындығы. [2 ] 184-

185бет,  102-103-жаттығу.

9.8-тақырып.  Темір.  Тақырып   бойынша   кәсіби  терминдердің   орысша-қазақша   сөздігін

жасау. Сөздікті пайдалана отырып, арнайы мәтінді аудару, қысқаша мазмұнын жеткізе білу.

Мәтін   бойынша   сұрақтар   құрастырып,   оларға   жауап   бере   білу.   Тұрлаулы   мүшелер.

Баяндауыш. Оның негізгі сұрақтары мен тұлғалық белгілері.  [2 ] 187бет,  104-106жаттығу.



9.9-тақырып.  Цинк.  Тақырып   бойынша   кәсіби   терминдердің   орысша-қазақша   сөздігін

жасау.  Берілген  тақырып бойынша материалдар  жинап,  аударма жасау.  Мәтін бойынша

сұрақтар   құрастырып,   оларға   жауап   беру,   қысқаша   мазмұнын   айту.   Тақырыпқа

байланысты тіл дамыту жұмыстарын жүргізу.  Тұрлаусыз мүшелер. Сөйлемнің бірыңғай

мұшелері. Анықтауыш. [2 ] 198-200бет,  114-115-жаттығу.

9.10-тақырып. Металлургия және кен байыту саласындағы ғалымдар өмірінен. Тақырып

бойынша   терминдердің   қазақша   атауларын,   жаңа   сөздер   мен   сөз   тіркестерін   меңгерту.

Кәсіби   терминдердің   орысша-қазақша   сөздігін   жасау.   Арнайы   мәтінді   аудару.   Мәтін

бойынша   сұрақтар   құрастырып,   жауап   бере   білу.   Тақырып   бойынша   тіл   дамыту

жұмыстарын жүргізу. Пысықтауыш. Оның негізгі сұрақтары мен тұлғалық белгілері. [2 ]

193-195 бет,  111-112-жаттығу. 



9.11-тақырып.

 

Жер байлығы. Тақырыпқа қатысты терминдердің қазақша атауларын, жаңа

сөздер мен сөз тіркестерін меңгерту. Кәсіби терминдердің орысша-қазақша сөздігін жасау.

Сөздікті пайдалана отырып арнайы мәтінді аудару. Мәтін бойынша сұрақтар құрастырып,

оларға жауап бере білу. Толықтауыш. Тура толықтауыш және жанама толықтауыш. 191-192

бет,  108-110-жаттығу. 



9.12-тақырып.  Сирек   кездесетін   металдар

.

  Тақырыпқа   байланысты     терминдердің



қазақша   атауларын,   жаңа  сөздер  мен  сөз  тіркестерін   меңгерту.   Тақырыпқа  байланысты

қазақша   мәтіндерді   сөздік   арқылы   түсініп   оқи   білу,   қысқаша   мазмұнын   айту.   Сөйлем

мүшелерінде өткенді қайталау. [2 ] 201-202 бет,  116-117-жаттығу.

9.13-тақырып.

 

ТМД   мемлекеттерінің   ішіндегі   Қаақстанның   орны.  Тақырып   бойынша

терминдердің   қазақша   атауын,   жаңа   сөздер   мен   сөз   тіркестерін   меңгерту.   Сөздікті

пайдалана   отырып,   арнайы   мәтіндерді   аудару.   Мәтін   бойынша   сұрақтар   құрастырып,

оларға жауап бере білу. Құрмалас сөйлем туралы түсінік. Жай сөйлемнің айырмашылығы.

Құрмалас сөйлемнің түрлері. Салалас құрмалас сөйлем, оның түрлері. [2 ]  221-222 бет



9.14-тақырып. 

    Металдардың   геологиялық-экономикалық   маңызы.   Тақырыпқа

байланысты  терминдердің қазақша атауларын, жаңа сөздер мен сөз тіркестерін меңгерту.

Кәсіби терминдердің орысша-қазақша сөздігін жасау.  Арнайы мәтінді аудару.  Мәтінмен

жұмыс істеу (жоспар, сұрақтар, қысқаша мазмұнын айту). Ыңғайлас сөйлем. [2 ] 223-224

бет,  133-134-жаттығу. 



9.15-тақырып.    Қазақстанның   қазба   орындары.  Тақырып   турасында   материал   жинап,

өздігінен мәтін құрастыру, өз ойын, пікірлерін жеткізе білу. Алдында өткен тіл материалын

сөйлеу үрдісінде бекіту. Түсіндірмелі салалас құрмалас сөйлем. [2 ] 226-227 бет,  139-140-

жаттығу. 



5В090100 – «Көлікті пайдалану және жүк қозғалысы мен тасымалдауды

ұйымдастыру» мамандығы бойынша

9.1-тақырып.

 

Тасымалдауды   ұйымдастыру.   Кәсіби   терминдердің   қазақша   -   орысша

сөздігін жасау. Аударма жасаудың негізгі принциптерін үйрете отырып, арнайы мәтіндерді

аударту. Мәтін бойынша сұрақтар құрастырып, оларға жауап бере білу. Синтаксис туралы

түсінік. Сөйлем, оның түрлері. Жай сөйлем туралы түсінік. Сөйлемнің айтылу мақсатына

қарай түрлері. Сұраулы сөйлем, оның жасалу жолдары. [2 ] 178-бет,  92-93-жаттығу.



9.2-тақырып.

 

Контейнерлік   тасымалдау.  Мәтін   бойынша   терминдердің   сөздігін

құрастыру. Мәтін бойынша сұрақтарға жауап бере білу, мәтіннің қысқаша мазмұнын айта

білу. Сөйлемнің мақсаттық түрлері. Бұйрықты сөйлем, оған тән интонация. [2 ] 182-бет,

99-жаттығу.

9.3-тақырып.  Мультимодальды   тасымалдау.  Мәтін   бойынша   сұрақтар   құрастырып,

оларға жауап бере білу. Сөйлемнің айтылу мақсатына қарай бөлінуі: Хабарлы сөйлемнің

негізгі түрлері - баяндау, суреттеу, түсіндіру. Сөйлемнің көңіл-күйге байланысты түрлері.

Лепті сөйлем. [2 ] 180-бет,  97-жаттығу.



9.4-тақырып.

 

Темір   жол   көлігімен   тасымалдау.   Меңгерілген   сөздер,   сөз   тіркестерін



пайдалана отырып сөйлемдер құрастыру.  Мәтін бойынша сұрақтар құрастырып, берілген

мәселеге қатысты өз ойын жеткізе білуі. Атаулы сөйлем. [2 ] 212бет,  123-жаттығу.



9.5-тақырып.  Темір жол бойынша жүкті алу ережелері

.

  Тақырыпты талдау, жаңа сөздер



мен сөз тіркестері туралы түсінік беру. Алдында өткен тіл материалын сөйлеу үрдісінде

бекіту,   оның   ішінде   өз   мамандығы,   ерекшеліктері   туралы   мәтін   құрастыру.   Мәтіннің

мазмұнын қысқаша айта білуге уйрету. Монологтың сипаттау түрін меңгерту. Жай сөйлем

туралы  түсінік.  Жай сөйлемнің құрылымдық түрлері:  жақты, жақсыз сөйлем. [2 ] 210-

211бет

9.6-тақырып.

 

Қазақстан   транспорттық   технологиясының   потенциалы.   Мәтінде

қолданылған   сөйлемдердің   сипаттамасын   беру.     байланысты   терминдердің   қазақша

атауын, жаңа сөздер мен сөз тіркестерін меңгерту. Кәсіби терминдердің орысша-қазақша



сөздігін жасау.  Аударма жасаудың  негізгі  тәсілдерін  үйрете отырып, арнайы  мәтіндерді

аудару. Мамандыққа бағытталған тіл дамыту жұмыстарын жүргізу. Жай сөйлемнің түрлері.

Толымды сөйлем және толымсыз сөйлем. [2  212 бет

9.7-тақырып.  Қазақстан   транспорттық   технологиясының   бүгіні   мен   болашағы

. 

Осы

тақырыпқа   байланысты   кәсіби   терминдердің   орысша-қазақша   сөздігін   жасау.   Арнайы



мәтінді  аудару.   Мәтін  бойынша  сұрақтар  құрастырып,  олраға  жауап   бере   білу.   Сөйлем

мүшелері: Сөйлем мүшелерінің құралымына қарай түрлері. Тұрлаулы мүшелер. Бастауыш.

Оның   түбір,   көптік   немесе   тәуелдік   тұлғада   болатындығы.   [2   ]   184-185бет,     102-103-

жаттығу.


9.8-тақырып. Транспорттық техникамен тасымалдау жайында. Тақырып бойынша кәсіби

терминдердің орысша-қазақша сөздігін жасау. Сөздікті пайдалана отырып, арнайы мәтінді

аудару,   қысқаша   мазмұнын   жеткізе   білу.   Мәтін   бойынша   сұрақтар   құрастырып,   оларға

жауап бере білу. Тұрлаулы мүшелер. Баяндауыш. Оның негізгі сұрақтары мен тұлғалық

белгілері.  [2 ] 187бет,  104-106жаттығу.

9.9-тақырып.  Транспорттық   технологияның   кейбір   динамикалық   жақтары.  Тақырып

бойынша   кәсіби   терминдердің   орысша-қазақша   сөздігін   жасау.   Берілген   тақырып

бойынша   материалдар   жинап,   аударма   жасау.   Мәтін   бойынша   сұрақтар   құрастырып,

оларға   жауап   беру,   қысқаша   мазмұнын   айту.   Тақырыпқа   байланысты   тіл   дамыту

жұмыстарын  жүргізу.  Тұрлаусыз  мүшелер. Сөйлемнің бірыңғай мұшелері. Анықтауыш.

[2 ] 198-200бет,  114-115-жаттығу.



9.10-тақырып.  Қазіргі   транспорттық   техниканың   жағдайы.  Тақырып   бойынша

терминдердің   қазақша   атауларын,   жаңа   сөздер   мен   сөз   тіркестерін   меңгерту.   Кәсіби

терминдердің   орысша-қазақша   сөздігін   жасау.   Арнайы   мәтінді   аудару.   Мәтін   бойынша

сұрақтар   құрастырып,   жауап   бере   білу.   Тақырып   бойынша   тіл   дамыту   жұмыстарын

жүргізу. Пысықтауыш. Оның негізгі сұрақтары мен тұлғалық белгілері. [2 ] 193-195 бет,

111-112-жаттығу. 



9.11-тақырып.

 

Транспорттық   тасымалдаудың   негізгі   мәні.  Тақырыпқа   қатысты

терминдердің   қазақша   атауларын,   жаңа   сөздер   мен   сөз   тіркестерін   меңгерту.   Кәсіби

терминдердің орысша-қазақша сөздігін жасау. Сөздікті пайдалана отырып арнайы мәтінді

аудару. Мәтін бойынша сұрақтар құрастырып, оларға жауап бере білу. Толықтауыш. Тура

толықтауыш және жанама толықтауыш. 191-192 бет,  108-110-жаттығу. 



9.12-тақырып.  Транспорттық   тасымалдаудың   түрлері

.

  Тақырыпқа   байланысты



терминдердің қазақша атауларын, жаңа сөздер мен сөз тіркестерін меңгерту. Тақырыпқа

байланысты қазақша мәтіндерді сөздік арқылы түсініп оқи білу, қысқаша мазмұнын айту.

Сөйлем мүшелерінде өткенді қайталау. [2 ] 201-202 бет,  116-117-жаттығу.

9.13-тақырып.

 

Көлікпен тасымалданатын жүктерді орау мен белгілеу. Тақырып бойынша

терминдердің   қазақша   атауын,   жаңа   сөздер   мен   сөз   тіркестерін   меңгерту.   Сөздікті

пайдалана   отырып,   арнайы   мәтіндерді   аудару.   Мәтін   бойынша   сұрақтар   құрастырып,

оларға жауап бере білу. Құрмалас сөйлем туралы түсінік. Жай сөйлемнің айырмашылығы.

Құрмалас сөйлемнің түрлері. Салалас құрмалас сөйлем, оның түрлері. [2 ]  221-222 бет



9.14-тақырып. Көлікпен тасымалданатын жүктерді орау мен белгілеу. Тақырыпқа байла-

нысты терминдердің қазақша атауларын, жаңа сөздер мен сөз тіркестерін меңгерту. Кәсіби

терминдердің орысша-қазақша сөздігін жасау.  Арнайы мәтінді аудару.  Мәтінмен жұмыс

істеу (жоспар, сұрақтар, қысқаша мазмұнын айту). Ыңғайлас сөйлем. [2 ] 223-224 бет,  133-

134-жаттығу. 

9.15-тақырып.    Жүктерді   тасымалдау   тәсілдері.  Тақырып   турасында   материал   жинап,

өздігінен мәтін құрастыру, өз ойын, пікірлерін жеткізе білу. Алдында өткен тіл материалын

сөйлеу үрдісінде бекіту. Түсіндірмелі салалас құрмалас сөйлем. [2 ] 226-227 бет,  139-140-

жаттығу. 



5В07300 – «Стандарттау, сертификаттау және метрология» мамандығы бойынша

9.1-тақырып.

 

Метрология   негіздері.   Кәсіби   терминдердің   қазақша   -   орысша   сөздігін

жасау. Аударма жасаудың негізгі принциптерін үйрете отырып, арнайы мәтіндерді аударту.

Мәтін бойынша сұрақтар құрастырып, оларға жауап бере білу. Синтаксис туралы түсінік.

Сөйлем, оның түрлері. Жай сөйлем туралы түсінік. Сөйлемнің айтылу мақсатына қарай

түрлері. Сұраулы сөйлем, оның жасалу жолдары. [2 ] 178-бет,  92-93-жаттығу.



9.2-тақырып.

 

Стандарттау және сертификаттау негіздері.  Мәтін бойынша терминдердің



сөздігін   құрастыру.   Мәтін   бойынша   сұрақтарға   жауап   бере   білу,   мәтіннің   қысқаша

мазмұнын айта білу. Сөйлемнің мақсаттық түрлері. Бұйрықты сөйлем, оған тән интонация.

[2 ] 182-бет,  99-жаттығу.

9.3-тақырып.  Халықаралық, өңірлік стандарттар. Мәтін бойынша сұрақтар құрастырып,

оларға жауап бере білу. Сөйлемнің айтылу мақсатына қарай бөлінуі: Хабарлы сөйлемнің

негізгі түрлері - баяндау, суреттеу, түсіндіру. Сөйлемнің көңіл-күйге байланысты түрлері.

Лепті сөйлем. [2 ] 180-бет,  97-жаттығу.



9.4-тақырып.

 

Шет   мемлекеттердің   ұлттық   стандарттары.   Меңгерілген   сөздер,   сөз



тіркестерін   пайдалана   отырып   сөйлемдер   құрастыру.     Мәтін   бойынша   сұрақтар

құрастырып, берілген мәселеге қатысты өз ойын жеткізе білуі. Атаулы сөйлем. [2 ] 212бет,

123-жаттығу.

    9.5-тақырып.      Стандарттау   жөніндегі   нормативтік   құжаттарын   қолдану

.

  Тақырыпты



талдау,   жаңа   сөздер   мен   сөз   тіркестері   туралы   түсінік   беру.   Алдында   өткен   тіл

материалын сөйлеу үрдісінде бекіту, оның ішінде өз мамандығы, ерекшеліктері туралы

мәтін құрастыру. Мәтіннің мазмұнын қысқаша айта білуге уйрету. Монологтың сипаттау

түрін меңгерту. Жай сөйлем туралы түсінік. Жай сөйлемнің құрылымдық түрлері: жақты,

жақсыз сөйлем. [2 ] 210-211бет

9.6-тақырып.

 

Техниқалық-экономиқалық ақпарат жіктеуіштері, ережелер, нұсқаулар  мен

ұсынымдар.   Мәтінде     қолданылған   сөйлемдердің   сипаттамасын   беру.     байланысты

терминдердің   қазақша   атауын,   жаңа   сөздер   мен   сөз   тіркестерін   меңгерту.   Кәсіби

терминдердің орысша-қазақша сөздігін жасау. Аударма жасаудың негізгі тәсілдерін үйрете

отырып,   арнайы   мәтіндерді   аудару.   Мамандыққа   бағытталған   тіл   дамыту   жұмыстарын

жүргізу. Жай сөйлемнің түрлері. Толымды сөйлем және толымсыз сөйлем. [2  212 бет

9.7-тақырып.  Стандарттау   жөніндегі   ережелер,   нормалар   мен   ұсынымдар

. 

Осы

тақырыпқа   байланысты   кәсіби   терминдердің   орысша-қазақша   сөздігін   жасау.   Арнайы



мәтінді  аудару.   Мәтін  бойынша  сұрақтар  құрастырып,  олраға  жауап   бере   білу.   Сөйлем

мүшелері: Сөйлем мүшелерінің құралымына қарай түрлері. Тұрлаулы мүшелер. Бастауыш.

Оның   түбір,   көптік   немесе   тәуелдік   тұлғада   болатындығы.   [2   ]   184-185бет,     102-103-

жаттығу.


9.8-тақырып.  Өнім сапасын басқару.  Тақырып бойынша кәсіби терминдердің орысша-

қазақша   сөздігін   жасау.   Сөздікті   пайдалана   отырып,   арнайы   мәтінді   аудару,   қысқаша

мазмұнын  жеткізе  білу.  Мәтін  бойынша  сұрақтар  құрастырып,  оларға  жауап  бере  білу.

Тұрлаулы   мүшелер.   Баяндауыш.  Оның  негізгі  сұрақтары   мен  тұлғалық  белгілері.     [2  ]

187бет,  104-106жаттығу.

9.9-тақырып.  Жүйедегі сертификаттау ережесі.  Тақырып бойынша кәсіби терминдердің

орысша-қазақша сөздігін жасау. Берілген тақырып бойынша материалдар жинап, аударма

жасау. Мәтін бойынша сұрақтар құрастырып, оларға жауап беру, қысқаша мазмұнын айту.

Тақырыпқа байланысты тіл дамыту жұмыстарын жүргізу. Тұрлаусыз мүшелер. Сөйлемнің

бірыңғай мұшелері. Анықтауыш. [2 ] 198-200бет,  114-115-жаттығу.

9.10-тақырып.  Қазақстан   Республикасының   территориясында   жүретін   нормалық

құжаттар.  Тақырып   бойынша   терминдердің   қазақша   атауларын,   жаңа   сөздер   мен   сөз

тіркестерін   меңгерту.   Кәсіби   терминдердің   орысша-қазақша   сөздігін   жасау.   Арнайы

мәтінді аудару. Мәтін бойынша сұрақтар құрастырып, жауап бере білу. Тақырып бойынша

тіл   дамыту   жұмыстарын   жүргізу.   Пысықтауыш.   Оның   негізгі   сұрақтары   мен   тұлғалық

белгілері. [2 ] 193-195 бет,  111-112-жаттығу. 



9.11-тақырып.

 

Сертификаттау,   халықаралық   және   регионалдық   сертификаттау.

Тақырыпқа қатысты  терминдердің қазақша  атауларын, жаңа сөздер  мен сөз тіркестерін

меңгерту.   Кәсіби   терминдердің   орысша-қазақша   сөздігін   жасау.   Сөздікті   пайдалана

отырып арнайы мәтінді аудару. Мәтін бойынша сұрақтар құрастырып, оларға жауап бере

білу.  Толықтауыш.  Тура  толықтауыш  және жанама толықтауыш.  191-192 бет,   108-110-

жаттығу. 

9.12-тақырып.  Сертификаттау   органдары   және   сынақ   зертханалары

.

  Тақырыпқа



байланысты  терминдердің қазақша атауларын, жаңа сөздер мен сөз тіркестерін меңгерту.

Тақырыпқа   байланысты   қазақша   мәтіндерді   сөздік   арқылы   түсініп   оқи   білу,   қысқаша

мазмұнын айту. Сөйлем мүшелерінде өткенді қайталау. [2 ] 201-202 бет,  116-117-жаттығу.

9.13-тақырып.

 

Мемлекеттік   стандарт   комитетінің   ғалыми-зерттеу   үйымдары.  Тақырып

бойынша     терминдердің   қазақша   атауын,   жаңа   сөздер   мен   сөз   тіркестерін   меңгерту.

Сөздікті   пайдалана   отырып,   арнайы   мәтіндерді   аудару.   Мәтін   бойынша   сұрақтар

құрастырып,  оларға   жауап   бере  білу.   Құрмалас  сөйлем  туралы  түсінік.   Жай сөйлемнің

айырмашылығы. Құрмалас сөйлемнің түрлері. Салалас құрмалас сөйлем, оның түрлері.

[2 ]  221-222 бет

9.14-тақырып.  Шет   мемлекеттер   ұйымдарының   стандарттарын   қолдану.   Тақырыпқа

байланысты  терминдердің қазақша атауларын, жаңа сөздер мен сөз тіркестерін меңгерту.

Кәсіби терминдердің орысша-қазақша сөздігін жасау.  Арнайы мәтінді аудару.  Мәтінмен

жұмыс істеу (жоспар, сұрақтар, қысқаша мазмұнын айту). Ыңғайлас сөйлем. [2 ] 223-224

бет,  133-134-жаттығу. 

9.15-тақырып.  Ресми танылған сертификаттау органдары. Тақырып турасында материал

жинап, өздігінен мәтін құрастыру,  өз ойын, пікірлерін жеткізе білу.  Алдында өткен тіл

материалын сөйлеу үрдісінде бекіту. Түсіндірмелі салалас құрмалас сөйлем. [2 ] 226-227

бет,  139-140-жаттығу. 



Барлық мамандықтарға ортақ тақырыптар

10.1-тақырып: Іскерлік. Іскерлік кездесу.

Сөздік минимум: Іскерлік, табандылық, тиімді жолды табу, шешімін табу, жақсы нәтиже,

пайдалы іс, еңбек қуанышы, орынды, залалсыз әрекет.

10.2-тақырып: Ресми қабылдауда.

Сөздік   минимум:   Елбасы,   ректор,   директор,   мекеме   бастығы,   бөлім   бастығы,   бөлім

меңгерушісі, қабылдау күндері, қабылдау уақыты, шұғыл іс, қабылдауға тіркелу.

10.3-тақырып: Баспасөз маслихаты.

Сөздік минимум: Баспасөз, маслихат, шара, шақыру, арнайы тапсырма, қысқа тұжырым,

пресс-релиз, мәлімдеме, мәлімхат, баспасөзде жариялау.

10.4-тақырып:   Семинар.   Ғылыми   конференция.   Сөздік   минимум:   Баяндама,   өзекті

мәселе, семинар тақырыбы, ұйымдастыру, қатысу, тыңдау, сөз сөйлеу, ұсыныс айту, сұрақ

қою, жауап беру, секция жұмысы, хаттама жазу.

10.5-тақырып: Мәжіліс. Келіссөз. 

Сөздік   минимум:   Келіссөз,   шарт   жасау,   фирма,   өндіріс   мүддесі,   мүдделі,   бейбіт   шарт,

мемлекетаралық шарт, ұзақ мерзімді шарт, биржалық мәселе, контракт, делдалдық мәміле.

10.6-тақырып: Жұмысқа қабылдау.

Сөздік минимум: Жұмысқа қабылдау,  негізіг шарт, білімділік, біліктілік, шартқа келісу,

талапты орындау, міндетті білу, мемлекеттік тілде еркін сөйлеу, шет ел тілін білу, іскерлік

қабілет, ұйымдастыру қабілеті.



10.6-тақырып: Жұмыс орны.

Сөздік   минимум:   Жұмыс   орны,   орталықта,   қаланың   ортасында,   қаланың   шетінде,

ықшамауданда, Ломов көшесінде, Кутузов даңғылында, бес қабатты ғимарат.

10.7-тақырып: Ұжым. Еңбек тәртібі.


Сөздік   минимум:   Ұжым,   ұжым   мүшелері,   психологиялық   ахуал,   қолайлы   жағдай,

сыйласым, ұстамдылық, еңбек тәртібі, заңға сүйену, заңды мойындау, ортақ мүдде.



ӘДЕБИЕТТЕР

Негізгі әдебиеттер тізімі:

1. Бектұров Ш.К., Бектұрова А.Ш. Казахский язык для всех. Алматы: Атамұра, 2004.

2. Бектұров Ш.К., Қазақ тілі. Алматы: Атамұра, 2006. 

3. Оралбай Н., Құрманалиев К. Қазақ тілі. Алматы: Арыс, 2007. 

      4. Қасым Б., Молдасанов Е. Қазақ тілі. Алматы, 2003ж.

5.   Мусинов   А.,ж.б.Қазақ   тілі:Студенттерге   арналған   окулық   /А.Мусинов,

М.Мухеметқалиева,  

    Е.Құдайбергенов. Алматы,1995.

6. Рахимжанов К.Х, Акошева М.К. Профессионально ориентированный гос.язык для      

    строительных специальностей. Повлодар, 2005. 



Қосымша әдебиеттер тізімі:

7.   Қазақстан Республикасының Конститутциясы. Алматы: «Жеті жарғы», 1998.

8.   Бектұров Ш.К., Бектұрова А.Ш. Қазақ тілі для начинающих. Алматы: Рауан, 1994.

9.   Бектұров Ш.К. Читаем газеты на казахском языке. Қазақша газеттерді оқып үйренейік.

      Алматы: ВШП  «Әділет», 1999.

10. Белботаев А., Тукебаева Ж.. Казахский язык для начинающих /1-3 книги/. Алматы:  

      Қазақстан, 1994.

11. Оралбаева Н. Қазақ тілін үйренеміз. Алматы: «Мектеп», 1989.

12. Тургамбаева Б., Линко Т. Вы говорите по-казахски? /Самоучитель казахского языка/ 

      Алматы: Балауса, 1992.

13. Сейіт Кенжеахметов. Қазақтың салт-дәстүрлері мен әдет-ғұрыптары. Алматы: 

      «Ана  тілі», 1994.

14. Қазақ мақал-мәтелдері. Құрастырған Ж. Малайсарин. Алматы: «Ана тілі» ЖШС, 2003.

15. Б.Қ.Капасова, Б.Х.Әбдіжүсіпова. Қазақ тілі 10 сынып. Астана: Арман ПВ, 2006.

16. Аханов К. Тіл білімінің негіздері. Алматы: Рауан, 2002.

 

Сөздіктер:

19. Х. Махмудов, Ғ. Мұсабаев. Қазақша-орысша сөздік. Алматы, 1989.

20. Қазақ тілінің орфографиялық сөздігі. Алматы: Қазақстан, 2001.

21. Ү. Кеңесбаев. Қазақ тілінің фразеологиялық сөздігі. Алматы: Ғылым, 1977.

22. Қысқаша орысша-қазақша сөздік /жалпы редакциясын басқарған Қаз ССР ҒА-ның   

      корреспондент мүшесі, профессор Ш.Ш. Сарыбаев/. Алматы: Қазақ совет 

      энциклопедиясының бас редакциясы, 1987.

23. В. Франк. Орысша-қазақша-ағылшынша пәндік тақырыптық сөздік. Алматы, 2000.

24. Орысша-қазақша фразеологиялық сөздік. Алматы: Ғылым, 1985. 

25.  Емлесі қиын сөздер. Алматы: «Балауса»  2000

26.  Синонимдер сөздігі: – Алматы, 2001. 

27.  М. Белбаева. Қазақ тілінің омонимдер сөздігі. Алматы: «Мектеп», 1988.

28.  А. Ибатов. Қазақ тілінің туынды сөздер сөздігі. Алматы: Мектеп, 1988.



Document Outline

  • Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі
  • (қолы) (аты-жөні)
  • 9.1-тақырып. Машина жасау өндірісінің негіздері. Кәсіби терминдердің қазақша - орысша сөздігін жасау. Аударма жасаудың негізгі принциптерін үйрете отырып, арнайы мәтіндерді аударту. Мәтін бойынша сұрақтар құрастырып, оларға жауап бере білу. Синтаксис туралы түсінік. Сөйлем, оның түрлері. Жай сөйлем туралы түсінік. Сөйлемнің айтылу мақсатына қарай түрлері. Сұраулы сөйлем, оның жасалу жолдары. [2 ] 178-бет, 92-93-жаттығу.
  • Қосымша әдебиеттер тізімі:


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет