Екінші болма! Бизнесте, карьерада және өмірде женіске жетудің Қазақша жолы 3-басылым Алматы

Үлкен генерал ағам бар, Ішкі істер департаментінің 
бастығы, бірде соның көлігіне отырдым. Ызғытып кетіп 
барамыз. Қауіпсіздік белдігін таққан жоқпын. Енді ағам 
мықты генерал болса, ол белдіктің не қажеті бар, келісесіз 
бе? Көлік жүріп келеді. Ағам маған анықтап бір қарады. 
Сезіп тұрмын бірдеңе айтуға оқталып тұрған сияқты. 
– Қуаныш, сен сонда, қауіпсіздік белдігін тақпайсың 
ба? Мен, мысалы, әрдайым тағамын, – дейді ағам. 
Амал жоқ, жағдайдан шығу керек: 
– Генерал ағаңыз жоқ шығар сіздің, деп қалжыңдап 
құтылдым. 
Негізінде, сол кезден-ақ түсінгенім, басқа бәле тіле- 
мей, барлығын заң бойынша жасау керек. 
Сен заңды алдасаң, өзіңнің ісіңнің де берекесі бол- 
майды. 
АЯҚТАЛҒАН. Біздің адамдарға кез келген істі бастау 
қиын емес, аяғына дейін жеткізу қиын. Олар кәсіпті оңай 
бастап кетеді, бірақ бастаған ісін аяғына дейін бітірмей 
жатып, бір жұмыстан келесі жұмысқа оп-оңай ауыса бе- 
реді. Мен, өз басым, осы жасыма дейін 28 түрлі хоббимен 
айналысып бастаған екенмін. Аяғына дейін жеткізгенім 
біреу-ақ, ол – маркетинг. 
Аяқталған дегеніміз – туындаған мәселенің шешімін 
табу, яғни нәтижемен аяқтап, нүктесін қою деген сөз 
емес пе? 
Ал, бізде қалай? Өздері қандай да бір айла ойлап та- 
бады. Әсіресе үнемдеп ұту үшін сылтау іздейтіндер көп. 
Соңында шығынға бататын да өздері. Сондықтан қандай 
жағдай болса да, кез келген істі соңына дейін жеткізу, 
яғни аяқтау аса маңызды. 
ТӘРТІП БОЙЫНШA. Орысшасы «по закону жанра». 
Автокөлік моторының майын он мыңдық болса, он мың- 
дыққа ауыстыру керек екендігін барлығы біледі. Кейбір 
көліктердікі сегіз мыңдық, кейбіреуiнiкi он екі мыңдық 
болады, бірақ, әйтеуір өзінің бір нормасы бар. Ешкім оны, 
он мың десе, он екі немесе он бес мыңдыкiне ауыстыр- 
майды, себебі тәртіп сондай. Ал егер дұрыс ауыстырма- 
саң, моторы бұзылады, ол қымбатқа түседі. Бұл қағиданы 

118
кез келген көлік жүргізушісі біледі. Дәл сол секілді, әр 
нәрсенің өз тәртібі бар: бизнестің тәртібі бар, кітап жазу- 
дың тәртібі бар. Бізді ерекшелендіретін нәрсе – біздің 
ақыл қосып, тәртіпті, қағиданы (орысша айтқанда закон 
жанра) бұзғанымыз емес. Сол қағиданы біздің клиент- 
ке, сатып алушыға, бізді қоршаған адамдарға әдемірек, 
ұсынылғанын, оларға ыңғайлы болуын ойластыру. Сон- 
дықтан да осы ЗАТОК-тағы «Тәртіп бойынша» деген 
осыдан шыққан. Мысалыкітап жазудың өзіндік бір 
тәртібі бар, бірінші кіріспе немесе алғы сөзін жазасың, 
логикалық құрылымын сақтайсың. 
Адамдардың басым бөлігі, қажетінше, тәртіп бойын- 
ша жұмыс жасамайтындықтан, кейінірек опық жейді. 
Өз ойын қосады, қалауын айтады. Ал, негізінде, Б.Мо- 
мышұлы атамыз: «Тәртіпке бас исең, құл болмайсың», 
– деп бекер айтпаған. Сондықтан да бастағалы отырған 
істің өзіндік қалыптасқан заңдылығы бар делік, егер бар
болса, сол жолмен жүр. Басқа жолды іздеудің, жаңадан 
велосипед ойлап табудың қажеті жоқ. 
Мысалы, бізде палау басудың тәсілі бар. Ал өзбек аға- 
йындарымыздың жүзжылдықтар бойында келе жатқан 
рецептураcы жеткілікті. Алматыға сол рецептурамен 
келген кезде, ішінде зирасы, бұрышы көп деп адамдар 
сын айтады да, тағамның рецептурасын өздері өзгертіп 
алып, одан соң: «Түф, Ташкенттің палауы дәмдірек 
еді», – деп мінейді. 
Ал негізінде, бар заңдылықты сақтасаң, бұл палау да 
дәмді болар еді ғой. Дайындалу заңдылығын өзгерттің бе, 
демек, палаудың да дәмі бұзылады. Бізге де осы палауға 
байланысты талай сын айтылды, бірақ біз рецептурасын 
өзгерткен жоқпыз. 
Әр нәрсенің өзінің бір тәртібі бар. Маркетингтің өз 
тәртібі, сатудың, кітап оқудың, мейрамхана ашудың, ре- 
зюме жасаудың да өз тәртібі бар. Айтпақшы, досым Әлі- 
шер Елікбаев жазған резюме жасау және берудің тәртібі- 
не байланысты қызықты мақаламен бөлісіп отырмын. QR 
кодты скрин жасап, оқып ал. Өте пайдалы мағлұмат көп. 

 
 
Әлішер ЕЛІКБАЕВТЫҢ 
мақаласына сілтеме QR код 
 
 
Мен жоғарыда айтып кеткен пікірді өшіру мен ақыл- 
ды қосуды дәл осы жерде пайдалану керек. Бұл жағдайда 
ешқандай пікір қоспаймыз. Сенің көмекшің Google, ма- 
ман және кітап. 
ОЙЛАСТЫРЫЛҒАН. Барлық жасайтын нәрсені ой- 
ластыр. Мысалы, тренинг жүргізген кезде, екі жерден 
led-экран қою керек пе, соны алдын ала ойластырып, заң 
және тәртіп бойынша екеу болғандықтан, жалдап алып, 
әкеліп қоясың. Міне, сол кезде тренингің де жақсы өтеді, 
келген адамдар да экрандағы мағлұматты жақсы көре 
алады. 
КӨРІКТІ. (Әдемі). Әр жасаған жұмысың аяқталған 
болса, көзге де көрікті және жағымды болуы керек. Есіңе 
саламын, тауардың сапасы ғана емес, визуалды, эстети- 
калық маңызы да зор. Ал енді сызбаға назар аудар. Көп 
жағдайда ЗATOK қолданыста қалай жүретінін айтып бе- 
реин. 
Әдетте, адамдар күш-қуатының 10%-ын заңды айна- 
лып өтуге, алдауға; 20%-ын істі қалай болса да, әйтеуір 
бастап кетуге, туындаған мәселелердің шешімін таппай, 
жұмыс жасай беруге; 60%-ын өз пікірін, ойын қосып, өз 
дегенінше жасауға жұмсайды. Ал соңында, нағыз ойла- 
натын жерде, жай ғана оның энергиясы жетпей қалады 
да, ұсынған тауарының сыртқы көрінісіне, көріктілігіне 
назар аудармайды. Бұндай жағдайда нәтиже болмайды. 
Сондықтан өз ойымызды, пікірімізді қоспаймыз. 

120

жүктеу/скачать 2,73 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: