3-тапсырма. Егер инфляция 8% деңгейінде сақталса, қанша жылдан кейін бағаның өсуі болады.
Шешімі. Біз «70-дік өлшем ережесін» қолданамыз. Бұл баға деңгейін екі есе көбейту үшін қажет жыл санын жылдам есептеуге мүмкіндік береді. Бұл жағдайда 70 саны жылдық инфляция деңгейіне бөлінеді және бағаның жалпы деңгейі қанша жылдан кейін екі есе өсетінін анықтауға мүмкіндік береді:
70/8% = 8.75 жыл
Бағаны екі есе көбейту үшін 8 жыл 9 ай қажет болды.
4 тапсырма.
Мемлекеттің ЖҰӨ шығындары 500-ге y. e., салықтар - 0,4 жыл, трансферттік аударымдар - 0,2 жыл. Елдің мемлекеттік қарызы 1000. y.е., мемлекеттік қарыз бойынша сыйақы мөлшерлемесі жылдық 10%. Егер ел көлемінде ЖҰӨ 2000 y.e құраған болса, бюджеттің қалдығын анықтаңыз.
Шешімі Біріншіден, бюджеттің кірістері анықталады, бұл жағдайда салықтар есептеледі:
0.4 * 2000 = 800 y. е. Содан кейін бюджеттік шығындар есептеледі: 500 + 0.2 * 2000 + 0.1 * 1000 = 1000.y.e. шығындар түсімдерден асып түседі, сондықтан бюджет тапшылығы 800 - 1000 = 200 у.е. құрайды.:
Жауап: бюджет тапшылығы 200 y. е.
5 тапсырма. Жыл басындағы елдің мемлекеттік қарызы 2000 y. е. құрады, мемлекеттік қарыз бойынша төленетін жылдық пайыз ставкасы 8% - ды құрайды. ЖҰӨ-ге мемлекет шығындары ағымдағы жылы 1500 ақша бірл.,болды. трансферттер-20% ЖҰӨ. Мемлекеттік бюджет кірістері ЖҰӨ 40% - ға тең. Егер елде құрылған ЖҰӨ 5000 y. е. құраса, жыл соңына қарыз ауыртпалығын анықтаңыз.
Шешім: Алдымен жыл соңына мемлекеттік борыш анықталады. Бұл үшін жыл басындағы мемлекеттік борыш бюджет тапшылығымен қалыптасады.
Бюджет тапшылығы 0,4 * 5000 – (1500 + 0,2 * 5000 + 0,08 * 2000) = 2000 – 2660 = –660 у. е. Толығырақ оқу
Демек, мемлекеттік қарыз 660 у. е. өседі және 2660 у. е. құрайды.
Одан кейін борыш ауыртпалығы – борыштың ЖҰӨ қатынасы айқындалады.
Борыш ауыртпалығы иегерлері = 2660: 5000 *100 % = 53,2 %. Жауап: 53,2 %.