Әлемде болған қоғамдық қозғалыстар:қоғамға әсер ету түрлері себеп-салдарлық байланыстар мен қатынастар
жүктеу/скачать 25,04 Kb.
|
|
Әлемде болған қоғамдық қозғалыстар:қоғамға әсер ету түрлері себеп-салдарлық байланыстар мен қатынастар Қоғамдық қозғалыстар - қандай да бір қоғамдық мақсатты көздеуші азаматтардың ортақ әрекеті; белгілі бір қоғамдық өзгерістерге қарсылыққа немесе қолдауға бағытталған институцияланбаған қоғамдық күш жұмсау. Қозғалыстың, әдетте, ұйымдық құрылымы және тіркелмелі мүшелігі болмайды. Мүдделерінің ортақтығы жағдайында оған әртүрлі идеялық бағыттағы адамдар қатысуы мүмкін, қозғалыс құрамы кең, бұқаралық сипатта, өзгермелі. Қоғамдық қозғалыстардың мақсаттары мен міндеттері әртүрлі - әлеуметтік, саяси, рухани-мәдени және т.б. болады. Көбіне бұл мақсаттар қүбылмалы, өзгермелі және кеңейіп отырады. Қоғамдық қозғалыс, егер ол билік институттарына ықпал етуді, сайлау кампанияларына қатысуды, мемлекеттік органдардың және жергілікті өзін-өзі басқару органдарының шешім қабылдауына эсер етуді көздесе, қоғамдық-саяси болып табылады. Қоғамдық қозғалыс қызметі мәселелерінің саяси қыры олардың саяси партиялармен, қоғамдық бірлестіктермен, бейресми мүдделер тобымен қарым-қатынасын қарастыруы мүмкін. Саяси қоғамдық ұйымдарға халықтың белгiлi бiр тобының мүддесін бiлдiрiп , қорғайтын , алдына қойған әлеуметтік мақсатқа жету үшін ерікті түрде мүшелікке кірген , оған материялдық көмек көрсететін , өзін - өзі басқаратын адамдардың бірлестігі жатады . Саяси қозғалыстар сияқты қоғамдық ұйымдар да адамдардың мүдделерін iске асырудың құралы ретін пайда болады . Қоғамдық ұйымдар қоғамның саяси өміріне қатысушы адамдардың мақсаттары мен қарым - қатынастарының әр алуандылығын білдіреді . Қоғамдық ұйымдар мынадай түрлерге бөлінеді : Қоғамдық - саяси мүдделеріне сай құрылған ұйымдар . Бұған алдына саяси мақсаттар қойған ұйымдар жатады . Көпшілік ұйымдардың iшiнде Экономикалық мүддесіне қарай айрықша көзге түсетіні - кәсіподақ құрылған ұйымдар . тар.Кәсіподақ - бір мамандықтың немесе өндірістің бір саласында Таптық белгісіне сай ұйымдар еңбек ететін адамдарды ( кәсіподақтар , шаруалар біріктіретін қоғамдық ұйым . одағы ) Қызмет түріне қарай құрылған ұйымдар . Кәсіподақтар өз қызметінде жұмысшы табына сүйенген саяси партиялармен тығыз ынтымақтастықта болып , солармен бірлесе жұмыс істеген елдерде ең үлкен рөл атқарады . Кәсіподақтар мен партиялар арасында мұндай келісе қимылдау , әсресе , Ұлыбритания , Германия , Скандинавия елдеріне тән.Бұл елдерде жұмысшы табының арасында социал - демократтардың ықпалы жоғары . Олар кәсіподақтарға идеологиялық және саяси жағынан әсер етеді . Кәсіподақтар қамқошы партияны күшейте түсуге және олардың үкімет басында ұзағырақ болуына мүмкіндік жасауға тырысады . Бұл үшін олар жұмыс берушілермен ымыраға келіп , еңбек наркында тыныштықты сақтауға күш салады . Мұндайды « жауапты » кәсіпорын дейді . Кәсіподақтар өз міндеттерін үш түрлі жолмен шешеді : 1. Жұмысшылардың экономикалық , әлеуметтік тұрмыс жағдайын түзетуге арналған өкімет тарапынан жекеле ен жеңілдіктердің болуы . 2. Уздiксiз ереуілге шығып , өкіметке күшпен қысым жасау . 3. Кәсіподақтардың өз көзқарасын өкіметтің саясатымен сәйкестендіріп , мемлекет , кәсіпкерлердің өкілдерімен бірлесе отырып , өзара тиімді шешім iздестіру . Қоғамдық құрылысқа қатынасына қарай саяси қозғалыстар : • Консервативтік . •Реформистік . • Революциялық болып бөлінеді . Саяси қозғалыс бір қалыпта тұрмайды . Ол дамып , өзгеріп отырады және мынадай сатылардан тұрады : Қоғамдық қозғалыстардың ішінде кең тарағанының бірі – « Халық майдандары » . Оларға жалпы қоғамға қатысы бар , әлеуметтік таптардың барлығының немесе көпшілігінің мүддесін қамтитын мәселерді шешуге бағытталған бірлестіктер жатады . Олар жалпыдемоkpaTИЯЛbIK принциптердің негізінде құралады және жұмыс істейді . Онда қатаң айқындалған ұйымның түрі мен мүшелігі болмайды . Оның құрамында қалың бұқара халықтың мүддесін көздейтін саяси партиялар , кәсіпорындар жастар және т.б. ұйымдар да кіруі мүмкін.Халық майдандарының мынадай түрлері бар : Қоғамдағы батыл өзгерiстер кезінде саяси күштер дүниеге келіп қалыптасады . Сол саяси күштерден пайда болған халық майдандары . Қазіргі уақытта мынадай саяси қозғалыстар бар : Консервативтік бағыттағы қозғалыстар : өткенді көксеу , дәріптеу , оны сынсыз қабылдау , сонымен қатарлы дәстүрлі саяси формалар мен институттарға ерекше сенім арту : Реформистік бағыттағы қозғалыстар : олар капиталистік қоғамды бірте – бірте реформалауды мақсат етеді : Демократиялық қозғалыстар : өзекті мәселелерді демократиялық тұрғыда шешуге бағытталған әр түрлі либералдық , діни , бейбітшілік және т.б. ұйымдардың Қызметі : Қоғамдық қозғалыс , егер ол билік институттарына ықпал етудi , сайлау кампанияларына қатысуды , мемлекеттік органдардың және жергілікті өзін - өзі басқару органдарының шешім қабылдауына әсер етуді көздесе , қоғамдық саяси болып табылады . Қоғамдық қозғалыс қызметі мәселелерінің саяси қыры олардың саяси партиялармен , қоғамдық бірлестіктермен , бейресми мүдделер тобымен қарым қатынасын қарастыруы мүмкін . Қоғамдық ұйымдар мен қозғалыстардың тағы бір қызметі саяси - қоғамдық құрылымдардың жаңа үлгісін жасау , әлеуметтік байланыстардың дәстүрлі емес формаларын іздеу мен сынап көру болып табылады . Қоғамдық , өзіндік әрекетті сипаттағы ерікті бірлестіктер әлеуметтік сынақ жүргізудің , халықтың әлеуметтік белсенділігінің жаңа өзін - өзі басқару формасын іздеу мен іске асырудың теңдесі жоқ жолы бола алады . Қорытынды Қоғамдық қозғалыстар , үкіметтік емес ұйымдар мен мекемелердегі лоббизм - билік институттарының жұмыс істеуiнiң ресми жуйесі мен үдерістерінен тыс iске асырылатын астыртын қызметі болып табылады . Лоббизмнiң барысында ықпалды ептілер мен саясаткер - лоббистер белгілі бір топтарға қажетті заң жобаларын қорғауға , талап етілген үкімет шешімдерін қабылдауға немесе сол үшін тиімді мемлекеттік тапсырысты жасауға ұмтылады . жүктеу/скачать 25,04 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|