Әдістемелік құрал


қолданып, қосындыны есептеудің



Pdf көрінісі
бет26/63
Дата05.04.2023
өлшемі1,24 Mb.
#79685
1   ...   22   23   24   25   26   27   28   29   ...   63
Байланысты:
Алгоритм және оның мүмкіндіктері

қолданып, қосындыны есептеудің 
циклдік алгоритмінің блок-
схемасы 
34- сұлба. «процесс» және «шешім» 
блоктарын қолданып қосындыны 
есептеудің циклдік алгоритмінің 
блок-схемасы 
 
АЛГОРИТМНІҢ ҚҰРЫЛЫМДЫҚ СХЕМАСЫ. 
БЛОК – СХЕМАЛАР 
 
 
Алгоритмдер сипаттамасының, көрсетілімінің әдістері өте көп. Алгоритм 
ішінде төрт түріне тоқталамыз: табиғи тіл, графикалық тіл, алгорритмдік тіл және 
бағдарламалау тілі. Көрсетілімнің әр түрлі алгоритмдерді сипаттаудың өз 
орындаушысына бағытталған өзіндік құралдары бар:
- Табиғи тіл – орыс, қазақ, ағылшын тілдерінің сөздері;
- Графикалық тіл - әрекеттер сипаттамасы бар графикалық схемалар;
- Алгоритмдік тіл - әрекет немесе орындаушыға арналған командалар 
мағынасы берілетін табиғи тілдің белгілі сөздері; 
- Бағдарламалау тілі – бағдарламалау тілінің командалары.
Алгоритмнің құрылымын құру, әдістерін үйрену үш көрсетілімдер бірден 
жүреді: алгоримдік тілде, блок – схемалар түрінде, бағдарламалау тілінде. 
Көрсетілім әдістерінің әрқайсысының алгоритмдерін сипаттайтын құралдарының 
элементтері қажеттігіне қарай еңгізіліп отырады. 
Сызықтық форма компактілі және көрнекті болып келеді. Алгоритм, өзара 
байланысқан болктар, олардың әрқайсысы бір немесе бірнеше операторлардың 
орындалуына сәйкес келеді, кезегі түрінде суреттеледі. Бұндай сызықтың елестету 
алгоритм блок – схемасы деп атайды. 
Алгоритмдердің жеке блоктары өзара сызықтың сыртқы қоршауымен 
параллель жүргізілетін, ақпарат ағыны сызықтарымен қосылады. Ағыс 
сызығының бағыты жоғарыдан – төмен және солдан- оңға қарай негізгіге 
қабылданады 
және 
егер, 
ағыс 
сызықтарының 
сынықтары 
болмаса, 
бағыттауыштармен белгіленбейді. 
Есептеу кезеңі тікбұрышпен көрсетіледі, оның ішінде сол кезеңнің құрамы 
жазылады. Жағдайды тексеру ромбпен көрсетіледі. Алғашқы деректерді енгізу 
және нәтижелерді шығару, ішінде «енгізу» немесе «шығару» (ввод, вывод) сөздері 
жазылатын параллелограммен көрсетіледі және енгізу мен шығаруға жататын 
ауыспалылар саналады.
Алгоритм блок –схема түрінде бұл түрде ЭЕМ тікелей орындала алмайды. 
Алгоритмнің блок-схемасын құру маңызды және көптеген жағдайларда ЭЕМ-де 
тапсырманы шешудің қажетті кезеңі, бағдарламаны құруын айтарлықтай 
жеңілдететін процесс. 
Блок – схема – арнайы геометриялық фигуралар, нұсқамалар арқылы 
орындалатын әрекеттер мен олардың орындалуы ретін көрсететін графиктік 


50 
схемалармен берілетін алгоритм. Алгоритмнің әр пунткті геометриялық фигура – 
блоктың ішінде бейнеленеді. Орындалатын іс - әрекеттердің түріне қарай оларға 
әртүрлі геометриялық фигуралар сәйкес келеді. Геометриялық фигуралар 
арасындағы байланыс жолдарынұсқама арқылы көрсетіледі. 
Алгоритмді блок – схема түрінде жазғанда арнайы қабылданған мемлекеттік 
үлгі бойынша мына блоктарды пайдаланады: алгоритмнің басы мен соңын элиппс, 
алгоритмде мәліметтерді еңгізу мен шығаруды параллелограмм, ақпаратты 
өңдеуді тіктөртбұрыш, шарттарды тексеру ромб фигураларының ішіне жазылады. 
Блоктардың атқаратын қызметіне байланысты олардың ішіне және жанына 
түсініктеме сөздер жазылады. Олар оқуға ыңғайлы болуы керек. 
Блок – схема алгоритмді сипаттаудың графикалық тәсілі. Блок-схема деп, 
бағытталған байланыс нұсқамалармен геометриялық фигуралар формасында 
алгоритмді графикалық түрде жазуды айтады. Ал әрбір фигура алгоритмнің бір 
әрекетін бейнелейді олардың арасындағы нұсқамалар фигурадан фигураға 
алмасуды білдіреді. Блок-схемада алгоритмді басқару көрнектілігін анық көруге 
болады. 
Блок-схема пайдаланатын геометриялық фигуралар блоктық-таңбалар, ал, 
байланыс-нұсқамалар ағын сызығы д.а. Ағын сызығы фигурадан фигураға өту 
жолын көрсету, яғни ақпараттарды және мәліметтерді өңдеудің ретін көрсету үшін 
пайдаланылады. 
Әрбір блок-схеманың басы және соңы болады. Барлық блоктар ағыны 
сызықтармен байланысады. Әрбір блокта,»басы», «соңы»- қызметші блоктардан 
басқасында, ақпарат ағынының бір кіру және бір немесе екі шығу сызықтары 
болады. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   22   23   24   25   26   27   28   29   ...   63




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет