1 дәріс. Механикалық қозғалыстардың теориялық негіздері


 Ғарыштық жылдамдықтар. Планетааралық қатынастар



Pdf көрінісі
бет59/132
Дата28.11.2023
өлшемі3,36 Mb.
#130617
1   ...   55   56   57   58   59   60   61   62   ...   132
Байланысты:
Дәрістер мазмұны

7.3. Ғарыштық жылдамдықтар. Планетааралық қатынастар 
1 – ші ғарыштық жылдамдық.
Денеге Жерді оның бетінен алыс емес қашықтықта 
шеңбер бойымен айнала қозғалуға мүмкіндік беретін бастапқы жылдамдықты 
1

- ші 
ғарыштық жылдамдық деп атайды. Дене массасын 
m
, Жердің массасын 
M
, радиусын 
R

A
 
A

A

 

 

 

 

7.2.2 - 
сурет

 

 

 



деп белгілеп, 
1

жылдамдықты табу үшін гравитациялық өрісте Ньютонның екінші заңы 
бойынша тартылыс күші денеге 
2
1
/ (R h)

+
- ке тең үдеу беретінін былай өрнектейміз: 
2
1
2
(R h)
(R h)
m
mM


=
+
+
(7.3.1) 
мұнда 
h
- ұшып жүрген дененің Жер бетіне қарағандағы биіктігі. Есептің шарты бойынша 
h
R

, сондықтан (7.3.1) – ден 
2
1
M
R


=
, немесе 
2
M
g
R

=
- еркін түсу үдеуі екенін 
ескерсек, 
1
7, 9
/
gR
км с

=
=
. (7.3.2) 
2 – ші ғарыштық жылдамдық.
Жер бетінен ұшып шыққан денеге Жердің тартылыс 
күшін жеңіп, басқа планеталар бағытында қозғалуға мүмкіндік беретін бастапқы 
жылдамдықты 
2

- 2 -ші ғарыштық жылдамдық деп атайды. Аталмыш жылдамдықты 
есептеу үшін Жердің тартылыс күші өрісінде энергияның сақталу заңын мына түрде 
жазайық: 
2
2
2
m
mM
R


=
, (7.3.3) 
мұнда, теңдеудің сол жағында массасы 
m
дененің Жердің гравитациялық өрісіндегі 
кинетикалық энергиясы, оң жағында сол өрістің потенциалдық энергиясы (7.2.2). Ары 
қарай, қарастыруға еркін түсу үдеуін енгізіп, (7.3.3) – тен 
2

- нің сандық мәнін табамыз: 
2
2
2
11, 2
/
M
gR
км с
R


=
=
=
. (7.3.4) 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   55   56   57   58   59   60   61   62   ...   132




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет