Инфекциялық процесс
Микроорганизмдердің
ішкі
ортасының
қалыпты
жағдайын
бұзатын,
физиологиялық
қызметін
бұзатын,
патогенді
микроорганизмнің енуі мен көбеюінің нәтижесінде пайда болатын,
биологиялық
құбылыстыр
мен
процестердің
жиынтығы
инфекциялық процесс деп аталады.
Ену
қақпасы
тамшылар
Тікелей
жанасу
тасымалдаушы
таралу
факторы
аэрозоль
қоздырғыш
резервуар
Берілу жолдары
Сезімтал
макроорганизм
Инфекциялық процесс төмендегі
деңгейлерде жүреді:
Субмолекулалық
Субклеткалық
Клеткалық
Ұлпалық
Органдық
Организм
Инфекциялық ауру
Инфекция жасырын және айқын түрде өтеді. Процестің
клиникалық білінуі инфекциялық аурулар деп аталады. Ауру
белгілері әрқилы болып білінеді, олардың көрінісі айқын, көмескіл,
белгісіз және т.б. мүмкін. Бұларды білудің аурудың алдын алуға
және анықтауға маңызы үлкен.
Инфекциялық ауру кезеңдері
Инкубациялық
Продромальды
Аурудың қозған кезеңі
Аяқталуы
Жазылу немесе
реконвалесценция
Макроорганизмнің
өлуі
Инфекциялық процестің сатылары
Инфекциялық агенттің енуі,
оның организмнің ішкі
ортасына бейімделуі және
өздері бағытталған ұлпаларға
колонизациялануы
Патоген микроорганизмнің
гомеостазының бұзылуына
әкелетін және зақымды әсер
ететін өнімдерді түзуі
Инфекциялық агенттердің ену
ошағынан таралуы
Инфекцияның
пайда болуы және
дамуы осы
жағдайларға
байланысты:
Патогенді
микроорганизм – ауру
тудыруға қабілетті
микроорганизм болуы
Инфекциялаушы доза –
патогенді
микроорганизмнің
инфекциялық ауру
тудыруға қажетті
мөлшерінің болуы;
Қоздырғыштың ену
қақпасы мен ену жолы.
Қоздырғыштың көбею
жылдамдығы;
Патогенділік
Грек. Pathos – ауру, азап шегу, зиян шегу; genis - туылу
Патогенділік – микроорганизмнің ауру тудыруға қабілеттілігі. Патогенділік белгілі бір
қоздырғыш тудыратын патологиялық процестің өзінділігін анықтайды. Патогеннің генотипі
оның вируленттілігі мен токсигенділік қасиетінің арқасында фенотиптік көрініс береді.
Ерекшеліктері
Өзінділігі
Органотроптылық
Ие организмге
енгеннен соң
белгілі бір
инфекциялық
ауруды тудыру
Белгілі бір мүшелер
мен ұлпаларда
таралуы
Патогенділігіне байланысты микроорганизмдер:
Патогенді микроорганизмдер – бұлар адамдардың, жануарлардың,
өсімдіктердің жұұпалы ауруларын қоздыратын микроорганизмдер
;
Шартты патогенді микроорганизмдер – тиісті жағдайда, яғни
макроорганизмнің резистентілігі төмендегенде, көп мөлшерде
макроорганизмнің ішкі ортасына енгенде ауру тудыруға қабілетті
микроорганизмдер;
Сапрофитті микроорганизмдер немесе патогенді емес микроорганизмдер
–бұл өсімдіктердің және жануарлардығ өлі тіндерімен немесе олардың
тіршілік ету барысындағы өнімдерімен қоректенетін микробтар
.
Қоздырғыштың инфекциялаушы дозасы
Қоздырғыштың инфекциялаушы дозасы – микроорганизмнің инфекциялық
процесті тудыруға қабілетті минимальді саны немесе мөлшері. Инфекциялық
аурулардың пайда болуына қоздырғыштың инфекциялаушы дозасының мәні
жоғары. Мысалы микроорганизмдер организмге инфекциялаушы дозадан аз
түкен жағдайда, инфекциялық процес дамымайды.
Кейбір аурулардың инфекциялаушы дозалары:
• Холера — 10 000 000 шамасында бактериалды клеткалар;
• АИВ/ЖИТС —10 000 шамасында вириондар
• Гепатит B — 100 шамасында вириондар
• Норовирус — 10-100 вириондар
• Оба — 1 бактерия
Қоздырғыштың көбею жылдамдығы
Қоздырғыштың көбею жылдамдығы инфекциялық процестің
дамуына және оның ауырлығына әсер етеді. Қоздырғыштың көбею
жылдамдығы инфекциялық аурудың дамуын қарқынды жүргізеді.
Мысалы, оба таяқшасы организмде өте жылдам көбейтетіндіктен,
организмнің иммундық жүйесі оған қарсы қорғаныш реакцияларын
тұзуге үлгермейді, мондықтан ауру организмге өте ауыр өтеді.
Қоздырғыштың ену қақпасы мен ену жолы
Инфекцияның ену қақпасы белгілі бір микроорганизмнің түріне
қарсы физиологиялық қорғанышы жоқ ұлпалар қоздырғыштың
макроорганизмге ену орны болып табылады.
Тропизм
Пантропизм
Қоздырғыштың
макроорганизмге
енуіне қарай
Достарыңызбен бөлісу: | 
