Әлеуметтану теориясына кіріспе

Ол француз фиолософы және 
әлеуметтанушысы, Бардосконың (1887 
ж.) және Париждің (1902 ж) 
университетітің профессоры болған. 
Дюркгеймнің әлеуметтануды тани 
бастауына Конт әсер етеді.
Оның шығармалары “Өзіне-өзі қол 
жұмсау”, ”Қоғамдағы еңбектің 
айырмашылығы”(1893 ж.), ”Социологиялық 
әдістердің ережесі” (1895 ж.), ең үлкен 
шығармаларының бірі “Элементарлы діни 
өмірдің формасы”(1912 ж.) жазған.

Э. Дюргейм әлеуметтік таным жеке индивиттердің мінез- 
құлқы мен санасына емес, қоғамның әрбір мүшесінен жоғары 
тұратын әлеуметтік фактіні зерттеуге бағытталуы керек деп 
түсіндіреді.
Әлеуметтік фактілер – адамдардың біріккен әрекеті мен 
ұжымдық санасынан қалыптасқан ерекше қоғамдық құбылыс. 
Бұл қоғамда әрекет ететін моральдық және құқықтық 
нормалардың белгілі салт-дәстүрлер мен әдеттерге, дінге, 
ғылымға, ағарту ісіне т.б құндылықтарға қатынасы. Осы 
әлеуметтік фактілер бір қоғамды екінші қоғамнан ажыратады. 
Олар индивидтің көпшілік адамдар арасындағы мінез-құлқын 
айқындайды.

 Вебердің негізгі ойы-жалпыны қамтитын 
рационалдық (латын тілінде rationalis- 
ақыл-парасаттық) идеясы, яғни ақыл 
парасатқа бағытталып, 
мақсаттандырылып ұйымдастырылған өмір. 
Бұл:
 
•1. рационалды тиімді шаруашылық;
•2. рационалды бюрократия, яғни пісіп- 
жетілген қоғамды басқару жүйесі;
•3. рационалды құқық – адамдар арасындағы
қарым-қатынасты реттейтін нақты және 
іс-әрекеттегі нормалар мен тәртіптер;
•4. рационалды дін, адамдар бойында 
еңбексүйгіштік, қарапайымдылық, адалдық 
пен әділеттілік қалыптастырды

•Түсінуші (verstehen) әлеуметтану 
теориясы: түсіну үшін өзіңді оның орнына 
қою.
•Идеалды түр түсінігі: зерттеушінің 
басында эталон ретінде қалыптасады.
М. Вебердің әлеуметтанулық теориялары:
Түсіну.ұғыну,идиалды тип

Назарларыңызға рахмет!