1 -дәріс кіріспе: курстың мақсаты мен міндеттері, топырақтану ғылымының ҚЫСҚаша даму тарихы



бет37/72
Дата14.03.2023
өлшемі0,89 Mb.
#74403
түріҚұрамы
1   ...   33   34   35   36   37   38   39   40   ...   72
Байланысты:
Дәріс топыр 1-15-3

Қосымша әдебиеттер


1. Роде А.А. Основы учения о почвенной влаге. Т.1 и 2. Л.: Гидрометеоиздат. 1965-1969.
2. Науменко А.А. Физическое состояние пахотных темно-каштановых почв в системе изучения почвенного антропогенеза степей Казахстана // Автореф. дисс… д.б.н. Алматы. 1996. 49 с.
3. Воронин А.Д., Тюгай З. Физика и гидрология почв // Почвоведение. 1989. №10. С.44-53.
4. Шеин Е.В. Движение воды в почве // Природа. 2001. №10. С.53-58.
5. Агрогидрологические свойства почв Казахстана. Алма-Ата: УГКС КазССР, 1980.
6. Назаров Г.В. Гидрологическая роль почвы. Л.:Наука. 1981. 216 с.
7. Снакин В.В. Анализ состава водной фазы почв. Отв. ред. В.А.Ковда. М.: Наука. 1989. 116 с

ДӘРІС 8

ТОПЫРАҚТЫҢ ЫЛҒАЛДЫЛЫҒЫ, ТОПЫРАҚТЫҢ СУ-ФИЗИКАЛЫҚ ҚАСИЕТТЕРІ ЖӘНЕ ТОПЫРАҚ СУ РЕЖИМІНІҢ ТҮРЛЕРІ.


Топырақта су өте маңызды роль атқарады. Ол физикалық және химиялық бұзылуға, микробиологиялық үрдістерге қатысады, өсімдіктердің қоректік заттарының epiткiшi болып табылады және дәндердің eнyi алдындағы iciнyiнe қажет. Су өсімдіктердің өздерінің құрамына да кipeдi. Өсімдіктердің 40—70% - тi, ал жасуша протоплазмасының 53—60% - тi судан турады. 1 кг құрғақ зат (ағаш cүperi, діңі, сабан, т.б.) жасап шығару үшін өсімдік 300-ден 1000 литрге дейін, кейде одан да көп су шығындайды. Судың жоқтығы немесе аздығы да өсімдіктердегі қopeктiк элементтердің жетіспеушілігі кезіндегідей зиянды әсерін тигізеді.
Топыраққа түсетін судың ең маңызды көзі атмосфералық жауын-шашын. Олардың мөлшері мен жер бетінде таралуы климатқа, жер бедеріне, әр жылдын метеорологиялық жағдайларына тәуелді. То­пыраққа атмосферадан жауын-шашын ретінде келген ылғал топы­раққа толық түспейді. Бip бөлігін өсімдіктер сіңіреді, екінші бөлігі жылға, өзен, көл, теңіздерге ағып кетеді. Ылғалдың екіші көзі атмосферадағы бу күйіндегі ылғалдың топырақ бeтi мен жоғарғы қабаттарында конденсациялануы. Дегенмен, бұл құбылыстың сандық мәні көбінесе төмен.
Топырақ ылғалдылығын (Ы) екі көрсеткішпен сипаттайды - абсолюттік және салыстырмалы ылғалдылық.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   33   34   35   36   37   38   39   40   ...   72




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет