1996 жылдың қарашасынан бастап екі айда бір рет шығады H. A. Yesevi uktü Bülteni


АХМЕТ ЯСАУИ УНИВЕРСИТЕТІНІҢ ХАБАРШЫСЫ, №2, 2014



Pdf көрінісі
бет61/220
Дата14.12.2022
өлшемі4,95 Mb.
#57292
1   ...   57   58   59   60   61   62   63   64   ...   220
Байланысты:
httprmebrk.kzjournals253993609.pdf 3

АХМЕТ ЯСАУИ УНИВЕРСИТЕТІНІҢ ХАБАРШЫСЫ, №2, 2014 
Korkut‘un kendisiyle ilgilidir. Bu rivayetlere göre Korkut Ata,
Azrail‘den kaçmak 
ve ölümden kurtulmak ister; nereye giderse kabrinin kazıldığını görür vesonunda 
ölür [4]. 
Dede Korkut Kitabı‘nı Türkiye‘de ilk olarak 1916‘da Kilisli Rifat Arap 
harfleriyle neşretmiş, daha sonra 1938‘de Orhan Şaik Gökyay neşretmiştir. Fakat 
her iki neşir de Dede Korkut Kitabı‘nın asıl nüshası değil, o nüshanın bozuk bir 
kopyasına dayanmaktadır [5]. 
Dede Korkut Kitabındaki islami unsurlara geçmeden önce Eski Türk Dini ve 
Türklerin islamiyetten önceki inanışlarını görmenin, konumuzun daha iyi 
anlaşılması açıdan, önemli olduğu kanaatindeyiz.
İslam‘ı kabul etmeden önce Türkler, çeşitli din ve kültürlerle çevrili bir 
bölgede yerleşmişlerdir. Dolayısıyla Türkler‘in Buddizm, Zerdüştilik, Hristiyanlık, 
Maniheizm, Yahudilik gibi dinlerle temasları olmuştur. Türkler bunlardan 
bazılarını din olarak kabul etmiş olmalarına rağmen, hiçbirini sahip oldukları inanç 
ve gelenekleriyle bağdaştıramamışlardır [6]. 
İslam öncesi Türkler, yukarıda belirtilen dinlerden hiçbirine bağlanmadığı 
halde, hangi dine mensup olduklarını B.Ögel; Türkler‘in disiplinli bir hayat ve 
toplum düzenleri yüzünden Tek Tanrı düşüncesine erişmeleri ile izah ediyor [7]. 
Oğuz Türkleri‘nin İslam‘ı kabul etmelerinin de etkisiyle Dede Korkut 
Hikayelerinin hemen hepsinde dini değerler yer almakta, hikayeler ölümlü dünya 
vurgusu ile sonlanmaktadır. Dua etme, hayır yapma, rüyalarainanç, Tanrı‘ya ve 
peygambere inanç, savaşöncesiibadet etme, ölümlüdünya
Dede Korkut 
Hikayelerinde yer alan dini değerlerdir. Hikayelerde olayların sonlanması ile 
birlikte Dede Korkut ortaya çıkmakta ve hayır dua etmektedir. Basat‘ın 
Tepegöz‘üÖldürmesi Hikayesinde Dede Korkut; 
Ölüm vakti geldiğinde temiz imandan ayırmasın 
Günahlarınızı adı güzel Muhammed Mustafa’ya bağışlasın 
diyerek dua etmekte ve toplum için iyi dileklerde bulunmaktadır. Yine Dirse Han 
OğluBoğaç Han Hikayesindeki: 
Dirse Han, dişi ehlinin sözüylebüyük toy eyledi dilek diledi. Attan aygır, 
deveden erkek deve, koyundan koç kestirdi…Açgörse doyurdu, çıplakgörse et 
yığdırdı, gol gibi kımız sağdırdı. Elkaldırdılar dilek dilediler” 
ifadelerinden Dirse Han ve eşinin hayır yaparak bir evlat sahibi olabilmek için hep 
birlikte dua ettikleri görülmektedir. Dede Korkut Hikayelerinde yer alan 
anlatımlardan rüyalarınönemli olayları yönettikleri, rüyalara inanarak sorunları 
çözmeyeçalıştıkları sonucuna ulaşılmaktadır. Kazılık Koca Oğlu Yiğenek 
Hikayesinde; 
“Beyler! Gafillice başım gözüm uykuda iken düşgördüm. 
 
Dayım Emen imiş, onu bildim, 
Dondum o ere selam verdim 
Oğul Yiğenek, nereye gidiyorsun? diye sordu 
Ben söyledim: Duzmurd Kalesi’ne gidiyorum 


68 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   57   58   59   60   61   62   63   64   ...   220




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет