1. Физиологияның ғылым ретінде жалпы сипаттамасы
Энергия жұмсалуының бағалау әдістері. Тікелей биокалометрия. Жанама
жүктеу/скачать 1,43 Mb. Pdf көрінісі
|
| 92. Энергия жұмсалуының бағалау әдістері. Тікелей биокалометрия. Жанама
биокалометрия. Энергия тұтынуды анықтау әдістері: тікелей және жанама калориметрияны қамтиды.Тікелей калориметрия ағзамен бөлінетін жылу санының биокалориметрлерінде тікелей есепке алынған. Биокалориметр герметикалық және сыртқы ортадан жақсы оқшауланған камераны білдіреді. Су камерадағы түтікшелерге айналады. Камерада адам немесе жануарлар бөлінетін жылу айналмалы суды жылытады. Организммен бөлінетін жылу мөлшері ағымдағы су мөлшері мен оның температурасының өзгеруіне байланысты есептеледі. Сонымен қатар биокалориметр О2 қоректенеді және артық CO2 мен су буындарын сіңіреді. Адам денесімен бөлінетін жылу термометрлердің көмегімен камерада түтікшелермен ағатын суды қыздыру жолымен өлшенеді. Ағымдағы судың мөлшері резервуарда өлшенеді . тамақ терезе арқылы беріледі , ал экскременттер жойылады. Сорғының көмегімен ауа камерадан алынады және CO2 сіңіру үшін су сіңіру және натрий әгі күкірт қышқылы бар резервуарлар арқылы өтеді. О2 камераға баллоннан газ сағаты арқылы беріледі. Камерадағы ауа қысымы резеңке мембранасы бар ыдыстың көмегімен тұрақты деңгейде ұсталады.Тікелей калориметрия әдістері өте үлкен және күрделі. Ағзадағы жылу түзудің негізінде тотығу процестері жататынын ескере отырып, ол кезде О2 шығындалатын және СО2 түзілетін болса, ағзадағы жылу түзілуінің жанама, жанама анықтау — тұтынылатын О2 және бөлінетін СО2 мөлшерін есепке алу, кейіннен ағзаның жылу өнімін есептеу.Газ алмасуды ұзақ уақыт зерттеу үшін арнайы тыныс алу камералары тікелей емес калориметрияның жабық әдістері) қолданылады Медициналық мекемелер мен өндіріс жағдайында газ алмасуды қысқа мерзімді анықтау қарапайым камералық емес әдістермен (калориметрияның ашық әдістері) жүзеге асырылады .Дуглас-Холмейн әдісі ең көп таралған, онда 10-15 минут ішінде шығарылатын ауа өткізбейтін матадан (bag Douglas) қаптарға жиналады, ол сыналушының арқасына бекітіледі. Ол аузына алынған мундштук немесе бетке киетін резеңке маска арқылы дем алады. Мундштук пен маска сыналушы атмосфералық ауаны еркін жұтып, оны Дуглас қапына шығаратындай орналасқан клапандармен жабдықталған. Қап толтырылған кезде шығарылатын ауаның көлемі өлшенеді, ол О2 және СО2 мөлшерін анықтайды. Организм 1 литр О2 тұтынғаннан кейін бөлінетін жылу мөлшері оттегі эквиваленті деп аталады. Ағзада қолданылатын О2 жалпы мөлшерін біле отырып, сіз қандай заттар ақуыздар, майлар немесе көмірсулар ағзада тотығатынын білсеңіз ғана энергия 126ЖМ Назарқұл Еркебұлан шығындарын есептей аласыз. Бұл көрсеткіш тыныс алу коэффициенті болуы мүмкін.Тыныс алу коэффициенті (ДК)- бұл бөлінетін СО2 көлемінің жұтылған О2 көлеміне қатынасы. Тыныс алу коэффициенті ақуыздардың, майлар мен көмірсулардың тотығуы кезінде ерекшеленеді жүктеу/скачать 1,43 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|