Экономика айнасы
жүктеу/скачать 10,39 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Сламбек ТӘУЕКЕЛ
- ОРЫС ТІЛІНДЕ Е 3 3 00 00 0 ӘН ӘН .
- Төлеген МҰХАМЕДЖАНОВ
- Қалқаман САРИН
- САЗГЕРЛЕР ӘН ЖАЗУҒА, АҚЫНДАР СӨЗ ЖАЗУҒА ДАЙЫН. ЕНДІГІ КЕЗЕК КІМДЕ
Басы 1-бетте ТҮЙТКІЛ
Қазақстан Кинематографистер ода- ғының XIII съезі кино мамандарының ортасында даулы мәселеге айналып тұр. Ол Ол ай ай д д ей ей ті ті ні ні мі мі з, з, о о сы сы ұ ұ йы й мның 67 мүшесі бұ бұ
л съ съ ез ез ді і м м ой ой ын ында да ма ма й й отыр. Ал съезге жиналған 149 мүше заңды деп санап, жұмыстарын жалғастырып жатыр. Бұл съезд бастамашыл топтың ұйымдастыруы- мен кезектен тыс өтіп отыр. Мұның алдын- дағы съезд сәуір айында өткен. Сол кезде төраға сайлау мәселесінде ши шыққан. Одақтың жарғысына сә сәйк йк ес с, тө тө ра ра ға ға б б ол ол ып ып сайла натын адам сай й ла
уш ушыл
ыл ар ар ды ды ң ң үш үш те тен
н екі дауысын жинауға тиіс болған. Бірақ сайлауға түскендердің ешқайсысы да мұндай көрсеткішке қол жеткізбеген. Сонымен, одақ төрағасын сайлауды келер жо ж лғы съезді ді ң еншісіне қалдырып тар- қа қа сқ сқ ан ан . Бі Бі ра рақ
қ бұ бұры ры нғ нғ ы төраға Игорь Вовнянко съезд шақыруға құлықсыздық танытып, уақытты созып жүріп алған. Баста машыл топтың айтуына қарағанда, Вовнянко одақ мүшелерін «әуреге салмай- ақ», басқарма мүшелерінің дауысымен-ақ сайлана салғысы келг ен ен ге г ұ ұ қс қс ай ай ды ды . . Бұ ұ л л – – біріншіден, жарғыға қа қайш йш ы; ы; е е кі кінш нш ід ід ен н, , ол ол съезде басқарма мүшелері де сайланып үлгермепті. Осындай жағдайдан кейін одақтың тағдырын ойлаған бастамашыл топ съезге шақырған. Ол съезге мүшелердің басым кө кө
пш іл л іг іг і жи жина
на лғ лғ ан ан . . Ал Ал қалған 67 адам қа қа ты ты су су да да н н ба
ба с с та та рт рт қа қа н н. Бүгінде сол 67 адам мен 149 адамның арасында үлкен дау туып тұр. Қарсы жақ съезді мойын- дамай, Вовнянка жағына шықса, ал басым көпшілігі заңды деп шешіп, белгілі режиссер Сламбек Тәуек ек елді д төрағалыққа қ
Сламбек ТӘУЕКЕЛ, режиссер: – Бүгін басқарманың мәжілісін өткіздік. Бұл Қазақстан Кинематографистер одағы XIII съезінің жалғасты жиыны болып саналады. Біздің бұл съезіміз 26 сәуірде ба ба ст ст ал ал ған. Біз сол кезде ортақ қ м
әм әм іл іл ег ег е е ке ке ле ле а алмадық. Төраға сайлауда мә мәсе
се ле л ле ле р р туындап, ең көп дауыс алған екі адам екінші шақыруда сайлауға қайта түсетін болған. Бірақ Игорь Вовнянконың съезд шақыруға құлқы болған жоқ. Біз тексеру комисс
с ия и сы сы ның мәжілісі сі мен, 200-ге тарта адам м
ны ң ң қо қо лы лы ме ме н н съ
съ ез ез ді ді ш шақ ақ ыр ыр уғ уғ а мәж- бүрледік
і . Бастамашыл топтың ұйым- дастыруымен съезіміз бейбіт жағдайда, ойдағыдай өтті. Бірақ Вовнянко бастаған басшылық съезді болдырмауға тырысты. Кедергілер жасап бақты. Өзі съезге кел- ме ме
д . Ол өзі осы одақты басқарып п ж
үр үр ге е н н ад адам
ам болғаннан кейін келуі к кер
ер ек ек е еді ді . . Оның ол қылығы жиналған 149 адам ды сыйламағандық болды. Мұны мүше лердің құқығын таптағандық деуге де болады. Өзінің келмегенімен қоймай, сөзі өтетін 67 адамын да келтірген жоқ. Оның адамдары осын н
да ж жүр үріп іп , , съ съ ез ез ге ге к к ір ір ме ме ңд ңд ер е деп үгіт те те ді ді . Де Деге генм
нм ен ен б бас
ас ым ым к көп
өп ші шіл лі гі қол-
дағандықтан, біз съезді ашық деп жа- рияладық. Алғашқы жұмысты ескі жар- ғыны жоюдан бастадық. Жарғының жаңа редакциясын қабылдадық. Сонан кейін барып Кинематографистер од д а а ғыны
н ң ба басқ сқ ар а масын сайладық. Жә не не
осы сы да дан н кейін төрағаның сайлауы болды. Жинал- ған 149 адамның 140-ы маған дауыс берді. Вовнянко 67 адамды келтірмей қоймағанында, 200-дің үстінде адам жиналатын еді. Солар келген күннің өзінде со со
л 67 67 а а да да м м қа қа рсы болып, қалған 140 ад адам
ам м мағ
ағ ан ан д д ау ау ы ыс беретін еді. Демек, олар қатысқан күннің өзінде жеңіс бізде болар еді.
Біз бүгін басқарманың алғашқы жиынын өткіздік. Төрағаның орынбасар- ларын, басқа да қы қы зм м ет е керлерді тағ ағ айын- дадық. Басқа рм рма а мү мү ше шел лі гі г не н 2 2 1 1 ад ад ам ам
сайланған. Сол 2 2 1 1 адам толық келді. А Ал-
дағы уақытта атқаратын шаруалары мызды пысықтап, жұмыс жоспарлар ымызды жасадық. Қазақ кинематогра фиясының мәселелерін, дайын дүниелерді көрер- ме м
нг е е же же тк тк із з у у жа жа ғын ойластық. Сәуірдегі съ съ
езде де б б із із о осы сын
ндай мәселелерді талқы- лаудың орнына қайшылықтарға түсіп қалдық. Жарғының өзін әртүрлі түсінді. Сол сәуір съезінде төрт адам дауысқа түсті. К Ө
Й Й К К Е С ТІ «Соңғы қоңырауға қандай қа- зақша әндерге вальс билеуге болады?»
«Мектеп, ұ ұ ст ст аз аз , со со ңғ ңғ ы ы қо қо ңы ңы ра ра у у туралы қазақ қ т т
іл ін н де де ж жақ ақ сы сы ә ә н н,
тамаша музыка керек еді...» «Мектеп туралы жақсы ән керек еді, минусовкасымен. Қай жерден жүктесем болады?» «Маған ұ ұ ст с аз, мектеп туралы әндер ке ке
ре к к. Қ Қ ай ай с сай айтт тт ан ан т т аб аб ам ам ?» Оқырманның сан сауалына қарап, әуелгіде сеніңкіремеп едім. Сөйтсем, ра- сында да, соңғы қоңырауға, ұстазға, мек- тепке арналған қазақ тіліндегі әндер сирек екен. Сирек емес, жоқ деп айтуға да болатындай. Кеңес бе ру ру ші ш ж ж ұр ұр тт тт ың ың айт
йт а- а- тыны, ұсынатыны бі бі р р ән ән – – « « Ұс Ұс та тазы зы м» м» . . Бәріміз жатқа білетін, жыл сайын мектеп- пен қоштасарда айта-айта жауыр болған Әбілахат Еспаевтың әйгілі әні. Әрине, бұл әнде жазық жоқ. Сазгерді де, әннің сөзін жазған ақынды да кінәлаудан аулақпыз. Жа Жа
уы р р бо б лғ лғ ан ан д д еп еп б б ек ек ер ер ге айтып отырған жо жоқп
қп ыз ыз . Жұ Жұрт
ртшы шы лы лық қ ар
ар асында «Еспаев- тың «Ұстазым» әнінен басқа ән жоқ па? Осы тақырыпта жаңа әндер неге жазыл- майды?» деген пікір лердің жиі айтылып жүргені рас. ОРЫС ТІЛІНДЕ Е 3 3 00 00 0 ӘН ӘН . АЛ БІЗ ДЕ ДЕ Ш ШЕ? Е? Басқамен салыстыру әдетіміз ғой, «мектеп вальсіне арналған орыс тіліндегі әндердің жай-күйі қалай екен» деген қызығу шылықпен ғаламторға тағы да көз салдық. «Песня на последний звонок» деп те те
ті кт кт і і ба б сы сы п п қа қа лы лы п п ед е ім, жаңбырдан ке ке
йінг нгі
і са саңы ңыра рауқ
уқ ұл ұлақ а тай қаптаған ақпараттың астында қалдым. Алғашқы біреуін басып көріп ем: «Песня на последний звонок» 2763 песни» деген жазу шықты. Үш мыңға жуық ән. Дайын. Керек болса, қосып т т ың ың да да ңыз. Көшір р іп іп
алам десеңіз де еркі ңі ңі з. з. Ә Ә рі рі т
т ег ег ін ін . Ал Ал б біз із де де
ше? Үш мың ән тұрмақ, үш ән таба алар ма екенбіз? Ащы болса да ақиқаты осы. Ән н ж ж ай й ын ы да д сөз бол л ға ғ нд д а таяқ қ тың бір
ұшы ы са са зг зг ер ерле
ле рг рге е ке ке лі лі п п ти тиет ет ін іні і бе бе лг л ілі. Ең әуелі талай тамаша әнімен жұрттың ықы- ласына бөленген сазгер Төлеген Мұхамед- жановты іздедік. – Бұл тақырыпта мүлдем әндер жа- зылмады деуге болмайды. Жазылған ән- дер бар шығар. Бәлкім, олар халық жү- ре ре
г не е жет педі. Өз басым адам ам ж
ан ан ын ын
те те рб рбе ейтін, ойландыратын, толға а нд нд ыр ырат ат ын ын тамаша өлең болса, ән жазуға дайынмын, – деді Төлеген Мұхамеджанов. Ендеше, ақын дардың құлағына алтын сырға! Төлеген МҰХАМЕДЖАНОВ, сазгер: – Өте ор р ынды қозғалып отырған мә се- ле. Дұ Дұ ры ры с с та та қы қы ры ры п ек ек ен ен. «Н «Н ег ег е е жа зыл- мады ды ?» ?» д дег г ен ен ге ге к к ел ел се се к к, б бұғ ұған ан б б і іржақты жауап беруге болмайтын секілді. Бұл енді бір жағы ақынға да, сазгерге де байланысты болуы мүмкін. Ән деген үлкен толғаныстан туады. Мүмкін, ақындар мен сазгер лері- мізде сондай толғаныс болмай й ж ж үр үр ген шы шы ға ға р р. Мысалы, менің мекте те п п ту тура ра лы лы әндерім жоқ. Себебі менің ауылда оқыған мектебім бүгінде жоқ. Баяғыда бұзып тастаған. Ол да әс әс ер ер ету у і мү ү мкін. Жү Жү ре р кті жарып шықпас с а а ән ән ә ән н бо бо л л ма ма йд йд ы. ы М Мұн ұнда да й й әндерді үлкен тол ғаныспен, сезіммен, жүрекпен жазу керек. Осы мәселе жөнінде пікірін білмек ниетпен белгілі сазгер Кеңес Дүйсекеевке де телефон шалдық. Сазгер әңгімені қысқа қайырды. – Бұ
Бұ л л мә мә се се ле е ге мемлекеттік деңгейде мә мән н бе бе ру ру ім ім із із к ке ерек. Қажет болса сазгер- - лерге тапсырыс беріп, байқаулар ұйым- дас тыруымыз қажет, – деді Кеңес Дүй- секеев.
Бұл да ойланатын мәселе. Сазгерлер- мен тілдескен соң ақындарды айналып өткенді жөн кө рм рмей ей , со со ңғ ңғ ы ы жы жы лд д ар ар ы ы қа қа за за қ қ эстрадасындағы ғы б
ір қа қата та р р хи хи т т-ән әнде
де рг рг е е сө сө з з жазып жүрген Қалқаман Саринге хабар- ласып, пікірін білдік. Қалқаман САРИН, ақын: – Ешқандай сұраныс болмаса, сөзін қалай й жазамыз? Егер сазгерлер «осын дай бі б р р ән ән т т уд уды, ы, с с өз өз ін жазайық» деп ұсыныс с білдірсе, мен жазуға әзірмін. Кеңес өкіметі кезінде бұл мәселе жақсы жолға қойылды. Октябряттардың өз әні, өз ұраны болды. Сондай бір жүйелілік қажет-ақ. Мүмкін, ба б йқ й ау у ұйымдас с тыру у ымыз қажет шығар. Бұ Бұ л л та та қы қыры ры пт пт а а ке ке з з ке ке лг лген ен қ қ аз а ақ ақынының тамаша сөз жазып бере алатынына еш күмәнім жоқ. Сондықтан сазгерлер бола ма, мектеп басшылығы бола ма, Білім және ғылым министрлігі бола ма, бұл мәселеге дұрыс назар аударып, мектеп тақырыбында жақсы бір ән н ж ж аз з уд уд ы ы қо қо лғ лғ а алар кез жетті деп есептей й мі мі н. н. САЗГЕРЛЕР ӘН ЖАЗУҒА, АҚЫНДАР СӨЗ ЖАЗУҒА ДАЙЫН. ЕНДІГІ КЕЗЕК КІМДЕ? Са Са зг зг ер ер ле ле рд рд ің ің п п ік ік ір ір ін ін білдік. Ақын- да дард ың ың сөз
і ін е естідік. Ал Ал енді бұл жайында ұстаздар қауымы не дейді? Тақырып ең әуелі мектепке қатысты болғандықтан, мұғалімдердің пікірін білуді жөн санап, ұстаздардың ұстазы Қанипа Бітібаеваға хабарластық. – Көтеріліп отырған мә мә се
ле ле ө
ө те те д д ұр ұр ыс ыс . Бірақ оны кім жазады? Жазатын адам бар ма? Ұрпақ тәрбиесі дейміз. Ұрпақ тәрбиесі ең әуелі мектептен басталады. Қызыл империяның құрсауынан әлі күнге арыла алмай келе жатырмыз. Бәрі қазақша болуы керек. Әсіресе әніміз, – деп, сазгерлерге на н зы зы н н бі бі лд лд ір і ге ге н н ұс ұс та та з з бұ б л л мәселені көп ке ке ші ші кт ктір ірме
ме й й қо қолғ
лғ а а ал ал у у ке ке ре ре ктігін айтты. жүктеу/скачать 10,39 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|