Әлеуметтік-мәдени жағдайлардағы білім берудің рөлі мен ерекшеліктері
Жоспар
1.Білім берудің сипаттамасы
2.Білім беру жүйесінің басты міндеттері
3.Білім беру дамуындағы тенденциялар
Тірек сөздер :білім,жаhандық және дүниежүзілік білім беру,білімнің дамуындағы тенденциялары.
Мақсаты
Білім берудің жалпы сипаттамасын анықтап білу.Білім беру батсы міндеттері қандай болатынын зерттеу және білімнің дамуындағы тенденцияларды қарастыру.
Жалпы білім беру
Жалпы білім беру – бұл жеке тұлғаның, ғылыми дүние танымы мен маңызды қасиеттерін қалыптастыру үшін, қоғамдық және еңбек іс-әрекетіне қатысуға әзірлеу үшін, кәсіби білім алуы үшін қажетті ғылым негіздерін оқушылардың меңгеру процесі мен нәтижесі.
Тиісті оқу орны арқылы ғылыми мағлұмат беріп, адамның танымын, білімін, дағдысын, дүниеге көзқарасын жетілдіру процесі; қоғам мүшелерінің мәдениетін дамытудың негізгі шарты; мақсаты - қоғам мүшелерінің адамгершілік, интектуалды, мәдени дамуында және олардың денесінің дамуында, кәсіптік біліктілігінде жоғары деңгейге қол жеткізу болып табылатын тәрбие мен оқытудың үздіксіз процесі; жүйеге келтірілген білім, іскерлік дағды және ойлау тәсілдері көлемін меңгеру процесі мен нәтижесі. Білімділіктің басты өлшемі - білімнің жүйелілігі, ойлаудың жүйелілігі мен логикалылығы.
Тиісті оқу орны арқылы ғылыми мағлұмат беріп, адамның танымын, білімін, дағдысын, дүниеге көзқарасын жетілдіру процесі; қоғам мүшелерінің мәдениетін дамытудың негізгі шарты; мақсаты - қоғам мүшелерінің адамгершілік, интектуалды, мәдени дамуында және олардың денесінің дамуында, кәсіптік біліктілігінде жоғары деңгейге қол жеткізу болып табылатын тәрбие мен оқытудың үздіксіз процесі; жүйеге келтірілген білім, іскерлік дағды және ойлау тәсілдері көлемін меңгеру процесі мен нәтижесі. Білімділіктің басты өлшемі - білімнің жүйелілігі, ойлаудың жүйелілігі мен логикалылығы.
Білім беру жүйесінің басты міндеттері
Білім беру жүйесінің басты міндеттері — ұлттық және жалпыадамзаттық құндылықтар, ғылым мен практика жетістіктері негізінде жеке адамды қалыптастыруға, дамытуға және кәсіпке үйретуге бағытталған біліммен қамтамасыз ету болып табылады. Білім беру оқыту мен өз бетінше іздену негізінде жүзеге асырылады. Оқу-ағарту жұмысы Қазақстанда ерте заманнан басталған.
Әсіресе, отырықшы аудандарда орта ғасырлардың өзінде-ақ (7 — 8 ғ-лар) көптеген мектептер мен медреселер (мұсылмандық бастауыш оқу орындары), діни білім беретін жоғары оқу орындары жұмыс істеген. Атақты Әбу Наср әл-Фараби Отырар медресесінде, Махмұт Қашқари, Жүсіп Баласағұни, Ахмет Йүгінеки, Қожа Ахмет Иасауи, т.б. ұлы ойшылдар діни медреселерде оқып, білім алған. 18 — 19 ғ-ларда мұндай медреселер Қазақстанның барлық аймағында ашыла бастады. 19 ғ-дың 2-жартысында білім беру ісі үш түрлі бағытта дамыды.
Әсіресе, отырықшы аудандарда орта ғасырлардың өзінде-ақ (7 — 8 ғ-лар) көптеген мектептер мен медреселер (мұсылмандық бастауыш оқу орындары), діни білім беретін жоғары оқу орындары жұмыс істеген. Атақты Әбу Наср әл-Фараби Отырар медресесінде, Махмұт Қашқари, Жүсіп Баласағұни, Ахмет Йүгінеки, Қожа Ахмет Иасауи, т.б. ұлы ойшылдар діни медреселерде оқып, білім алған. 18 — 19 ғ-ларда мұндай медреселер Қазақстанның барлық аймағында ашыла бастады. 19 ғ-дың 2-жартысында білім беру ісі үш түрлі бағытта дамыды.
Білім беру ісінің 3 бағыты
Білім беру
Қадим мектептер
Орыс-қазақ мектептері
Жәдит мектептері
Қадим мектептері
Мұсылмандық дәстүрлі діни мектептер
Орыс-қазақ мектептері
2 ұлт өкілдері оқитын мектептер
Жәдит мектептері
Әр түрлі ғылым салаларын оқытатын жаңашыл бағыттағы мұсылмандық мектептер
Білім беру дамуындағы тенденциялар
Даму Бағдарламасының басымдылық бағытына – білім мен тәрбиеге қол жеткізу мәселесі жатады. Білім берудің бүгінгі жүйесін құру тәрбие мен оқытуға деген дұрыс көзқарасты қалыптастыруды қажет етеді. Білім мен тәрбие өз деңгейінде берілмесе, болашаққа кері әсерін тигізері сөзсіз. Кейінгі жылдары мектеп «Қазақстанның мәдени мұрасы» жобасын іске асыру шеңберінде пәндерді үш тілде оқыту арқылы көп тілділікті енгізу жөніндегі жұмысын жалғастыруда.
Материалдық-техникалық базаны жетілдіру, педагог кадрлардың сапалық құрамын жақсарту, 12 жылдық білім беруге көшуді есепке ала отыра кәсіби шеберлік деңгейін арттыру үшін жағдай жасау;
Материалдық-техникалық базаны жетілдіру, педагог кадрлардың сапалық құрамын жақсарту, 12 жылдық білім беруге көшуді есепке ала отыра кәсіби шеберлік деңгейін арттыру үшін жағдай жасау;
Сапалы білім беру, жеке шығармашылық тұлғаны қалыптастыру және әлеуметтендіру мақсатында балалық шақ ресурстарын тиімді пайдалану үшін жағдай жасау;
Оқушылар мен оқушы жастардың бойында бастамашылық өз еркімен ұйымдастырушылық, өз-өзін үнемі жетілдіруге талпыну, азаматтық ұстанымдарды қалыптастыруда оқу-тәрбие үдерісінің білім беру мүмкіндіктерін іске асыру;
Оқушылар мен мұғалімдердің құзырлығын АКТ арқылы қалыптастыру;
Денсаулық сақтау жағдайының сапасын арттыру;
Қорытынды
Білімді, сауатты адамдар-бұл ХХІ ғасырда адамзат дамуының негізгі қозғаушы күші. Бұл туралы Абай атамыз: «Тегінде адам баласы адам баласынан ақыл, ар, мінез деген нәрселермен озады. Одан басқа нәрсемен оздым ғой демектің бәрі бекер» деп өсиет қалдырған болатын.
Қолданылған әдебиеттер
1.«Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 жыл, II том.
2.«Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 жыл.
